Με ιδιαίτερη χαρά παρευρίσκομαι σήμερα, εκπροσωπώντας την Κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, στα εγκαίνια της “Lamia Expo 2022”.
Χαρά που οφείλεται όχι μόνο στο γεγονός ότι η Έκθεση ανοίγει ξανά τις πύλες της, αλλά και στο ότι αυτό συμβαίνει σε μια περίοδο που δρομολογείται η αξιοποίησή της, υπό τις πρωτοβουλίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τη χρηματοδότηση της Κυβέρνησης, μέσα και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 15 εκατ. ευρώ.
Κυρίες και Κύριοι,
Δεδομένου ότι ο πρωτογενής τομέας αποτελεί την «καρδιά» της Έκθεσης, δράττομαι της ευκαιρίας να εστιάσω – διαγώνια – στη σημασία του για την εθνική οικονομία, αλλά και στα μέτρα που έχει λάβει η Κυβέρνηση για τη στήριξη και την περαιτέρω ενδυνάμωσή του.
Διαχρονικά, ο πρωτογενής τομέας παραγωγής συνιστά πυλώνα της ελληνικής οικονομίας, με σημαντική – άμεση και έμμεση – συνεισφορά στο ΑΕΠ, την απασχόληση, την περιφερειακή ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Συνεισφορά η οποία, το 2021, μαζί με τους τομείς της δασοκομίας και της αλιείας, ανήλθε στο 3,9% του ΑΕΠ (7,13 δισ. ευρώ), σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας – ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου –, ενώ το απασχολούμενο δυναμικό ξεπερνά το 11% του συνόλου του εργατικού δυναμικού.
Σχεδόν το 40% της ελληνικής γης χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων, με τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις να ανέρχονται στις 685.000 και να αντιστοιχούν στο 6,7% των συνολικών εκμεταλλεύσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επιπλέον, ο πρωτογενής τομέας στηρίζει τον κλάδο της μεταποίησης τροφίμων, είναι στενά συνδεδεμένος με τους κλάδους των μεταφορών, του χονδρεμπορίου, του λιανεμπορίου και του τουρισμού, και παίζει καίριο ρόλο στην επισιτιστική επάρκεια.
Ρόλος που αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η μακρά παράδοση παραγωγής ποιοτικών προϊόντων από τον εγχώριο πρωτογενή τομέα, όπως πιστοποιεί το πλήθος των κατοχυρωμένων Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), Προϊόντων Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) και Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΕΠΙΠ), η εξαγωγική δυναμική του, οι αξιόλογες επιδόσεις του στα πεδία της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και η – αποδεδειγμένη τόσο στην οικονομική όσο και στην υγειονομική κρίση – ανθεκτικότητά του, συνθέτουν ένα ισχυρό πλέγμα πλεονεκτημάτων.
Πλεονεκτήματα πάνω στα οποία – όλοι μαζί – μπορούμε και πρέπει να χτίσουμε, προκειμένου να τον καταστήσουμε ακόμα πιο παραγωγικό, σύγχρονο, βιώσιμο, ανθεκτικό και εξωστρεφή.
Προς αυτή την κατεύθυνση, και έχοντας παράλληλα ως στόχο την άμβλυνση των οικονομικών επιπτώσεων από τις πολυ-επίπεδες κρίσεις των τελευταίων 2,5 ετών, η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Οικονομικών έλαβαν σειρά μέτρων, που εδράζονται σε 4 πυλώνες.
1ος Πυλώνας: Μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
Όλες οι αγροτικές επιχειρήσεις και οι αγρότες – φυσικά πρόσωπα ωφελούνται από τις οριζόντιες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, όπως είναι:
- Η μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργαζομένους των αγροτικών επιχειρήσεων.
- Η νέα φορολογική κλίμακα για τα φυσικά πρόσωπα και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, η οποία τέθηκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή το 2021, με συντελεστές που ξεκινούν από το 9%, αντί για 22%.
- Η μείωση του φόρου των αγροτικών επιχειρήσεων, από το 29% στο 22%.
- Η μείωση της προκαταβολής φόρου στο 80% για τα νομικά πρόσωπα και στο 55% για τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν αγροτική δραστηριότητα.
- Η αναστολή πληρωμής της εισφοράς αλληλεγγύης.
- Η μείωση του φορολογικού συντελεστή των κερδών των συλλογικών αγροτικών σχημάτων από το 13% στο 10%.
Επιπλέον, ειδικά για τον αγροτικό τομέα, ελήφθησαν τα ακόλουθα μέτρα:
- Εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για τους αγρότες κανονικού καθεστώτος.
Με διάταξη στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών που ψηφίστηκε προχθές, επεκτείνεται, και για το φορολογικό έτος 2022, η εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος για αγρότες κανονικού καθεστώτος και αλιείς παράκτιας αλιείας.
- Θέσπιση, από την 1η.1.2022, μηδενικού συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο εσωτερικής καύσης που χρησιμοποιείται στη γεωργία.
Ήδη στις 31.8.2022, αντί του Νοεμβρίου που είχε αρχικά προγραμματιστεί, πιστώθηκε στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων αγροτών η επιστροφή του Ειδικού Φόρου κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο πετρέλαιο κίνησης για αγροτική χρήση.
- Μόνιμη υπαγωγή στον υπερ-μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 6% των ζωοτροφών και των λιπασμάτων.
- Μη επιβολή συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ στην αξία των αγροτεμαχίων των φυσικών προσώπων, συνεπώς και των αγροτών.
2ος Πυλώνας: Παροχή φορολογικών κινήτρων.
Θεσπίσαμε γενναία φορολογικά κίνητρα για την ανάπτυξη συνεργασιών στον αγροτικό τομέα, αποσκοπώντας στη συνένωση δυνάμεων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, τη βελτίωση του εισοδήματος των αγροτών και τη διεύρυνση των δυνατοτήτων πρόσβασης του πρωτογενούς τομέα σε τραπεζική χρηματοδότηση και ένταξης σε δανειακά προγράμματα του Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του ΕΣΠΑ και του Αναπτυξιακού Νόμου.
Ο σχετικός Νόμος (4935/2022), ο οποίος αποτελεί μεταρρύθμιση στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», προβλέπει ότι σε επαγγελματίες αγρότες μέλη Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων, όπως οι ομάδες παραγωγών, καθώς και σε επαγγελματίες αγρότες που συνάπτουν δεσμευτικές συμβάσεις με επιχείρηση – αγοραστή για την απορρόφηση των προϊόντων τους στο πλαίσιο της συμβολαιακής γεωργίας, χορηγείται απαλλαγή κατά 50% από τον φόρο εισοδήματος επί των φορολογητέων κερδών από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, εφόσον το 75% των προϊόντων παραγωγής τους πωλείται στο πλαίσιο των ως άνω συνεργασιών.
Το συγκεκριμένο κίνητρο έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η.1.2022.
3ος Πυλώνας: Ενισχύσεις σε αγρότες για την αντιμετώπιση των εξωγενών κρίσεων.
Η Κυβέρνηση – όπως έπραξε για το σύνολο της κοινωνίας, με έμφαση στους πιο ευάλωτους – άπλωσε ένα ευρύ «δίχτυ» προστασίας πάνω από τον πρωτογενή τομέα, το οποίο, μεταξύ άλλων, περιλάμβανε:
- Μέτρα στήριξης κλάδων του πρωτογενούς τομέα που υπέστησαν σημαντικές ζημίες εξαιτίας της πανδημίας, μέσω επιχορήγησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων από το ειδικό αποθεματικό που τηρείται στο Υπουργείο Οικονομικών.
- Ενίσχυση περίπου 102.000 επιχειρήσεων του πρωτογενούς τομέα, με ποσό συνολικού ύψους 258 εκατ. ευρώ, μέσω των 7 κύκλων της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
- Έκτακτες επιχορηγήσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του ΕΛΓΑ από το Υπουργείο Οικονομικών, για αγρότες που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές.
- Ρύθμιση για την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης που χρησιμοποιείται στη γεωργία για το 2022.
Ήδη, στις 31.8.2022, πιστώθηκε στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων αγροτών ποσό ύψους 72 εκατ. ευρώ, το οποίο είναι ανεκχώρητο και ακατάσχετο.
- Επιδότηση ύψους 60 εκατ. ευρώ στους αγρότες για το αυξημένο κόστος των λιπασμάτων και επιδότηση ύψους 89 εκατ. ευρώ στους κτηνοτρόφους για το αυξημένο κόστος των ζωοτροφών, όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, για την άμεση, πρόσθετη στήριξη των αγροτών έναντι των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης.
4ος Πυλώνας: Δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Στο πλαίσιο του Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχουν ήδη δρομολογηθεί οι ακόλουθες δράσεις που αφορούν τον πρωτογενή τομέα:
1η Δράση: Οικονομικός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα.
Περιλαμβάνει 5 επιμέρους προγράμματα ενισχύσεων, με συνολικό Προϋπολογισμό 510 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης:
Α) Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων.
Β) Πράσινος αγροτουρισμός.
Γ) Εκσυγχρονισμός του πρωτογενούς τομέα.
Δ) Αναδιάρθρωση καλλιεργειών.
Ε) Γενετική βελτίωση ζώων.
Τα τρία πρώτα προγράμματα έχουν ήδη «τρέξει», προσελκύοντας σημαντικό ενδιαφέρον, ενώ τα άλλα δύο ενεργοποιούνται άμεσα.
2η Δράση: Ανάπτυξη της Υδατοκαλλιέργειας.
Το Πρόγραμμα Ενίσχυση Υδατοκαλλιεργειών, με συνολικό Προϋπολογισμό 35 εκατ. ευρώ, αποσκοπεί στην υλοποίηση 8 καθεστώτων ενίσχυσης που θα προωθήσουν την ανάπτυξη του κλάδου στην Ελλάδα.
Η υποβολή αιτήσεων θα ξεκινήσει την ερχόμενη εβδομάδα.
3η Δράση: Ψηφιακός Μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα.
Έχουν ενταχθεί δυο έργα:
Α) Ψηφιακός μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα, προϋπολογισμού 36,7 εκατ. ευρώ.
Β) Εξωστρεφής γεωργία, προϋπολογισμού 19,7 εκατ. ευρώ.
Επιπροσθέτως, μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σχεδιάζεται η υλοποίηση ενός τεράστιου προγράμματος επενδύσεων εγγειοβελτιωτικών έργων, που περιλαμβάνει έργα φραγμάτων νερού και δικτύων άρδευσης – μεταξύ άλλων, και για την περιοχή της Φθιώτιδας.
Κυρίες και Κύριοι,
Όλα τα παραπάνω πιστοποιούν ότι η Κυβέρνηση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στη στήριξη και ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και λειτουργεί με σχέδιο, προκειμένου να τον καταστήσει πιο ισχυρό, δυναμικό και εξωστρεφή.
