Πανευρωπαϊκό βήμα προόδου σχετικά με τη νιτρορύπανση και τις απώλειες αζώτου στη γεωργία

Το άζωτο είναι βασικό στοιχείο για την αγροτική παραγωγή. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση του επιβαρύνει τοέδαφος, την ποιότητα του νερού και το κλίμα.

Με στόχο την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, το ερευνητικό έργο NitroScope έκανε επίσημα την έναρξή του με μια διήμερη συνάντηση στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης με τη συμμετοχή Ελλήνων εταίρων.

Το έργο στοχεύει στη βελτίωση της διαχείρισης των ροών αζώτου σε ολόκληρη την Ευρώπη, δίνοντας σε αγρότες και φορείς χάραξης πολιτικής τα κατάλληλα εργαλεία για την προστασία του περιβάλλοντος.

Η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 αποτελεί κεντρικό στόχο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Ωστόσο, οι εκπομπές αζωτούχων αερίων από τα γεωργικά εδάφη συχνά παραβλέπονται λόγω των δυσκολιών στη μέτρηση και παρακολούθησή τους.

Επισκόπηση της εναρκτήριας συνάντησης

Με οικοδεσπότη το Πανεπιστήμιο της Γάνδης, συντονιστή του έργου, η συνάντηση συγκέντρωσε εκπροσώπους από 25 οργανισμούς της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, επιχειρήσεις και φορείς του αγροδιατροφικού τομέα. Πάνω από 50 ειδικοί επιστήμονες από 15 χώρες συμμετείχαν στη διαμόρφωση ενός κοινoύ οράματος για τη μείωση των απωλειών αζώτου.

Κατά τη διάρκεια των δύο ημερών, η ερευνητική ομάδα:

• Εξέτασε τους στόχους και τη μεθοδολογία του NitroScope με έμφαση στη μείωση των απωλειών αζώτου και στη βελτίωση της απόδοσης του.
• Παρουσίασε τη στρατηγική ανάπτυξης και εγκατάστασης καινοτόμων τεχνολογιών μέτρησης, όπως πολυσυστημικούς αισθητήρες εδάφους και τηλεπισκόπηση, σε 100 σημεία συλλογής δεδομένων και 5 πιλοτικές περιοχές, αντιπροσωπευτικές των ευρωπαϊκών εδαφοκλιματικών ζωνών.
• Συζήτησε στρατηγικές ανοικτής συμμετοχής από αγρότες, συμβούλους και φορείς χάραξης πολιτικής, ώστε να συνδιαμορφώσουν βιώσιμες πρακτικές διαχείρισης του αζώτου.

Στόχοι του NitroScope

Το NitroScope φιλοδοξεί να προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις για την ακριβή ποσοτικοποίηση και αποτελεσματική διαχείριση των ροών αζώτου από το επίπεδο του αγρού έως το σύνολο της επικράτειας της ευρωπαϊκής ηπείρου. Το έργο θα:

• Αναπτύξει εργαλεία αισθητήρων και μοντέλα για την παρακολούθηση της έκπλυσης νιτρικών και εκπομπών υποξειδίου του αζώτου σε πραγματικό χρόνο.
• Δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων και ένα σύστημα ανοικτής πρόσβασης, ενοποίησης και διάθεσης δεδομένων εδάφους, καλλιεργειών και εκπομπών αζώτου.
• Σχεδιάσει πρόσθετες λειτουργίες για υπάρχοντα συστήματα λήψης αποφάσεων με στόχο τη βελτιστοποίηση της λίπανσης.
• Επικαιροποιήσει τον Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό αζώτου για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες, αξιοποιώντας νέα δεδομένα και εξελιγμένα μοντέλα.
• Τεκμηριώσει συστάσεις πολιτικής που θα στηρίξουν την Πράσινη Συμφωνία, την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Εδάφη και την Οδηγία για τα Νιτρικά.

Αποτελέσματα της συνάντησης

Η εναρκτήρια συνάντηση κατέληξε σε ένα αναλυτικό πλάνο δράσης, το οποίο εξειδικεύει τεχνικά ορόσημα, χρονοδιαγράμματα εμπλοκής ενδιαφερομένων και προτεραιότητες επικοινωνίας. Οι εταίροι συμφώνησαν επίσης για τη στρατηγική λειτουργίας των 5 πιλοτικών περιοχών: Βέλγιου, Ελβετίας, Ιταλίας, Νορβηγίας και Ελλάδας (Χανιά και Βοιωτία), όπου θα δοκιμαστούν πρακτικές διαχείρισης του αζώτου.

Το NitroScope θα προσφέρει την πιο λεπτομερή εικόνα που έχει υπάρξει έως σήμερα για τις ροές αζώτου στην Ευρώπη, βοηθώντας αγρότες και φορείς χάραξης πολιτικής να λάβουν μέτρα βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους.

Επόμενα βήματα

Τους επόμενους μήνες, οι εταίροι του NitroScope θα ξεκινήσουν την εγκατάσταση αισθητήρων, τη δημιουργία δικτύων πιλοτικών αγροκτημάτων καθώς και τη λειτουργία της πλατφόρμας του έργου. Τα πρώτα αποτελέσματα για τις ροές αζώτου και τις πρακτικές διαχείρισης αναμένονται στα μέσα του 2026, συμβάλλοντας στη μετάβαση της ευρωπαϊκής γεωργίας σε ανθεκτικά και κλιματικά έξυπνα συστήματα.

Σύνθεση της κοινοπραξίας του έργου

GhentUniversity

Hahn-Schickard

Walloon Agricultural Research Center

Norwegian University of Life Sciences

Seinäjoki University of Applied Sciences

University of Helsinki

University of Tartu

Technical University of Crete (Ελλάδα)

Agricultural University of Athens (Ελλάδα)

Ca Colonna Società Agricola

FCiências.ID – Associação para a Investigação e Desenvolvimento de Ciências

Faculdade de Ciências da Universidade de Lisboa

Czech University of Life Sciences Prague

Institute of Soil Science and Plant Cultivation

University of Edinburgh

NGO Soil Protection

Institute for Development and Innovation

Prinsus (Ελλάδα)

University of Kaiserslautern-Landau

EarthDaily Agro

Leibniz Institute of Vegetable and Ornamental Crops

Cesens Technologies

ena Development Consultants (Ελλάδα)

University of Applied Sciences and Arts Northwestern Switzerland

Agroscope

Η ΕΘΕΑΣ απέστειλε επιστολή προς τη Διοίκηση της ΑΑΔΕ και την πολιτική ηγεσία των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, περιγράφοντας τα προβλήματα που έχουν προκύψει με την υποχρεωτική εφαρμογή του Ψηφιακού Δελτίου Αποστολής από τους αγρότες, και προτείνει μία σειρά τροποποιήσεων για την ομαλότερη διεξαγωγή του μέτρου.

Η επιστολή:

«Αξιότιμοι Κύριοι,

Αναφορικά με τη νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση, η οποία προβλέπει την υποχρεωτική διαβίβαση δεδομένων στην πλατφόρμα myDATA, θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε τους προβληματισμούς μας. Τα δεδομένα αφορούν τη διακίνηση αποθεμάτων για όλες τις υπόχρεες επιχειρηματικές οντότητες, συμπεριλαμβανομένων και των αγροτών κανονικού καθεστώτος. Ύστερα από μηνιαίες συσκέψεις που έχουμε πραγματοποιήσει με τη συμμετοχή λογιστών των αγροτικών συνεταιρισμών, φοροτεχνικών, καθώς και τεχνικών λογισμικού και μηχανογράφησης, έχουμε συμπεράνει πως είναι πρακτικά δυσχερής η εφαρμογή στο χωράφι ή στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.

Α. Περιγραφή του προβλήματος:

Για να γίνει κατανοητή η δυσκολία, σας παραθέτουμε την περίπτωση των ελαιοπαραγωγών, με ανάλογα ζητήματα άλλων επαγγελματιών αγροτών του πρωτογενή τομέα, όπου η εφαρμογή του ψηφιακού δελτίου είναι αδύνατη σε πραγματικές συνθήκες εργασίας στον αγρό.

• Οι ελαιοπαραγωγοί, ορισμένες φορές, μπορεί να χρειαστεί να επισκεφθούν το ελαιοτριβείο, έως και τρεις φορές ημερησίως ή να μεταφέρουν προσωρινά τη σοδειά τους σε ιδιωτικό χώρο.
• Συχνά, η μεταφορά γίνεται από εργάτες που δεν έχουν καμία εξοικείωση με χρήση ψηφιακών εργαλείων ή ακόμα και από μετακλητούς που δεν μιλούν την ελληνική γλώσσα.
• Η έλλειψη δικτύου σε πολλά αγροκτήματα, υποχρεώνει τους παραγωγούς στην χειρόγραφη έκδοση των δελτίων και στη συνέχεια τη διαβίβαση τους στην ΑΑΔΕ.
• Στην περίπτωση της επίμορτος αγροληψία (σιμισιακά), υποχρεώνεται ο ιδιοκτήτης, ο οποίος δεν βρίσκεται στο χωράφι, να εκδίδει δελτίο αποστολής χωρίς να έχει πραγματική εικόνα τι φορολογικό στοιχείο θα πρέπει να εκδώσει. Ο μαζωχτής εάν μεταφέρει με δικό του μέσο την παραγωγή με δύο δελτία αποστολής, είναι εκτεθειμένος σε πρόστιμα άλλων υπουργείων.

Β. Η επιβολή κυρώσεων που δημιουργούνται από τις δυσκολίες

Η νομοθεσία για τη διακίνηση αγαθών χωρίς ψηφιακό δελτίο αποστολής επιφέρει πολύ αυστηρά πρόστιμα. Συγκεκριμένα, ξεκινούν με 500 ευρώ ανά φορολογικό έλεγχο, αν τηρείται απλογραφικό, φτάνοντας τα 1.000 ευρώ για τήρηση διπλογραφικού συστήματος. Ελπίζουμε να μην νομοθετηθεί η ανακοίνωση του υπουργείου για πρόστιμα 5.000 και 10.000 ευρώ.

Όπως καταλαβαίνετε, η αναγγελία μίας νέας παράτασης δε θα φέρει λύση στο πρόβλημα, καθώς οι αγρότες καλούνται να προσαρμοστούν σε μια νέα, δαπανηρή και περίπλοκη διαδικασία. Επίσης, η εμπλοκή των φοροτεχνικών, εκ των πραγμάτων δεν θα διευκολύνει, αλλά θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τη διαδικασία.

Ως εκ τούτου και με βάση τα παραπάνω, πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρξουν τροποποιήσεις πριν την εφαρμογή της νέας ΚΥΑ, και ζητούμε από τους αρμόδιους φορείς να εξετάσουν:

• την εξαίρεση των αγροτών κανονικού καθεστώτος από την εφαρμογή του μέτρου,
• την πιθανότητα περιορισμού του στην έκδοση δελτίου παραλαβής ή έκδοση του δελτίου από τον παραλαβών ελαιουργό
• την απλούστευση όλων των παραμέτρων της ψηφιακής διαδικασίας.

Αναμένοντας τις αποφάσεις σας, ευχαριστούμε εκ των προτέρων και είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνηση σας είναι αναγκαία.»

Τη διαβεβαίωση ότι δεν δέχθηκε καθόλου πιέσεις από τον τότε υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Ελ. Αυγενάκη και ότι "σε καμία περίπτωση" δεν υπήρξε προσέγγιση για να ευνοηθεί η Κρήτη, έδωσε κατά την κατάθεσή της στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής, που ερευνά το σύστημα πληρωμής των κοινοτικών αγροτικών ενισχύσεων, η κα Ζωή Πολιτοπούλου, υπάλληλος στη Διεύθυνση Πληροφορικής του ΟΠΕΚΕΠΕ. Κληθείσα, μάλιστα, από τον εισηγητή της ΝΔ, Μ. Λαζαρίδη, να σχολιάσει τα όσα ανέφερε η κα Τυχεροπούλου για "κλίμα απειλών και φόβου" και εάν είχε γνώση για τεχνικούς υπαλλήλους που ενδεχομένως πιέστηκαν να κάνουν αλλαγές στο σύστημα ή να παραδώσουν κωδικούς πρόσβασης, η κα Πολιτοπούλου είπε: Δεν είμαι γνώστης τέτοιων απειλών ή κωδικών. Δεν ήμουν καν στη Διεύθυνση Πληροφορικής τότε. «Καταθέτω μόνο μία περίπτωση, που βίωσα εγώ, όταν ήμουν μάρτυς από πλευράς του οργανισμού, ενός πρώην προέδρου του, του κ. Καπρέλη, απέναντι σε μια αγωγή ενός ηλεκτρονικού μέσου, όταν με πήρε τηλέφωνο ο τότε πρόεδρος κ. Σημανδράκος, που μου έδωσε εντολή να φύγω από τη δικαστική αίθουσα και να μην καταθέσω υπέρ του οργανισμού» είπε η κα Πολιτοπούλου. Συσχέτισε, μάλιστα, χρονικά, την εντολή αυτή με μετακίνησή της, από την κ. Σημανδράκο, σε άλλη υπηρεσία του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σημείωσε, επίσης, ότι στη δικαστική υπόθεση, μάρτυρας υπεράσπισης του εκδότη ήταν ο υπάλληλος το οργανισμού, Μόσχος Κορασίδης, με τον κ. Λαζαρίδη να τονίζει ότι ο τελευταίος είναι στενός συνεργάτης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Ν. Ανδρουλάκη και να σχολιάζει ότι είναι "παντού εμπλεκόμενος".

Σε επόμενη ερώτηση του κ. Λαζαρίδη, εάν η κα Τυχεροπούλου, «είναι τελικά ο Ρομπέν των Δασών μέσα στον οργανισμό, η οποία κατάφερε να πείσει, ενδεχομένως με στοιχεία -δεν έχουμε δει μέχρι τώρα κάτι- την Ευρωπαία Εισαγγελέα, ή είναι μέρος του προβλήματος», η κα Πολιτοπούλου είπε ότι «Ρομπέν των Δασών, εγώ θεωρώ τους συναδέλφους, που έχουνε κάνει όλα αυτά τα χρόνια 281.479 διοικητικούς έλεγχους και 356.314 επιτόπιους έλεγχους, είτε κλασικούς, είτε μέσω τηλεπισκόπησης. Είναι όλοι αυτοί οι συνάδελφοι μου, οι κτηνίατροι του οργανισμού και άλλων υπηρεσιών, που πέρυσι, με 45 βαθμούς, φόρεσαν πλαστικές στολές, για να πάνε υπό συνθήκες καύσωνα να ελέγξουν τι γίνεται με την ευλογιά.. Όλα τα υπόλοιπα, εφόσον δεν υπάρχουνε στοιχεία, δεν ξέρω.. Δεν θα προβώ σε κανένα χαρακτηρισμό, ούτε σχολιασμό».

Η κα Πολιτοπούλου σημείωσε, επίσης, ότι στα προβλήματα του οργανισμού εντάσσονται η έλλειψη προσωπικού και εργαλείων, όπως το Κτηματολόγιο, για να κάνει καλύτερα τη δουλειά του. Επισήμανε, επίσης ότι το τμήμα Πληροφορικής του ΟΠΕΚΕΠΕ επιδίωκε από το 2017 να ενταχθεί στο g-cloud/κυβερνητικό νέφος. Ακόμη, ότι δεν ισχύουν τα όσα λέγονται για περί μη ελέγχων: «Τη δεκαετία 2015-24 έχουμε δώσει σε όλη την επικράτεια, όχι μόνο σε αγρότες, αλλά και σε άλλα αναπτυξιακά έργα, περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Έχουμε ανακτήσει περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ [. . .] Για να ανακτηθούν τόσα χρήματα μάλλον κάτι έγινε. Έγιναν έλεγχοι, διοικητικοί, επιτόπιοι, μηχανογραφικοί, διασταυρωτικοί.. Το λάθος μας ήταν ότι τα θεωρούσαμε όλα αυτά "μπίζνες ας γιούζουαλ" και δεν διαφημίσαμε όλη αυτή τη δουλειά, τις περιπτώσεις που εστάλησαν στον εισαγγελέα για παρατυπίες και ενδείξεις απάτης, διότι εμείς δεν είμαστε ούτε ανακριτικοί υπάλληλοι, ούτε εισαγγελείς, ούτε έχουμε πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Όταν βλέπαμε κάτι πάντα αποστελλόταν αυτές οι περιπτώσεις στον εισαγγελέα» είπε η κα Πολιτοπούλου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σύμφωνα με την Ένωση Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Αττικής (ΕΦΕΕΑ), η Κυβέρνηση, αφού επέταξε στην πράξη τον κλάδο των λογιστών χρησιμοποιώντας τους λογιστές ως άμισθους διεκπεραιωτές της ψηφιακής μετάβασης, πλέον τους οδηγεί στην επαγγελματική και σωματική εξόντωση, αδιαφορώντας αφενός μεν για την υγεία τους αφού οι λογιστές αναγκάζονται πολλές φορές να εργάζονται 15-16 ώρες την ημέρα για την υποβολή των κάθε λογής δηλώσεων και αφετέρου δε επιφορτίζοντάς τους με εξοντωτικές ευθύνες και πρόστιμα για παραβάσεις που δεν έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν.

Επειδή, η Κυβέρνηση λειτουργεί ως τιμωρός προς τους λογιστές, οι οποίοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της φορολογικής συμμόρφωσης της χώρας, επιδιώκοντας στην πράξη την εξόντωση του ελεύθερου επαγγελματία λογιστή και «προσδοκώντας» την ένταξή τους σε μεγάλες εταιρείες παροχής λογιστικών υπηρεσιών, οι βουλευτές του Κινήματος Δημοκρατίας κκ Θεοδώρα Τζάκρη, Κυριακή Μάλαμα, Γιώτα Πούλου, Δρ. Μιχαήλ Χουρδάκης και Ραλλία Χρηστίδου, κατέθεσαν Ερώτηση προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με την οποία ζητούν απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:

1. Γιατί η Κυβέρνηση επιμένει στο αυθαίρετο χρονικό όριο των 3 ημερών υποχρεωτικής νοσηλείας για την αναγνώριση της ασθένειας του λογιστή, όριο που στερείται νομικής βάσης, και ποιες άμεσες ενέργειες προτίθεται να λάβει για την κατάργησή του;
2. Προτίθεται η Κυβέρνηση να αναγνωρίσει ρητά ως λόγους ανωτέρας βίας το οικογενειακό πένθος, τις φυσικές καταστροφές και τις τεχνικές βλάβες, καθώς και να θεσπίσει αυτόματη αναστολή υποχρεώσεων με την υποβολή αιτήματος, με δυνατότητα επανεξέτασης;
3. Με ποια νομική αρμοδιότητα η ΑΑΔΕ κρίνει τη δέουσα επιμέλεια του λογιστή, όταν αυτή η ευθύνη ανήκει θεσμικά στο Οικονομικό Επιμελητήριο;
4. Πώς σκοπεύει να διασφαλίσει την ασφάλεια του δικαίου όταν:

• Η διαπίστωση της παράβασης εναπόκειται στη «διακριτική ευχέρεια του Ελεγκτή» και όχι σε μία ξεκάθαρη και εξαντλητική λίστα εκ μέρους της ΑΑΔΕ;
• Ο λογιστής απειλείται με κυρώσεις ακόμα και αν οι πελάτες του είναι απολύτως νόμιμοι, αν κριθεί ότι ο τρόπος εργασίας του δεν θα είχε εντοπίσει ύποπτες συναλλαγές αν αυτές υπήρχαν;

5. Θα καταργήσει η Κυβέρνηση τα πανάκριβα πρόστιμα για εκπρόθεσμη καταχώριση πληροφορίας που είναι ήδη γνωστή μέσω του ΓΕΜΗ, επιβάλλοντας κυρώσεις μόνο σε περιπτώσεις δόλιας παραπλανητικής πληροφορίας; Παράλληλα, γιατί επιβαρύνεται ο λογιστής με την υποχρέωση να υποδείξει στις αρχές συμπεράσματα που προκύπτουν αβίαστα από τις φορολογικές δηλώσεις που έχει υποβάλει ο ίδιος σωστά;
6. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει το Υπουργείο για να διασφαλίσει την πλήρη νομική προστασία του λογιστή σε περίπτωση που διαπιστώσει και καταγγείλει ύποπτες συναλλαγές πελατών του, λαμβάνοντας υπόψη την κρίσιμη καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης;
7. Πώς σκοπεύει να διασφαλίσει την αξιοπρέπεια του κλάδου, αναγνωρίζοντας ότι οι λογιστές δεν είναι «συνεργάτες» ή άμισθοι υπάλληλοι της ΑΑΔΕ, αλλά ελεύθεροι επαγγελματίες;

Αναλυτικά η Ερώτηση:

«ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς: Τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

Θέμα: Η αδιαφορία της Κυβέρνησης για την υγεία των λογιστών και η «εξόντωση» του κλάδου μέσω εξοντωτικών νομικών και ψηφιακών υποχρεώσεων.

Οι λογιστές-φοροτεχνικοί, οι οποίοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της φορολογικής συμμόρφωσης της χώρας, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια επιθετική πολιτική εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Η Κυβέρνηση, αφού επέταξε στην πράξη τον κλάδο χρησιμοποιώντας τον ως άμισθο διεκπεραιωτή της ψηφιακής μετάβασης, πλέον τον οδηγεί στην επαγγελματική και σωματική εξόντωση.

Παραβλέποντας τις αγωνιώδεις εκκλήσεις και τις τεκμηριωμένες παρεμβάσεις του κλάδου, η Κυβέρνηση συνεχίζει να λειτουργεί ως τιμωρός αντί ως ρυθμιστής, επιδιώκοντας στην πράξη την εξόντωση του ελεύθερου επαγγελματία λογιστή και την ένταξή τους σε μεγάλες εταιρείες παροχής λογιστικών υπηρεσιών.

Σύμφωνα με την Ένωση Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Αττικής (Ε.Φ.Ε.Ε.Α.) αναφέρονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι λογιστές και για τα οποία απαιτούνται άμεσες απαντήσεις και λύσεις:

1. Αδιαφορία για την Υγεία του Λογιστή: Η ανωτέρα βία ως λεκτικό κουφάρι

Οι λογιστές-φοροτεχνικοί αναγκάζονται πολλές φορές, λόγω των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων της ΑΑΔΕ, να εργαστούν 15-16 ώρες την ημέρα για την υποβολή των κάθε λογής δηλώσεων, με αποτέλεσμα πολλοί να έχουν υποστεί σοβαρά προβλήματα στη σωματική και ψυχική τους υγεία. Παρόλα αυτά, η Κυβέρνηση αδυνατεί να εφαρμόσει ουσιαστική προστασία της ασθένειας του λογιστή, όπως ορίζει το άρθρο 67 του Ν. 5042/2023.

Η Ε.Φ.Ε.Ε.Α. τονίζει ότι η Υπουργική Απόφαση για την ασθένεια, που δημοσιεύθηκε σχεδόν δύο χρόνια μετά την ψήφιση του Ν. 5042/2023, είναι ατελής και αφορά αποκλειστικά τη νοσηλεία του λογιστή από τρεις ημέρες και άνω. Το αίτημα για προστασία της ασθένειας βασίζεται στη θεμελιώδη νομική αρχή της Ανωτέρας Βίας. Ωστόσο, στην Ελλάδα του 2025, αυτή η έννοια «στραγγαλίζεται» από τη διοίκηση, μετατρέποντας την ανθρώπινη φύση σε «λεκτικό κουφάρι».

Συγκεκριμένα, η διοίκηση αρνείται συστηματικά να αναγνωρίσει:

• Ασθένειες μικρής διάρκειας, έστω και αποδεδειγμένα σοβαρές.
• Οικογενειακές περιστάσεις (νοσηλεία τέκνου, τοκετός, πένθος) ως «διοικητικά κρίσιμες».
• Τεχνικές βλάβες ή διακοπές ρεύματος, ελλείψει ρητής νομοθετικής αναφοράς.

Η πρακτική αυτή εκθέτει τους λογιστές σε κυρώσεις για γεγονότα πέραν της βούλησής τους, αποτελώντας θεσμική βία.

2. Ο Εξοντωτικός Νόμος 4557/2018 (Δέουσα Επιμέλεια): Οδηγός προς την εξάρτηση

Ο κλάδος των λογιστών δέχεται πρωτοφανή επίθεση μέσω του Νόμου 4557/2018 για τη δέουσα επιμέλεια, ο οποίος επιβάλλει εξοντωτικές ευθύνες και απειλεί με πρόστιμα τον λογιστή για παραβάσεις που δεν έχει τη δυνατότητα να ελέγξει.

2.1 Πρόστιμα & Αρμοδιότητα

Η εφαρμογή του νόμου είναι επισφαλής και αυθαίρετη. Πρώτον, η ΑΑΔΕ, ως φορολογική αρχή, είναι αναρμόδια να κρίνει την δέουσα επιμέλεια του λογιστή, καθώς αυτή η ευθύνη ανήκει θεσμικά στο Οικονομικό Επιμελητήριο. Δεύτερον, ο Ν. 4557/2018 προβλέπει πανάκριβα πρόστιμα για εκπρόθεσμη καταχώριση πληροφορίας που είναι ήδη γνωστή και άμεσα διαθέσιμη στο κοινό μέσω της ιστοσελίδας του ΓΕΜΗ. Αυτά τα πρόστιμα θα έπρεπε να επιβάλλονται μόνο σε περιπτώσεις δόλιας παραπλανητικής πληροφορίας.

2.2 Η παγίδα της «Διακριτικής ευχέρειας του Ελεγκτή»

Η σημερινή κατάσταση οδηγεί στο παράλογο:

• Αοριστία και εξάρτηση: Η διαπίστωση της παράβασης εναπόκειται στη «διακριτική ευχέρεια του Ελεγκτή» επειδή δεν έχει καταρτιστεί ξεκάθαρη και εξαντλητική λίστα από την ΑΑΔΕ. Αυτό οδηγεί στην απόλυτη εξάρτηση του λογιστή.
• Κυρώσεις χωρίς παράβαση πελάτη: Ο νόμος δίνει στην ΑΑΔΕ τη δυνατότητα να επιβάλλει κυρώσεις στον λογιστή ακόμα και αν οι πελάτες του είναι απολύτως νόμιμοι, αν, κατά την κρίση της, ο λογιστής εργάζεται με τρόπο που δεν θα διαπίστωνε ύποπτες συναλλαγές ΑΝ αυτές υπήρχαν.
• Αντίφαση με τις δηλώσεις: Όταν ύποπτες συναλλαγές συνάγονται αβίαστα από τις φορολογικές δηλώσεις που έχει υποβάλει ο λογιστής σωστά, είναι παράλογο να επιβαρύνεται ο ίδιος με την υποχρέωση να υποδείξει στις αρχές ένα αυτοδίκαιο συμπέρασμα.

2.3 Προστασία και διαχωρισμός

Τέλος, αναδεικνύεται το κρίσιμο ζήτημα της νομικής προστασίας του λογιστή σε περίπτωση που διαπιστώσει και καταγγείλει ύποπτες συναλλαγές πελατών του, δεδομένης της μεγάλης καθυστέρησης στην απονομή δικαιοσύνης. Παραμένει απαραίτητος, επίσης, ο σαφής διαχωρισμός των λεγόμενων «μαύρων εσόδων» που προέρχονται από νόμιμες πηγές (π.χ., ανασφάλιστη εργασία) από εισοδήματα που προέρχονται από εγκληματικές πράξεις.

Κατόπιν των παραπάνω, ερωτάται ο κύριος Υπουργός:

1. Γιατί η Κυβέρνηση επιμένει στο αυθαίρετο χρονικό όριο των 3 ημερών υποχρεωτικής νοσηλείας για την αναγνώριση της ασθένειας του λογιστή, όριο που στερείται νομικής βάσης, και ποιες άμεσες ενέργειες προτίθεται να λάβει για την κατάργησή του;
2. Προτίθεται η Κυβέρνηση να αναγνωρίσει ρητά ως λόγους ανωτέρας βίας το οικογενειακό πένθος, τις φυσικές καταστροφές και τις τεχνικές βλάβες, καθώς και να θεσπίσει αυτόματη αναστολή υποχρεώσεων με την υποβολή αιτήματος, με δυνατότητα επανεξέτασης;
3. Με ποια νομική αρμοδιότητα η ΑΑΔΕ κρίνει τη δέουσα επιμέλεια του λογιστή, όταν αυτή η ευθύνη ανήκει θεσμικά στο Οικονομικό Επιμελητήριο;
4. Πώς σκοπεύει να διασφαλίσει την ασφάλεια του δικαίου όταν:

• Η διαπίστωση της παράβασης εναπόκειται στη «διακριτική ευχέρεια του Ελεγκτή» και όχι σε μία ξεκάθαρη και εξαντλητική λίστα εκ μέρους της ΑΑΔΕ;
• Ο λογιστής απειλείται με κυρώσεις ακόμα και αν οι πελάτες του είναι απολύτως νόμιμοι, αν κριθεί ότι ο τρόπος εργασίας του δεν θα είχε εντοπίσει ύποπτες συναλλαγές αν αυτές υπήρχαν;

5. Θα καταργήσει η Κυβέρνηση τα πανάκριβα πρόστιμα για εκπρόθεσμη καταχώριση πληροφορίας που είναι ήδη γνωστή μέσω του ΓΕΜΗ, επιβάλλοντας κυρώσεις μόνο σε περιπτώσεις δόλιας παραπλανητικής πληροφορίας; Παράλληλα, γιατί επιβαρύνεται ο λογιστής με την υποχρέωση να υποδείξει στις αρχές συμπεράσματα που προκύπτουν αβίαστα από τις φορολογικές δηλώσεις που έχει υποβάλει ο ίδιος σωστά;
6. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει το Υπουργείο για να διασφαλίσει την πλήρη νομική προστασία του λογιστή σε περίπτωση που διαπιστώσει και καταγγείλει ύποπτες συναλλαγές πελατών του, λαμβάνοντας υπόψη την κρίσιμη καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης;
7. Πώς σκοπεύει να διασφαλίσει την αξιοπρέπεια του κλάδου, αναγνωρίζοντας ότι οι λογιστές δεν είναι «συνεργάτες» ή άμισθοι υπάλληλοι της ΑΑΔΕ, αλλά ελεύθεροι επαγγελματίες;

Οι Ερωτώντες Βουλευτές

Θεοδώρα Τζάκρη

Κυριακή Μάλαμα

Γιώτα Πούλου

Δρ. Μιχαήλ Χουρδάκης

Ραλλία Χρηστίδου»