Ερώτηση βουλευτών ΠΑΣΟΚ για τα αντισταθμιστικά οφέλη από τη ΔΕΗ προς τον Δήμο Βέροιας και τη ΤΚ Σφηκιάς για το έργο αντλησιοταμίευσης στον ταμιευτήρα ΥΗΣ Σφηκιάς

Η Νομαρχιακή Επιτροπή ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής Ημαθίας ενημερώνει ότι κατατέθηκε στη Βουλή από τους Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής κ.κ. Μανώλη Χριστοδουλάκη και Μανόλη Χνάρη, κοινοβουλευτική ερώτηση προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος & Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, σχετικά με το έργο αντλησιοταμίευσης της ΔΕΗ στον ταμιευτήρα ΥΗΣ Σφηκιάς.

Το έργο αφορά εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας (μέγιστη ισχύς έγχυσης 467 MW και μέγιστη απορρόφησης 441 MW) στην περιοχή «Ταμιευτήρας ΥΗΣ Σφηκιάς (Μπράβας)» και προβλέπει, μεταξύ άλλων, διαδικασίες απαλλοτριώσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ερώτηση αναδεικνύει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η υλοποίηση του έργου θα προχωρήσει με όρους διαφάνειας, κοινωνικής ισορροπίας και επαρκούς μέριμνας για τις επιπτώσεις στην τοπική κοινωνία και την αγροτική δραστηριότητα.

Η ερώτηση που κατατέθηκε στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παρακάτω:

ΚύριοιΥπουργοί,

Στην Τοπική Κοινότητα Σφηκιάς της Δημοτικής Ενότητας Μακεδονίδος του Δήμου Βέροιας προγραμματίζεται η κατασκευή έργου αντλησιοταμίευσης μέγιστης ισχύος έγχυσης 467 MW και μέγιστης απορρόφησης 441 MW στη θέση «Ταμιευτήρας ΥΗΣ Σφηκιάς (Μπράβας)», το οποίο θα κατασκευαστεί από τη ΔΕΗ Α.Ε. Η περιοχή ήδη φιλοξενεί υδροηλεκτρικό σταθμό από το 1985–1986, για την κατασκευή του οποίου πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες απαλλοτριώσεις εύφορων αγροτικών εκτάσεων και παραχωρήσεις δημόσιων δασοβοσκοτόπων. Οι προηγούμενες απαλλοτριώσεις και η λειτουργία της τεχνικής λίμνης στον Αλιάκμονα οδήγησαν σε μείωση της καλλιεργήσιμης γης της Σφηκιάς κατά περίπου 30%, ενώ οι περιορισμοί χρήσης γης κάτω από τις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας επιβάρυναν περαιτέρω την αγροτική δραστηριότητα.

Με το νέο υπό μελέτη έργο προβλέπεται η απαλλοτρίωση περίπου 500 στρεμμάτων καλλιεργήσιμηςγης και 150 στρεμμάτων χερσολιβαδικών εκτάσεων, οδηγώντας σε σωρευτική μείωση της αγροτικής γης κατά πάνω από 40%. Η νέα τεχνική λίμνη θα δημιουργηθεί σε υψόμετρο παρόμοιο με τα υπολειπόμενα χωράφια και σε άμεση γειτνίαση με τα αγροκτήματα, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τις καλλιέργειες κηπευτικών, καπνών και δένδρων λόγω μεταβολών στη μικροκλιματική κατάσταση και στην υγρασία. Παράλληλα, η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων δεν περιλαμβάνει συγκριτικά στοιχεία βροχοπτώσεων, χιονοπτώσεων και υγρασίας από μετεωρολογικούς σταθμούςπουβρίσκονταιεγγύτερα στηνπεριοχή,όπωςταΡιζώματακαιοΒελβενδόςΚοζάνης,γεγονός που καθιστά την αξιολόγηση των επιπτώσεων ατελή.

Με τηνυπ’ αριθμ. 5/2024ομόφωνη απόφασητου Τοπικού ΣυμβουλίουΣφηκιάς, οικάτοικοι εκφράζουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιφυλάξεις και ζητούν, πέραν αυτών, τη ρητή, έγγραφη και θεσμοθετημένη κατοχύρωση συγκεκριμένων αντισταθμιστικών οφελών, τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουν αποδοθεί στην Τοπική Κοινότητα, σεαντίθεση με όσα ισχύουν για άλλες μορφές ΑΠΕ. Η ίδια ομόφωνη απόφαση καθορίζει ότι τα αιτούμενα αντισταθμιστικά οφέλη περιλαμβάνουν την καταβολή ικανοποιητικών αποζημιώσεων για τις απαλλοτριούμενες εκτάσεις, την επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας των κατοίκων μετα ίδια ποσοστά που ισχύουν για άλλες ΑΠΕ και μικρά υδροηλεκτρικά έργα, την επαναφοράκαιθεσμοθέτησητου κριτηρίουτηςεντοπιότηταςγια τιςπροσλήψεις προσωπικού κατά την κατασκευή και λειτουργία του έργου, με σαφή προτεραιότητα στους κατοίκους της Σφηκιάς, της ευρύτερης Δημοτικής Ενότητας Μακεδονίδος και, ελλείψει αυτού, από το σύνολο του Δήμου Βέροιας, την παροχή δωρεάν ή επιδοτούμενης ηλεκτρικής ενέργειας για τα αντλιοστάσια άρδευσης, τη δυνατότητα άντλησης και χρήσης νερού από τον ταμιευτήρα για την άρδευση της ευρύτερης περιοχής της Σφηκιάς και των Ριζωμάτων, την κατασκευή έργων ανάπλασης του οικισμού Σφηκιάς με δαπάνες της ΔΕΗ, την παροχή προτεραιότητας στους κατοίκους για άδειες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων ή ειδικές εξαιρέσεις για όσους πλήττονται άμεσα από τη χωροθέτηση της δεξαμενής, την κατασκευή νέων δικτύων άρδευσης για τα υπολειπόμενα χωράφια ώστε να διατηρηθεί ηαρδευσιμότητά τους και την οικονομικήκάλυψητουκόστους ηλεκτρικής ενέργειαςγια τα αντλιοστάσια και τα δίκτυα άρδευσης.

Το Δημοτικό Συμβούλιο Βέροιας εξέφρασε ομόφωνα τη σύμφωνη γνώμη του υπέρ της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου, υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης θεσμοθέτησης των προαναφερόμενων αντισταθμιστικών οφελών, επισημαίνοντας ότι οποιαδήποτε έναρξη κατασκευαστικών εργασιών χωρίς ρητή, δεσμευτική και έγγραφη κατοχύρωσή τους θα επέφερε σοβαρέςκοινωνικέςκαιοικονομικέςεπιπτώσεις.ΗπεριοχήτηςΣφηκιάς,ωςορεινήκαιδημογραφικάεπιβαρυμένη περιοχή, εμφανίζει ήδη φθίνουσα πληθυσμιακή τάση, γεγονός που καθιστά απολύτως αναγκαία τη λήψη ειδικών μέτρων στήριξης μέσω ουσιαστικών και διαχρονικών ανταποδοτικών παροχών.

Παράλληλα, το υπό σχεδιασμό έργο υπερβαίνει τα στενά γεωγραφικά όρια της Τοπικής Κοινότητας Σφηκιάς και επηρεάζει συνολικά την ορεινή περιοχή των Πιερίων, τόσο σε περιβαλλοντικό όσο και σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, τα προβλεπόμενα αντισταθμιστικά οφέλη οφείλουννα σχεδιαστούν με ευρύτερη αναπτυξιακή στόχευση, ώστε να ενισχύουν ουσιαστικά και τις λοιπές ορεινές κοινότητες, να συμβάλλουν στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής του συνόλου της περιοχής των Πιερίων.

Κατόπιναυτών,ερωτάσθεκ.κ.Υπουργοί

1. Προτίθεστε να επιβάλλετε στη ΔΕΗ τη θεσμοθέτηση και έγγραφη δέσμευση όλων των αναφερόμενων αντισταθμιστικών οφελών πριν από την έναρξη των εργασιών;
2. Με ποιον τρόπο προτίθεστε να διασφαλίσετε την πλήρη προστασία της καλλιεργήσιμης γης και της αγροτικής δραστηριότητας στην περιοχή της Τοπικής Κοινότητας Σφηκιάς;
3. Πώς θα διασφαλίσετε την ισότιμη και δίκαιη αποζημίωση των κατοίκων για τις απαλλοτριούμενες εκτάσεις και τις συνοδές επιβαρύνσεις του έργου;
4. Με ποιες διαδικασίες και κριτήρια θα εξασφαλιστεί η επιδότηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας των κατοίκων;
5. Θα διασφαλίσετε την προτεραιότητα στην τοπική απασχόληση κατά τη φάση κατασκευής και λειτουργίας του έργου;
6. Με ποιους μηχανισμούς θα εξασφαλιστεί η ασφαλής λειτουργία των αρδευτικών δικτύων και των συνοδών υποδομών καθώς και η αποκατάσταση βλαβών που θα προκληθούν από το έργο στο υφιστάμενο αρδευτικό δίκτυο;
7. Προτίθεται η Πολιτεία να κατοχυρώσει θεσμικά τη δυνατότητα χρήσης του νερού του ταμιευτήρα για την άρδευση της ευρύτερης περιοχής της Σφηκιάς και των Ριζωμάτων; Σε περίπτωση μειωμένων αποθεμάτων νερού, πώς θα εξασφαλίσετετην επαρκή άρδευση του κάμπου;
8. Ποιοι έλεγχοι και ποιοι μηχανισμοί εποπτείας θα διασφαλίσουν τη συμμόρφωση της ΔΕΗμεόλεςτιςδεσμεύσειςκαθ’όλητηδιάρκειατηςκατασκευήςκαιλειτουργίαςτου έργου, ώστε να διατηρηθεί η κοινωνική και οικονομική συνοχή της κοινότητας Σφηκιάς;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Μανώλης Χριστοδουλάκης

Μανόλης Χνάρης