Θεοδώρα Τζάκρη: «Καταρρέει η κτηνοτροφία: Απόλυτη αποτυχία στην αντιμετώπιση της ευλογιάς»

 

Κατά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Μόνιμης Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, στις 29 Σεπτεμβρίου 2025, με θέμα «Ενημέρωση των μελών της Επιτροπής από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κωνσταντίνο Τσιάρα, σύμφωνα με το άρθρο 36§5 του Κανονισμού της Βουλής, σχετικά με τα κρίσιμα ζητήματα που άπτονται της εξάπλωσης του ιού της ευλογιάς των αιγοπροβάτων», η Βουλευτής Πέλλας του Κινήματος Δημοκρατίας κ. Θεοδώρα Τζάκρησημείωσε τα εξής:

- Δεκατέσσερις μήνες μετά την έναρξη του δεύτερου κύματος της ζωονόσου, τον Αύγουστο του 2024, η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων στην αρχή της εμφάνισης της ζωονόσου (το 2023) και η απουσία ελέγχων στην συνέχεια για την τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας είχε ως αποτέλεσμα την «υψηλή ένταση» του δεύτερου κύματος της ζωονόσου και την ανεξέλεγκτη εξέλιξη τηςστη συνέχεια.

- Δεκατέσσερις μήνες μετά την έναρξη του δεύτερου κύματος της ζωονόσου έχουν ήδη σφαγιαστεί σχεδόν 300.000 ζώα και οι κτηνοτρόφοι εγκαταλείπουν το επάγγελμά τους.

- Πρόκειται γιαμια ακόμη αποτυχία του επιτελικού κράτους που αποδεικνύει περίτρανα τη διάλυση του δημόσιου τομέα, που χαρακτηρίζεται από υποστελέχωση,από έλλειψη ελέγχων τόσο στον έλεγχο λήψης των άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ασθένειας όσο και στο παράνομο εμπόριο ζωϊκού κεφαλαίου στο οποίο πιστώνεται η αρχή της ζωονόσου.

- Ενώ η κτηνοτροφία καταρρέει μετά τον Daniel, την πανώλη και τώρα την ευλογιά η κυβέρνηση είναι σε σύγχυση, ανακοινώνοντας μέτρα 10ημέρου, lockdownκλπ…

- Αναφορικά με το εμβόλιο που επίμονα ζητούν οι κτηνοτρόφοι και για τις 500.000 δόσεις εμβολίων που η ενωσιακή τράπεζα εμβολίων  προτίθεται να στείλει στη χώρα δωρεάν, ζήτησε εμπεριστατωμένη θέση για την ενδεχόμενη χρήση του. 

Κλείνοντας, η κ. Τζάκρη επισήμανε και άλλα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας:το σκάνδαλο διασπάθισης δημόσιου χρήματος στον ΟΠΕΚΕΠΕ,το σχέδιο δράσης αναδιάρθρωσηςτου Οργανισμού που επιστράφηκε ως κακό αφού δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα του Οργανισμού μη διασφαλίζοντας τις αγροτικές επιδοτήσειςμε αποτέλεσμα να κινδυνεύει η καταβολή τους. Επίσης ζήτησε ενημέρωση για ένα ακόμη σκάνδαλο που αφορά στη βιολογική κτηνοτροφία, όπου ακόμη και σήμερα στέλεχος του ΥΠΑΑΤ (σε θέση προϊστάμενου), εμπλέκεται στη διαδικασία των ελέγχων και παράλληλα επιδοτείται για βιολογική κτηνοτροφία και βιολογική μελισσοκομία.

 

Αναλυτικά η παρέμβαση της κ. Τζάκρη:

 

Κύριε Υπουργέ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

 

Η ευλογιά των αιγοπροβάτων, είναι μια ζωονόσος από την οποία η Ελλάδα ήταν απαλλαγμένη.  Ωστόσο, από το 2023 καταγράφεται εμφάνιση κρουσμάτων ευλογιάς κυρίως σε περιοχές της χώρας που συνορεύουν με την Τουρκία. Από το 2023 υπάρχει μια συνεχής παρουσία της ζωονόσου (θέλω να πω ότι ποτέ δεν εξαλείφθηκε), ενώ από τον Αύγουστο του 2024 παρουσιάζονται νέες εστίες οι οποίες αυξάνονται με πιο υψηλό ρυθμό και έχουν διασπορά σε διάφορα γεωγραφικά διαμερίσματα για να φτάσουμε, τον Σεπτέμβριο του 2025, που η κατάσταση είναι πλέον σχεδόν ανεξέλεγκτη.

Για μια ζωονόσο όπως η ευλογιά η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή μεταδοτικότητα, νοσηρότητα και θνησιμότητα που μπορεί να αγγίξει και το 85% του ζωικού κεφαλαίου θα περίμενε κάποιος η Πολιτεία να έχει αναδείξει πιο γρήγορα αντανακλαστικά. Αλλά τι βλέπουμε; 

Είναι εμφανές ότι δεκατέσσερις μήνες μετά την έναρξη του δεύτερου κύματος της ζωονόσου, τον Αύγουστο του 2024, η καθυστέρηση στη λήψη των μέτρων στην αρχή της εμφάνισης της ζωονόσου (από το 2023) και η απουσία ελέγχων στην συνέχειαγια την τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας, είχε ως αποτέλεσμα την «υψηλή ένταση» του δεύτερου κύματος της ζωονόσου από τον Αύγουστο του 2024 και μετά. Τρέχουν τώρα όλοι για την επιβολή μέτρων, ενώ η νόσος είναι ανεξέλεγκτη, θερίζει κοπάδια με τεράστιες επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα και την εθνική οικονομία. 

Δεκατέσσερις μήνες μετά την έναρξη του δεύτερου κύματος της ζωονόσου και αφού έχουν ήδη σφαγιαστεί σχεδόν 300.000 ζώα και οι κτηνοτρόφοι εγκαταλείπουν το επάγγελμά τους, το Υπουργείο σας και οι Περιφέρειες αποφάσισαν να εγκαταστήσουν σταθμούς απολύμανσης και να κάνουν ελέγχους για την εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας που θα έπρεπε έτσι κι αλλιώς να τηρούνται. 

Βρισκόμαστε μπροστά σε ακόμη μια ακόμη αποτυχία του επιτελικού σας κράτους. Ακόμη μια φορά αποδεικνύεται περίτρανα η διάλυση του δημόσιου τομέα. Η κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα οφείλεται στην υποστελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών, στην [παντελή] έλλειψη ελέγχων που αφορούν τόσο στον έλεγχο λήψης των άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ασθένειας όσο και στο παράνομο εμπόριο ζωϊκού κεφαλαίου στο οποίο πιστώνεται η αρχή της ζωονόσου. 

Κύριε Υπουργέ, Η κτηνοτροφία καταρρέει μετά τον Daniel, την πανώλη, τώρα η ευλογιά και εσείς απλά παρακολουθείτε. Ακούμε για μέτρα 10ημέρου, lockdownκλπ…

 

Την ίδια ώρα, οι απελπισμένοι κτηνοτρόφοι που θέλουν να σώσουν τα κοπάδια τους (γιατί από ότι φαίνεται κανείς άλλος δεν νοιάζεται) έχουν ανοίξει τη συζήτηση του εμβολιασμού. 

Η πολύ αυτή σοβαρή κατάσταση σας ανάγκασε κύριε Υπουργέ να συναντηθείτε τις προηγούμενες ημέρες με τον Όλιβερ Βάρχελι τον Επίτροπο Υγείας. Από την πλευρά σας ζητήσατενα υπάρξει πρώτα πλήρης και αξιόπιστη επιστημονική τεκμηρίωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση.

Τι σημαίνει αυτό κ. Τσιάρα; Τι σημαίνει ότι ζητάει η χώρα να υπάρξει πρώτα πλήρης και αξιόπιστη επιστημονική τεκμηρίωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση; 

Επίσης είπατε ότι πρόκειται για μια νόσο η οποία αυτή τη στιγμή ξέρουμε ότι έχει μια αρκετά μεγάλη διάδοση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και ότι δεν υπάρχει αδειοδοτημένο εμβόλιο σε καμία ευρωπαϊκή χώρα.

Όταν ο ίδιος ο Επίτροπος τόνισε ότι η επιδημία της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στην Ελλάδα είναι ανησυχητική και έθεσε το ενδεχόμενο να προχωρήσει μια εμβολιαστική εκστρατεία η χώρα μας. Επισήμανε μάλιστα ότι τα κράτη-μέλη μπορούν να εφαρμόσουν εμβολιασμό ως πρόσθετο μέτρο σύμφωνα με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (Ε.Ε.) 2023/361 της Επιτροπής. Η ενωσιακή τράπεζα εμβολίων κατά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων μπορεί να αποστείλει έως και 500.000 δόσεις εμβολίων δωρεάν. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει ληφθεί σχετικό αίτημα από την Ελλάδα»

 

Τι είναι αυτές οι 500.000 δόσεις εμβολίων; Δεν είναι αδειοδοτημένα τα εμβόλια αυτά; Μας ταδίνουν και είναι επικίνδυνα;

 

Πραγματικά μας έχετε μπερδέψει κύριε Υπουργέ.

Καλό θα ήταν να προχωρήσετε σε μια εμπεριστατωμένη θέση για το εμβόλιο.

Πάντως κύριε Υπουργέ,κλείνοντας, δεν θα ήθελα με τίποτα να ήμουν στη θέση σας!

- Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ, όσο και αν κάνετε προσπάθειες για να το καλύψετε. Τρεις (οι τελευταίοι) Πρόεδροι του ΟΠΕΚΕΠΕ εξετάστηκαν ήδη στην Εξεταστική Επιτροπή και στην ουσία κανείς δεν ήξερε, δεν γνώριζε, δεν έμαθε. Για όλα φταίει μια Τυχεροπούλου. Και από την άλλη δεν καλείτε πρόσωπα τα οποία ήταν πρωτοσέλιδα το προηγούμενο διάστημα (Ξυλούρης ή φραπές, Στρατάκης ή χασάπης, σεμερτζίδουκλπ). Ο κ. Ξυλούρης είχε ΚΥΔ. Εξακολουθεί να είναι σε ενέργεια; 

- Επιστολή της κομισιόν για αναστολή καταβολής των επιδοτήσεων, την οποία μάθαμε από το politico. Εσείς ο ίδιος κύριε Υπουργέ, παραδεχτήκατε τον κίνδυνο αναστολής πληρωμών των αγροτικών επιδοτήσεων. Αναφέρεστε σε διασταυρωτικούς ελέγχους. Κάντε τους. Ποιος σας εμποδίζει; Αυτή τη στιγμή 600 εκ € πρέπει να πληρωθούν μέχρι τις 15 Οκτωβρίου στους αγρότες και κτηνοτρόφους χρεωστούμενα από το 2024 για οικολογικά σχήματα, συνδεδεμένες ενισχύσεις κλπ. 500 εκ € είθισται να δίνονται κάθε χρόνο ως προκαταβολές του κάθε τρέχοντος έτους. Τώρα για το 2025. Τι θα κάνετε γι’ αυτά;

- Σχέδιο δράσης για την αναδιάρθρωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο επιστράφηκε ως μη ικανοποιητικό. Αλήθεια ποιοι ασχολήθηκαν με την υλοποίηση αυτού του σχεδίου δράσης εδώ και ένα χρόνο και στο τέλος επιστράφηκε ως κακό αφού δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα του Οργανισμού και δεν διασφαλίζει τις αγροτικές επιδοτήσεις;

- Ευλογιά, πολλοί λένε ότι σκόπιμα καθυστέρησε από την πλευρά σας, η αντιμετώπιση της ζωονόσου για να καλυφθεί το τεράστιο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ της εικονικής πραγματικότητας των «γαλάζιων» βοσκοτόπων και των «γαλάζιων» κοπαδιών.

- Βιολογική κτηνοτροφία, μετά τα χιλιάδες ψεύτικα πιστοποιητικάένα ακόμη σκάνδαλο μέσα στο σπίτι σας. Ακόμη και σήμερα (μετά από όλα όσα έχουν συμβεί) στέλεχος του Υπουργείου σας (σε θέση προϊστάμενου), εμπλέκεται στη διαδικασία των ελέγχων και παράλληλα επιδοτείται για βιολογική κτηνοτροφία και βιολογική μελισσοκομία. Εδώ δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων;Θα μας πείτε κάτι γι’ αυτό, για τα ευρήματα των ελέγχων μέχρι τώρα για το συγκεκριμένο ζήτημα και πως το αντιμετωπίζετε;

 

 Η Νότια Αφρική τιμωρήθηκε με αφαίρεση τριών βαθμών στην προκριματική της πορεία για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2026, επειδή χρησιμοποίησε έναν παίκτη που δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις, μειώνοντας τις ελπίδες της να φτάσει στους τελικούς της επόμενης χρονιάς.

 Η FIFA ανακοίνωσε σήμερα (29/9) ότι η πειθαρχική της επιτροπή έκρινε τη Νότια Αφρική ένοχη επειδή χρησιμοποίησε τον μέσο Τεμπόχο Μοκόενα σε μια εντός έδρας νίκη με 2-0 επί του Λεσότο τον Μάρτιο, ενώ θα έπρεπε να είχε μείνει εκτός των προκριματικών μετά από δύο κίτρινες κάρτες σε προηγούμενους αγώνες του 3ου' ομίλου.

 Το Λεσότο έλαβε τον αγώνα με 3-0 και η Νότια Αφρική αφαιρέθηκε από τους βαθμούς.

 Η Νότια Αφρική εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή της βαθμολογίας, αλλά τώρα μόνο με βάση τη διαφορά τερμάτων από το Μπενίν. Και οι δύο ομάδες έχουν 14 βαθμούς με δύο παιχνίδια να απομένουν. 

 

 Οι δύο τελευταίες αγωνιστικές διεξάγονται τον επόμενο μήνα, με τη Νότια Αφρική εκτός έδρας με τη Ζιμπάμπουε και εντός έδρας με τη Ρουάντα, ενώ το Μπενίν τερματίζει εκτός έδρας με τη Ρουάντα και τη Νιγηρία.

 Δεν θα είναι η πρώτη φορά που από μια χώρα θα αφαιρεθούν βαθμοί για την κακή  χρησιμοποίηση παίκτη στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου Αφρικής.

 Στα προκριματικά του 2018, η FIFA χάρισε στην Αλγερία τη νίκη με 3-0 ως αποτέλεσμα της κακής χρήσης του Νιγηριανού Σεχού Αμπντουλαχί, μετά την ισοπαλία 1-1 του αγώνα τους.

 Ο Αμπντουλαχί δεν κατάφερε να εκτίσει την ποινή του για έναν αγώνα, αφού έλαβε δύο κίτρινες κάρτες στα προκριματικά, αλλά η Νιγηρία τερμάτισε πρώτη στον όμιλο και προκρίθηκε στους τελικούς της Ρωσίας.

 Πριν από τους τελικούς του 2014 στη Βραζιλία, τα Νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου έχασαν μια θέση στα playoffs, αφού χρησιμοποίησαν τον Φερνάντο Βαρέλα στη νίκη-σοκ του ομίλου εναντίον της Τυνησίας. Αυτός παρόλα αυτά τιμωρήθηκε, οπότε η Τυνησία προκρίθηκε στα playoffs αντί των νησιωτών.

 

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Για τρίτη συνεχή χρονιά η ελληνική κτηνοτροφία και ιδιαίτερα η αιγοπροβατοτροφία πλήττεται βαθιά. Μετά τις φυσικές καταστροφές του 2022 και του 2023 (πυρκαγιές, Daniel) όπου χάθηκαν χιλιάδες αιγοπρόβατα και την Πανώλη των Μικρών Μηρυκαστικών του 2024 όπου επίσης χιλιάδες θανατώθηκαν υποχρεωτικά για την αποτροπή μετάδοσης της νόσου, ήρθε το νόσημα της ευλογιάς για να αποκαρδιώσει τελείως όσους (παραγωγούς και επιστήμονες) ασχολούνται ΑΚΟΜΗ με την αιγοπροβατοτροφία στην Ελλάδα. Κι αν η πρώτη πληγή (φυσικές καταστροφές) ήταν ένα έκτακτο καιρικό φαινόμενο, οι επόμενες δυο ήταν αποτελέσματα χρόνιων ελλείψεων και παθογενειών της ελληνικής κτηνοτροφίας:

 

το παράνομο εμπόριο ζώων, η αδυναμία πάταξής του και η ατιμωρησία,

η έλλειψη δημόσιων δομών διαχείρισης αναπαραγωγικού κεφαλαίου (πολιτικά υποτιμημένες και υποστελεχωμένες δομές των κέντρων Τεχνητής Σπερματέγχυσης και Γενετικής Βελτίωσης), η οποία πλέον έχει περιέλθει αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα και τους εμπόρους,

η κακή κατάσταση των σταβλικών εγκαταστάσεων (παρόλα τα επενδυτικά προγράμματα για εκσυγχρονισμό),

η αδειοδότηση σταβλικών εγκαταστάσεων με συνέχεις νομοθετικές παρεκκλίσεις,

η αδυναμία τήρησης μέτρων βιοασφάλειας (μονάδες χωρίς περίφραξη, τροχόλουτρα κ.α.),

η έλλειψη εκπαίδευσης των κτηνοτρόφων ως προς την αναγκαιότητα έγκαιρης δήλωσης των ύποπτων κρουσμάτων για νοσήματα υποχρεωτικής δήλωσης και τήρησης των απαραίτητων μέτρων βιοασφάλειας,

η μη ενθάρρυνση και υποστήριξη (μέσω καλύτερων οικονομικών ανταμοιβών) των γαλακτοβιομηχανιών προς τους κτηνοτρόφους με τους οποίους συνεργάζονται, προκειμένου αυτοί να λαμβάνουν και να τηρούν τα μέτρα βιοασφάλειας και να εκσυγχρονίζουν τις σταβλικές εγκαταστάσεις τους,

η ένταξη των οικονομικών αποζημιώσεων για την καταπολέμηση των ασθενειών των ζώων στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και οι καθυστερήσεις που εμφανίζονται στις αποζημιώσεις από τις υποχρεωτικές καταστροφές ζωικού κεφαλαίου.

Σε μια τέτοια κατάσταση καλούνται συνεχώς οι ήδη υποστελεχωμένες δημόσιες κτηνιατρικές υπηρεσίες να σταματήσουν επικίνδυνα εξωτικά ιογενή νοσήματα που επιφέρουν επώδυνα μέτρα διεθνώς, βασιζόμενες στην υπέρβαση δυνάμεων και στον ηρωισμό του κλάδου. Όμως, οι σύγχρονες

 

χώρες που προστατεύουν και στηρίζουν την κτηνοτροφική τους παραγωγή, την διατροφική αυτάρκεια και την αγροτική οικονομία, δεν αναζητούν απελπισμένα «ήρωες» αλλά στελεχώνουν έγκαιρα και επαρκώς τις υπηρεσίες τους με τους αρμόδιους επιστήμονες που παρακολουθούν την εξέλιξη των δυνητικών κινδύνων και, με βάση την ανάλυση επικινδυνότητας, εισηγούνται (και εισακούονται) την αναδιοργάνωση και αναθεώρηση των επιχειρησιακών σχεδίων δράσης.

 

Η ελληνική πολιτεία, λοιπόν, έπρεπε να ακούσει τους γεωτεχνικούς επιστήμονες και ειδικά τους κτηνιάτρους που επαναλάμβαναν,στις ελάχιστες ευκαιρίες που τους δόθηκε δημόσιος λόγος, πως το περσινό “success story” της Πανώλης ανέδειξε όλες τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του συστήματος και πως η πολιτεία όφειλε να θωρακίσει την κτηνοτροφία γιατί η επόμενη επιζωοτία θα ήταν καταστρεπτική. Οι επισημάνσεις των γεωτεχνικών αναπτύχθηκαν στις επιστημονικές ημερίδες που έκανε το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, αλλά ουσιαστικά δεν εισακούστηκαν, μιας και δεν διαπιστώθηκε καμία υιοθέτηση των συμπερασμάτων που παρήχθησαν. Μάλιστα, αντί να εισακουστεί, το Επιμελητήριο αποκλείστηκε ως επιστημονικός φορέας και από την επιτροπή για την Ευλογιά που δημιούργησε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

 

Σήμερα, η ευλογιά έρχεται να αναδείξει με τον πιο τραγικό τρόπο πως η ελληνική αιγοπροβατοτροφία (η κρεοπαραγωγή και η γαλακτοπαραγωγή) και η εξαγωγική δυνατότητα των γαλακτοκομικών προϊόντων μας κινδυνεύουν άμεσα και, κάθε ώρα που περνάει, ο κίνδυνος να κηρυχθεί η Χώρα μας και επίσημα ενδημική για την ευλογιά των αιγών και προβάτων έρχεται και πιο κοντά.

 

Η ευλογιά των αιγοπροβάτων, νόσημα από το οποίο η Ελλάδα ήταν απαλλαγμένη, απειλούσε τη χώρα εδώ και χρόνια, κάνοντας την εμφάνιση της σποραδικά κυρίως στα ανατολικά σύνορα. Από το 2023 όμως καταγράφεται μια αύξηση της συχνότητας εμφάνισης εστιών του νοσήματος σε διάφορες περιοχές (Φθιώτιδα, Λέσβος, Έβρος), ενώ από τον Αύγουστο του 2024 οι νέες εστίες αυξάνονται συνεχώς και έχουν διασπορά σε διάφορα γεωγραφικά διαμερίσματα για να φτάσουμε, τον Σεπτέμβριο του 2025, η κατάσταση να έχει φτάσει σε μια κρίσιμη καμπή.

 

Στο σημείο αυτό το πρέπει να διευκρινιστούν τα εξής για την ευλογιά των αιγοπροβάτων:

 

Πρόκειται για ιογενές νόσημα που οφείλεται σε ιούς του γένους Capripoxvirus και το οποίο προκαλεί δραματικές οικονομικές επιπτώσεις στην εγχώρια παραγωγή και την υγεία των αιγοπροβάτων.

Τα αιγοπρόβατα μολύνονται άμεσα ή έμμεσα, με επαφή με άλλα μολυσμένα ζώα ή αντικείμενα καθώς και με αερολύματα και μηχανικά από έντομα.

Ο ιός μπορεί να επιβιώσει στο περιβάλλον για πολλούς μήνες και έχει νοσηρότητα μέχρι 75-100%, με θνησιμότητα που κυμαίνεται (10-85%) ανάλογα και με την ηλικία και την ευαισθησία των ζωών.

Είναι νόσημα που δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο και η κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων δεν ενέχει κίνδυνο για την δημόσια υγεία.

Τα ζώα θανατώνονται επιτόπου, γιατί οποιαδήποτε καθυστέρηση ή μεταφορά του ζωικού κεφαλαίου αυξάνει γεωμετρικά το ιϊκό φορτίο και την ακτίνα διασποράς της νόσου.

Η νόσος ενδημεί σε πολλές χώρες της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Ασίας, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται επιζωοτίες σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Ισπανία.

Η ασθένεια της Ευλογιάς κατηγοριοποιείται στην «Κατηγορία Α» σύμφωνα με το EU AHL, γεγονός που απαιτεί άμεσα μέτρα εκρίζωσης μόλις διαγνωστεί.

Η μέθοδος αντιμετώπισης των νοσημάτων της Κατηγορίας Α (ζώνες προστασίας και επιτήρησης, αυστηρά μέτρα βιοασφάλειας, ‘stamping out’) δεν είναι επιλογή των Δ/νσεων Κτηνιατρικής των Κρατών Μελών αλλά προβλέπονται από τα πρωτόκολλά της ΕΕ και την ευρωπαϊκή νομοθεσία (κατ’εξουσιοδότηση Κανονισμός της επιτροπής ΕΕ 2020/687, Κανονισμός ΕΕ 2016/429).

 

Τα μέτρα που επιβάλλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία στηρίζονται στο στρατηγικό στόχο πως, εντός των χωρών-μελών της, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να είναι απαλλαγμένη και να παραμένει απαλλαγμένη από συγκεκριμένα νοσήματα όπως η ευλογιά, τα οποία προκαλούν οικονομικές καταστροφές στην παραγωγή της.

 

Τα μέτρα αυτά είναι πολιτικά συμφωνημένα από τις κυβερνήσεις των κρατών -μελών και στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα επίσημων επιστημονικών αρχών και οργανισμών όπως η EFSA, o WOAH κ.α., ενώ υπάρχει συνεχής ανατροφοδότηση από τα αποτελέσματα εφαρμογής τους και δεν αποφασίζονται σε τηλεοπτικά πάνελ και εν θερμώ.

 

Σχετικά με τον εμβολιασμό κατά της Ευλογιάς των αιγοπροβάτων που πολλά ακούγονται το τελευταίο διάστημα αξίζει να ειπωθεί πως:

 

Γενικά ο εμβολιασμός είναι πάντα ένα εργαλείο της επιστήμης για την διασφάλιση της υγείας τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων.

Το για ποια νοσήματα όμως εμβολιάζουμε, με ποιο εμβόλιο, για ποιο λόγο και με ποιο στόχο είναι μια διαφορετική συζήτηση, που μπορεί να γίνει μόνο αν υπάρχουν όλα τα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα διαθέσιμα.

Οι χώρες που εμβολιάζουν σήμερα κατά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων είναι αυτές που το νόσημα ενδημεί (Ασιατικές, Αφρικανικές). Οι χώρες αυτές εμβολιάζουν με ζωντανό εμβόλιο μειωμένης λοιμογόνου δύναμης και ο στόχος τους είναι κυρίως η επιβίωση του ζωικού τους κεφαλαίου και όχι η ποσότητα και η ποιότητα παραγωγής τους και βέβαια όχι οι εξαγωγές προϊόντων.

Δεδομένου ότι το νόσημα της ευλογιάς των αιγοπροβάτων δεν είναι ενδημικό στις προηγμένες δυτικές χώρες, η διάθεση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού για την επιστημονική έρευνα και τεχνολογία παραγωγής εμβολίων δεν αποτέλεσε προτεραιότητα στις χώρες αυτές.

Η πολιτική μη εμβολιασμού της ΕΕ στηρίζεται στο ότι η νόσος έχει εξαιρετική μεταδοτικότητα και ταχεία εξάπλωση, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα να υπάρχει πάντα συνεχής πηγή μόλυνσης και να μην μπορεί να γίνει ακόμη επιστημονικά ο διαχωρισμός εάν η μόλυνση προέρχεται από εμβολιακό ή άγριο στέλεχος.

 

Αν η χώρα περάσει στον εμβολιασμό, είναι ευθεία παραδοχή πως είναι ενδημική για την ευλογιά οπότε θα έχει τις ανάλογες επιπτώσεις στην εξαγωγή και στη διακίνηση γαλακτοκομικών προϊόντων και ειδικά της φέτας. Η (έστω και για μικρό χρονικό διάστημα) απουσία της φέτας από την αγορά του εξωτερικού θα καλυφθεί άμεσα και οριστικά από τα ανταγωνιστικά λευκά τυριά των άλλων κρατών.

 

Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. επισημαίνει πως η συζήτηση για τον εμβολιασμό πρέπει να γίνει θεσμικά μεταξύ επιστημόνων, πολιτικής ηγεσίας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πριν βρεθούμε στη δεινή θέση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να σταθμίσει τον κίνδυνο εξάλειψης του ζωικού κεφαλαίου της Ελλάδας και τον κίνδυνο εξάπλωσης και σε άλλες Περιφέρειες καθώς και σε άλλα κράτη-μέλη και να αποφασίσει τον εμβολιασμό.

 

Επίσης, αν η χώρα περάσει σε εμβολιασμό, θα πρέπει να υποβάλλει σχέδιο εμβολιασμού προς έγκριση σύμφωνα με τον Καν. 2023/361, όπου θα περιγράφονται με λεπτομέρειες το σκεύασμα, η στρατηγική, οι περιοχές, οι μέθοδοι επιτήρησης, ο χρόνος κλπ. Στην περίπτωση αυτή οι περιοχές που θα εμβολιαστούν δεν θα είναι «ελεύθερες ευλογιάς», με όλες τις συνέπειες και τους περιορισμούς στην εξαγωγή προϊόντων της αιγοπροβατοτροφίας.

 

Το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου της Ασθένειας και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ οφείλουν να οργανώσουν ανοιχτή συζήτηση μεταξύ ειδικών Ελλήνων και Ευρωπαίων επιστημόνων, ώστε να συζητηθούν ανοιχτά τυχόν νέα επιστημονικά δεδομένα και να τεθούν ερωτήσεις και να δοθούν απαντήσεις από πλευράς της επιστημονικής κτηνιατρικής κοινότητας.

 

Το ΥΠΑΑΤ οφείλει επίσημα να συνομιλήσει πριν με την ΕΕ αλλά και με τρίτες χώρες, να συνάψει διακρατικές συμφωνίες με τις χώρες που εξάγουμε προϊόντα από αιγοπρόβατα, να ενημερώσει τους κτηνοτρόφους με ειλικρίνεια πως το εμβόλιο δεν θα υποκαταστήσει τα μέτρα θανάτωσης όταν τα ζώα θα εμφανίζουν κλινικά συμπτώματα και δεν θα τους απαλλάξει από τις υποχρεώσεις τους για τήρηση μέτρων βιοασφάλειας, περιορισμό μετακινήσεων ζωών και προϊόντων μόνο εντός της ζώνης εμβολιασμού κ.α.

 

Επισημαίνουμε στην πολιτεία όσο και στους κτηνοτρόφους ότι πρέπει να λάβουν υπόψη πως εδώ και 50 χρόνια η χώρα προσπαθεί με εμβολιασμό να απαλλαγεί από ένα σοβαρό νόσημα όπως η Βρουκέλλωση των αιγοπροβάτων (κατηγορίας 2) και δεν το έχει καταφέρει ακόμη. Το γεγονός αυτό είναι ένα ακόμη σημάδι αναξιοπιστίας της χώρας και αποτελεί κακό οιωνό για την όποια επιτυχία μπορεί να ειπωθεί ότι θα έχει ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς.

 

Σήμερα, ο αριθμός και η διασπορά των εστιών της Ευλογιάς των αιγοπροβάτων είναι τέτοιος που η κτηνιατρική επιστημονική κοινότητα δεν είναι καθόλου αισιόδοξη για την πορεία της. Ο κίνδυνος να κηρυχθεί η χώρα ενδημική έτσι κι αλλιώς είναι υπαρκτός όσο ποτέ άλλοτε και οι σπασμωδικές κινήσεις του «πολέμου των 10 ημερών» (χρονικό διάστημα που είναι ούτως ή άλλως ανεπαρκές για να παράγει σοβαρά αποτελέσματα) που αποφασίστηκε και που καλούν μέσω ΜΜΕ τις υποστελεχωμένες κτηνιατρικές υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ και των Οργανισμών, να υποβαθμίσουν για άλλη μια φορά τις υπόλοιπες, επίσης σημαντικές, εργασίες τους (συντονισμός, έλεγχος τροφίμων, ΖΥΠ, εισαγωγές, εργαστήρια κ.λπ.) και να συνδράμουν τις κουρασμένες και «λεηλατημένες εργασιακά» κτηνιατρικές υπηρεσίες των Περιφερειών, μοιάζει περισσότερο σαν μια «τελευταία έφοδο πριν την παραδοχή της ήττας».

 

Αν θέλουμε η πολιτεία να κρατήσει την ελπίδα και την κτηνοτροφία ζωντανές πρέπει άμεσα να προχωρήσει στα παρακάτω:

 

Μέτρα βιοασφάλειας παντού (σε μονάδες, τυροκομεία, επαρχιακό και εθνικό δίκτυο).

Η απολύμανση στις μονάδες και στα τυροκομεία να γίνεται από εγκεκριμένες εταιρείες απολύμανσης.

Καθημερινά ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μηνύματα προς ενημέρωση των παραγωγών για τα μέτρα βιοασφάλειας, καθώς και σχετική ενημέρωση των πολιτών.

Συνδρομή της Αστυνομίας στην εφαρμογή των απαγορεύσεων των μετακινήσεων των ζωών και των λοιπών μέτρων ασφαλείας που εκδίδονται κάθε φορά από τις κτηνιατρικές υπηρεσίες.

Άμεση ενεργοποίηση κρατικών και ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε να βρεθούν οι απαιτούμενοι πόροι: (α) για την εξυγίανση του ζωικού κεφαλαίου ώστε τα ζώα που θανατώνονται να αποζημιώνονται κοντά στην εμπορική τους αξία και σε σύντομο χρονικό διάστημα (η Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει τρίμηνη υποχρέωση πληρωμής), και (β) για την απολύμανση των εγκαταστάσεων και την αντικατάσταση των κοπαδιών (όταν το επιτρέψει η επιδημιολογική εικόνα της περιοχής και το αποφασίσει η αρμόδια αρχή).

Κυρώσεις στους παραγωγούς, επιβολή άμεσων προστίμων καθώς και εισαγγελική παρέμβαση για όσους δεν συμμορφώνονται, ούτε αυτή την ύστατη στιγμή, ώστε να εφαρμόσουν τις οδηγίες και τα προβλεπόμενα μέτρα.

Ένταση της ιχνηλάτησης και επιδημιολογικής διερεύνησης με ένταξη και άλλων εργαστηρίων του ΥΠΑΑΤ σε αυτή την κατεύθυνση (υπό την καθοδήγηση του Εθνικού Εργαστήριο Αναφοράς).

Προσλήψεις των απαραίτητων κτηνίατρων και λοιπού προσωπικού σε όλη τη χώρα, με επείγουσες κατ’ εξαίρεση διαδικασίες (ο τελευταίος γραπτός διαγωνισμός έχει αφήσει πολλές ακάλυπτες θέσεις, γι’ αυτό και το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. είχε προτείνει την μείωση της βάσης ώστε να καλυφθούν).

Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων Κτηνίατρων και λοιπού βοηθητικού προσωπικού λόγω εκτάκτων αναγκών.

Ενίσχυση του Κτηνιατρικού Εργαστηρίου Αναφοράς της ΔΚΚΑ σε ό,τι χρειάζεται από ανθρώπινο δυναμικό, εξοπλισμό και αναλώσιμα.

Άμεση διαδικτυακή εκπαίδευση και ενημέρωση όλων των κτηνιατρικών υπηρεσιών στις «καθαρές από Ευλογιά Αιγοπροβάτων περιοχές» για τα Σχέδια Έκτακτης Ανάγκης.

Η πολιτεία ας κατανοήσει πως η εμφάνιση και η εξέλιξη του νοσήματος της Ευλογιάς των Μικρών Μηρυκαστικών στην Ελλάδα δεν ήταν κακοτυχία αλλά νομοτελειακό αποτέλεσμα των πολιτικών που εφαρμόστηκαν διαχρονικά και οδήγησαν σε εγκατάλειψη της κτηνοτροφίας και απαξίωση της Δημόσιας Κτηνιατρικής.

 

Χθες και όχι σήμερα:

 

η πολιτεία οφείλει να ακολουθήσει ένα σύστημα αποτελεσματικής προστασίας του ζωικού κεφαλαίου και κατ’ επέκταση της επισιτιστικής ασφάλειας της Χώρας μας. Ένα σύστημα που θα βασίζεται στις διεθνείς στρατηγικές και οδηγίες για τη νόσο όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας των Ζώων (WOAH/ΟΙΕ) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων (FAO),

οι κτηνοτρόφοι να βοηθήσουν τις οικογένειές τους, το εισόδημά τους και τον τόπο τους, αλλάζοντας τις συνήθειες τους,

ως αρμόδιοι φορείς να οργανώσουμε την συζήτηση με βάση την επιστημονική γνώση και τον στρατηγικό στόχο της Χώρας για την κτηνοτροφία και την διατροφική επάρκεια.

Από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας

 

Συνέντευξη τύπου των διοργανωτών στην Περιφέρεια Θεσσαλίας θα πραγματοποιηθεί 30 Σεπτεμβρίου-1 Οκτωβρίου στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας

 

Το Thessaly AgriBusiness Forum 2025 που αποτελεί την κορυφαία έκφραση στην αγροτεχνολογία και κόμβο δικτύωσης, προώθησης συνεργασιών και μεταφοράς τεχνογνωσίας για τον εκσυγχρονισμό και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της αγροδιατροφικής αλυσίδας, μετρά αντίστροφα για την έναρξη του. Το μεσημέρι της Τρίτης 30 Σεπτεμβρίου στη Δημοτική Πινακοθήκη στη Λάρισα θα ξεκινήσουν τα στρογγυλά τραπέζια και θα ολοκληρωθούν μετά από 8 συνεδρίες το βράδυ της Τετάρτης 1 Οκτωβρίου, ενώ το φετινό θέμα θα εστιάσει γύρω από το «Μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα της Θεσσαλίας στην ψηφιακή & πράσινη εποχή».

 

Το Συνέδριο διεξάγεται, σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, τον Δήμο Λαρισαίων και το Επιμελητήριο Λάρισας, και συνεργάτες το CSR Hellas και τους Συνδέσμους Βιομηχανιών Θεσσαλίας & Στερεάς Ελλάδος, και Θεσσαλικών Επιχειρήσεων & Βιομηχανιών. Στο συνέδριο αναφέρθηκαν οι διοργανωτές στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου που παραχώρησαν στην αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου και πιο συγκεκριμένα ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, ο αντιπεριφερειάρχης, Πρωτογενούς Τομέας, Δημήτρης Τσέτσιλας, ο αντιδήμαρχος Πρασίνου, Κωνσταντίνος Καλόγηρος, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λάρισας, Χρήστος Γιακουβής και ο επικεφαλής του AgriBusiness Forum, Γιάννης Μπαλακάκης.

 

Δημ. Κουρέτας

Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, κ. Δημήτρης Κουρέτας, μιλώντας για AgriBusiness Forum ανέφερε χαρακτηριστικά: “Με μεγάλη χαρά φιλοξενούμε το φετινό AgriBussiness, θεσμό στον οποίο έχω συμμετάσχει ως ομιλητής πολλές φορές με τελευταία, αυτή στα Τρίκαλα το 21?. Το AgriBusiness Forum έρχεται σε μία περίοδο όπου η ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της τεχνολογίας και των παραδοσιακών δομών του αγροτικού τομέα είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Ανοίγει σημαντικά θέματα για την αγροτική ανάπτυξη και υπάρχουν αρκετές προκλήσεις που είναι διαφορετικές από αυτές που υπάρχουν στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτά αφορούν τη φυτική και τη ζωική παραγωγή. Αλλάζουν οι συνθήκες και πρέπει να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο σκεπτόμαστε, γιατί αν ο άνθρωπος δεν προσαρμόζεται και δεν αλλάξει, αλλιώς κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Έτσι λοιπόν η φυτική παραγωγή έχει μεγάλες προκλήσεις στη Θεσσαλία, ιδιαίτερα με το θέμα του νερού, αλλά και με τα απόνερα του Daniel και τώρα με την ευλογιά. Δεν ήμασταν έτοιμοι σαν χώρα να αντικαταστήσουμε ζωικό κεφάλαιο σε ποσότητα. Με συνθήκες κακές, χωρίς ελέγχους. Κάποια στιγμή θα σταματήσει η ευλογιά και θα πρέπει να διατηρήσουμε την πείρα από όλη αυτή την εργασία. Συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον η ψηφιακή εποχή η οποία ήρθε, στο πλαίσιο όλων αυτών των προβλημάτων που βιώνει η Θεσσαλία.”

 

Κ. Καλόγηρος

Ο Αντιδήμαρχος Πρασίνου, κ. Κωνσταντίνος Καλόγηρος, μεταξύ άλλων ανέφερε: Χαίρομαι ιδιαίτερα που ο Δήμος Λαρισαίων συμμετέχει σε έναν ευρύτατο διάλογο για το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα της Θεσσαλίας, μέσα στη νέα ψηφιακή και πράσινη εποχή. Ο αγροτικός τομέας, που περικλείει ένα τεράστιο εύρος δραστηριοτήτων, βρίσκεται αντιμέτωπος, σήμερα, με ακόμη μεγαλύτερο εύρος προκλήσεων που αφορούν στην κλιματική αλλαγή, την ανθεκτικότητα και τη βιωσιμότητα. Ειδικά στη Λάρισα και στη Θεσσαλία, οι Δήμοι έχουμε, με οδυνηρό τρόπο, συνειδητοποιήσει με την επείγουσα ανάγκη για την υιοθέτηση και υλοποίηση πολιτικών που προωθούν την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα στους τομείς της αγροδιατροφής και της αγροτικής επιχειρηματικότητας. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει καθοριστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Με συνεργασίες, με υποστήριξη των τοπικών αγροτικών δομών (συνεταιρισμών, συλλόγων, κοινοπραξιών), αλλά και με δράσεις που ενισχύουν την ψηφιακή εκπαίδευση του αγροτικού κόσμου, καθώς και την πράσινη μετάβαση μπορούμε να συμβάλουμε πιο αποτελεσματικά ώστε αυτός ο μετασχηματισμός να είναι ανθρώπινος, συμμετοχικός και δίκαιος. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που φιλοξενούμε το Thessaly Agribusiness Forum 2025, και να εργαστούμε όλοι μαζί αποτελεσματικά για την επίτευξη του κοινού μας στόχου: τη δημιουργία βιώσιμων και ευημερούντων οικοσυστημάτων αγροδιατροφής και αγροτικής επιχειρηματικότητας».

 

Χρ. Γιακουβής

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χρήστος Γιακουβής, στάθηκε ιδιαίτερα στις καταστροφές που βίωσε η περιοχή της Θεσσαλίας τα τελευταία χρόνια, με τον Daniel και τον Elias, τις ζωονόσους με την πανώλη πέρυσι και την ευλογιά των αιγοπροβάτων φέτος και πρόσθεσε: «Το συνέδριο διεξάγεται σε μία περίοδο όπου η επιχειρηματικότητα όπως και ο πρωτογενής τομέας βιώνουν -χρόνια τώρα- μία μεγάλη κρίση. Το συνέδριο αποτελεί μία μεγάλη ευκαιρία για να διεξαχθεί ένας γόνιμος διάλογος που θα δώσει τις κατευθύνσεις, προκειμένου να επιστρέψουμε σε αναπτυξιακή τροχιά».

 

Γ. Μπαλακάκης

Τέλος, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Forum κ. Γιάννης Μπαλακάκης στάθηκε στους στόχους του συνεδρίου σημειώνοντας ότι από το «2018 έως σήμερα, έχει στο ιστορικό του masterclasses, διαγωνισμούς καινοτομίας, αποστολές εξωτερικό, καθώς και 8 διεθνή & 6 περιφερειακά συνέδρια που συγκέντρωσαν 8.000 συνέδρους από επιχειρήσεις, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, στο 7010 παραγωγούς, ακαδημαϊκούς και στελέχη διεθνών οργανισμών». Στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας θα λάβουν χώρα 8 συνεδρίες με 45 ομιλητές, οι οποίοι θα εστιάσουν στο «Μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα της Θεσσαλίας στην ψηφιακή & πράσινη εποχή». Στόχος του συνεδρίου είναι να παρουσιάσει την παρούσα κατάσταση με τεκμηριωμένες απόψεις και τοποθετήσεις, να λάβει σαφείς προτάσεις για την αντιμετώπιση ή επίλυση προβλημάτων, και φυσικά να επικοινωνήσει στους καθ’ ύλην αρμόδιους το συμπεράσματα που θα παραχθούν, έτσι ώστε στο επόμενο Thessaly AgriBusiness Forum vα ελεγχθεί η πιθανή πρόοδος που υπήρξε σε σχέση με την τρέχουσα διοργάνωση. Θα συζητηθούν ιδιαίτερα οι προκλήσεις και τα προβλήματα στην Θεσσαλία, την καρδιά της αγροδιατροφής στην Ελλάδα, είναι πολλά. Οι θεομηνίες με τις καταστροφικές συνέπειες στον πρωτογενή τομέα, η μάστιγα των ασθενειών στο ζωικό κεφάλαιο, η ερημοποίηση του εδάφους, και η μείωση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων, ήδη ταλαιπωρούν σημαντική μερίδα παραγωγών ή επιχειρήσεων. Το AgriBusiness Forum, στις περιφερειακές του διοργανώσεις, όπως η συγκεκριμένη στην Θεσσαλία, σταθερά προωθεί αξιοσημείωτες προσπάθειες παραγωγών ή επιχειρήσεων στην αγροδιατροφή, με «Επίσκεψη Πεδίου», στις εγκαταστάσεις τους. Έτσι, το φετινό συνέδριο θα ολοκληρωθεί στις 2/10, με επίσκεψη στον Αγροτικό Συνεταιρισμό της επαρχίας Φαρσάλων «Ο ΕΝΙΠΕΑΣ».