Σήμερα ανακοινώνουμε 721 νέα κρούσματα της λοίμωξης του νέου κορωνοϊού (COVID-19), εκ των οποίων 8 εντοπίστηκαν κατόπιν ελέγχων στις πύλες εισόδου της χώρας. Ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων ανέρχεται στα 143494, εκ των οποίων 52.2% άνδρες. Κατά την ιχνηλάτιση βρέθηκε ότι 5579 (3.9%) θεωρούνται σχετιζόμενα με ταξίδι από το εξωτερικό και 43251 (30.1%) είναι σχετιζόμενα με ήδη γνωστό κρούσμα.

386 άτομα νοσηλεύονται διασωληνωμένοι. Η διάμεση ηλικία τους είναι 68 ετών. 265 (68.7%) εκ των διασωληνομένων είναι άνδρες. To 85.2%, των διασωληνωμένων, έχει υποκείμενο νόσημα ή είναι ηλικιωμένοι 70 ετών και άνω.950 ασθενείς έχουν εξέλθει από τις ΜΕΘ από την αρχή της πανδημίας.

Τέλος, έχουμε 49 νέους θανάτους από τη νόσο COVID-19, φθάνοντας τους 5195 θανάτους συνολικά στη χώρα, εκ των οποίων 3072 (59.1%) άνδρες. Η διάμεση ηλικία των θανόντων συμπολιτών μας ήταν τα 79 έτη και το 95.5% είχε κάποιο υποκείμενο νόσημα ή/και ηλικία 70 ετών και άνω.

Ημερήσια έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης λοίμωξης από το νέο κορωνοϊό (COVID-19) – Δεδομένα έως 08/01/2021

Λόγω της κλιματικής αλλαγής καταγράφονται όλο και πιο συχνά ζεστοί χειμώνες στη Νάουσα αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Το γεγονός ανησυχεί τους παραγωγούς της Ημαθίας και Πέλλας γιατί η ύπαρξη του ψύχους είναι απαιτούμενο για ομαλή παραγωγή σε διάφορες καλλιέργειες όπως ροδακινιά, βερικοκιά, ακτινιδιά, μηλιά κ.α. Πρόσφατα δεχόμαστε συχνά ερωτήματα για το ‘πως τα πάμε από ψύχος΄ και ‘γιατί άνθησαν οι ροδακινιές’, κάτι για το οποίο θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο παρόν δελτίο τύπου.

           Κατά τη διάρκεια του δεύτερου 15μερου Νοεμβρίου 2020, περίοδος που ήταν η αρχή της συσσώρευσης ψύχους για τη διάσπαση του ληθάργου στα φυλλοβόλα οπωροφόρα δένδρα οι ώρες ψύχους ήταν στα επίπεδα της ‘ψυχρής’ σχετικά χειμερινής περιόδου 2018-2019 στο Τ.Φ.Ο.Δ. Νάουσας (Σχήμα 1). Αργότερα όμως είχαμε ζεστό Δεκέμβριο και σταμάτημα της συσσώρευσης ψύχους με το μοντέλο ‘Ώρες ψύχους 0-7,2 °C’, ενώ συνεχίζονταν η συσσώρευση ψύχους με το μοντέλο ‘Μερίδες ψύχους’. Οι σχετικά υψηλές θερμοκρασίες του Δεκεμβρίου κάλυψαν τις ‘ανάγκες σε θερμότητα’ για να διασπαστεί ο λήθαργος σε ποικιλίες ροδακινιάς με μικρές απαιτήσεις σε ψύχος με αποτέλεσμα να έχουμε φούσκωμα οφθαλμών.

Στις 4/1/2021 η συσσώρευση ψύχους κυμαίνονταν στα επίπεδα του περσινού ‘θερμού χειμώνα’ 2019-2020 όσον αφορά τις ώρες ψύχους 413 ώρες 0-7,2°C και του ‘ψυχρού χειμώνα’ 2018-2019 όσον αφορά τις μερίδες ψύχους που ήταν 39.

Σχήμα 1. Μεταβολές στην συσσώρευση ψύχους κατά τις χειμερινές περιόδους 2018-2019, 2019-2020 και 2020-2021 με τα μοντέλα (Α) μερίδες ψύχους και (Β) ώρες ψύχους, στο ΤΦΟΔ, Νάουσας.

Μέτρα αντιμετώπισης του μειωμένου ψύχους

• Το κλάδευμα ξυπνά τα δένδρα από το λήθαργο και γι’ αυτό θα πρέπει να καθυστερεί (να γίνει στην άνθηση), ιδιαίτερα στις πρώιμες ποικιλίες διότι συνήθως έχουν και μειωμένες απαιτήσεις σε ψύχος.  
• Ο δροσισμός των δένδρων με ψεκασμό με καολίνη καθώς αντανακλά την ηλιακή ενέργεια μπορεί να μειώσει μερικούς βαθμούς τη θερμοκρασία του δένδρου κατά τη διάρκεια των θερμών ωρών της ημέρας έχοντας θετική επίδραση στην αύξηση της συσσώρευσης ψύχους.
• Στη ροδακινιά, οι κοντοί βλαστοί έχουν μικρότερες απαιτήσεις σε ψύχος και γι αυτό δεν συνιστάται να κλαδεύονται για να μην ξυπνήσουν από το λήθαργο. Επίσης οι ετήσιοι βλαστοί με οριζόντια ή προς τα κάτω κατεύθυνση έχουν μικρότερες απαιτήσεις σε ψύχος σε σύγκριση με αυτούς με κάθετη κατεύθυνση ή τους λαίμαργους.
• Κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας, οι παραγωγοί καλό ελέγχουν την ποιότητα των ανθέων για το εάν είναι καλά αναπτυγμένα, διότι είναι μία συνέπεια της μη ικανοποιητικής κάλυψης των απαιτήσεων σε ψύχος. Εάν βρεθούν πολλά άνθη χωρίς καλά αναπτυγμένο στίγμα, θα πρέπει να τοποθετηθούν κυψέλες στον οπωρώνα για να υποστηριχθεί η διαδικασία της επικονίασης και καρπόδεσης.
• Σε περιοχές με ιδιαίτερα μειωμένο ψύχος υπάρχει ο κίνδυνος να μην εκπτυχθούν και οι βλαστοφόροι οφθαλμοί. Εάν οι ανθοφόροι οφθαλμοί δεν διογκώθηκαν ή έπεσαν, να μην γίνεται κλάδεμα μέχρι να εκπτυχθούν οι βλαστοφόροι οφθαλμοί για να υπάρχει ικανοποιητική βλαστική ανάπτυξη την τρέχουσα χρονιά.

Διαφορές μεταξύ ποικιλιών ροδακινιάς και βερικοκιάς ως προς τις απαιτήσεις σε ψύχος

Παρακάτω παρουσιάζονται πρόδρομα αποτελέσματα αξιολόγησης ποικιλιών ροδακινιάς που έγιναν στο Τ.Φ.Ο.Δ.Ν.

Ποικιλίες ροδακινιάς με χαμηλές απαιτήσεις σε ψύχος

Ποικιλίες ροδακινιάς με ΥΨΗΛΕΣ απαιτήσεις σε ψύχος

Τo έτος 2020 διασπάστηκε οριακά ο λήθαργος, είχαν ατελή άνθη και πολύ μικρή παραγωγή οι ποικιλίες βερικοκιάς Δαναής, Νόστος, Fardao, Shamade και Bergarouge (κατηγορία IV ως προς τις απαιτήσεις σε ψύχος) στον οπωρώνα αξιολόγησης ποικιλιών του Τ.Φ.Ο.Δ. στην Νάουσα. Αυτές οι ποικιλίες δεν θα πρέπει να καλλιεργούνται στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα, αλλά και τώρα λόγω της κλιματικής αλλαγής ούτε και στην Βόρεια Ελλάδα λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας.

Κατάταξη ποικιλιών βερικοκιάς ως προς τις απαιτήσεις σε ψύχος.

Η αξιολόγηση των απαιτήσεων σε ψύχος ποικιλιών βερικοκιάς έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος PRIMA και του έργου με τίτλο «Ανθεκτικότητα οπωροφόρων δενδρωδών καλλιεργειών της Μεσογειακής λεκάνης στην κλιματική αλλαγή» με ακρωνύμιο FREECLIMB. Το PRIMA είναι μια πρωτοβουλία του άρθρου 185 και συγχρηματοδοτείται από τον Ορίζοντα 2020, το Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Έρευνα και την Καινοτομία.

Περισσότερες πληροφορίες για τις επιπτώσεις και τρόπους αντιμετώπισης του μειωμένου χειμερινού ψύχους σε καλλιέργειες φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Τ.Φ.Ο.Δ.Ν. www.pomologyinstitute.gr.

Επιστήμονες στη Βρετανία ανακοίνωσαν ότι δύο φάρμακα που μέχρι σήμερα χρησιμοποιούνταν κατά της φλεγμονής της αρθρίτιδας, μειώνουν κατά περίπου 27% τον κίνδυνο θανάτου εξαιτίας σοβαρής Covid-19.

Πρόκειται για τα ανοσοτροποποιητικά tocilizumab και sarilumab, τα οποία, όπως έδειξαν οι σχετικές κλινικές δοκιμές στο πλαίσιο της μελέτης Remap-Cap, μπορούν να μειώσουν κατά τουλάχιστον επτά μέρες κατά μέσο όρο την παραμονή των ασθενών σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ).

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Imperial College Λονδίνου και Ουτρέχτης, οι οποίοι ακόμη δεν έχουν κάνει σχετική επιστημονική δημοσίευση, ανέφεραν πως είναι τα πρώτα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα που βρέθηκαν να έχουν αποτέλεσμα σε σοβαρά νοσηλευόμενους ασθενείς με κορονοϊό, ερχόμενα να προστεθούν στα θετικά αποτελέσματα του αντιφλεγμονώδους στεροειδούς δεξαμεθαζόνης.

Για «πραγματικά και σημαντικά ευρήματα, που ελπίζουμε να βελτιώσουν τις θεραπείες των νοσηλευόμενων ασθενών», έκανε λόγο ο καθηγητής του Imperial 'Αντονι Γκόρντον, επικεφαλής του βρετανικού σκέλους των τυχαιοποιημένων και ελεγχόμενων κλινικών δοκιμών σε συνολικά 800 ασθενείς σε ΜΕΘ έξι χωρών. «Για κάθε 12 ασθενείς που θεραπεύεις με αυτά τα φάρμακα, περιμένεις ότι θα σώσεις μια ζωή. Μιλάμε για σημαντικό όφελος», δήλωσε ο Γκόρντον.

Οι ερευνητές χορήγησαν στους μισούς συμμετέχοντες ασθενείς τα αντι-αρθριτικά φάρμακα επιπρόσθετα της δεξαμεθαζόνης (οι υπόλοιποι μισοί της ομάδας ελέγχου πήραν μόνο δεξαμεθαζόνη) και βρήκαν ότι μειώθηκε η θνητότητα της πρώτης ομάδας από 35,8% στο 27,3%, δηλαδή περίπου κατά το ένα τέταρτο. Επίσης οι ασθενείς που έκαναν τη θεραπεία με τα δύο φάρμακα, έμειναν επτά έως δέκα μέρες λιγότερες στις ΜΕΘ κατά μέσο όρο. Οι Βρετανοί επιστήμονες τόνισαν ότι τα θετικά αυτά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν εφόσον η χορήγηση των φαρμάκων έγινε μέσα σε 24 ώρες από την εισαγωγή του ασθενούς στη ΜΕΘ.

Τα tocilizumab και sarilumab παράγονται από αντισώματα που μπλοκάρουν την ιντερλευκίνη-6, μια πρωτεΐνη η οποία ενισχύει την ανοσιακή αντίδραση και μπορεί να προκαλέσει τη λεγόμενη «καταιγίδα κυτταροκινών», στρέφοντας το ανοσοποιητικό σύστημα ενάντια στον ίδιο τον ασθενή. Τα δύο φάρμακα φαίνεται να «δουλεύουν» εξίσου καλά, αν και τα αποτελέσματα των δοκιμών είναι πιο σαφή για το tocilizumab, που είναι παλαιότερο φάρμακο και πιο ευρέως διαθέσιμο. Κανένα πάντως από τα δύο δεν είναι φθηνό, καθώς κοστίζουν περίπου 750 έως 1.000 βρετανικές λίρες ανά ασθενή, έναντι μόνο πέντε λιρών της δεξαμεθαζόνης, σύμφωνα με το BBC και τους Financial Times.

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας ανακοίνωσε ότι αναθεωρεί πλέον τις συστάσεις του, ώστε τα νοσοκομεία του να χρησιμοποιούν το tocilizumab (προϊόν της ελβετικής φαρμακευτικής εταιρείας Roche) για τη θεραπεία ασθενών Covid-19 που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ. Η βρετανική κυβέρνηση ζήτησε από τη Roche να διασφαλίσει αυξημένες ποσότητες του φαρμάκου στο μέλλον.

ΑΠΕ-ΜΠΕ