Καλλιέργειες: Ζημιές που προκαλούνται λόγω των υψηλών θερμοκρασιών
Οι αυξημένες θερμοκρασίες λόγω της κλιματικής αλλαγής αποτελούν σοβαρή απειλή για τις αποδόσεις των καλλιεργειών παγκοσμίως.
Γενικά, η θερμική πίεση ορίζεται συχνά ως η αύξηση της θερμοκρασίας πέρα από ένα επίπεδο, για ένα χρονικό διάστημα αρκετό ώστε να προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη στην ανάπτυξη των φυτών.
Υπάρχουν πολλά θερμόφιλα είδη φυτών, αντιπροσωπευτικά της βλάστησης των ερήμων, που διαθέτουν τα κατάλληλα χαρακτηριστικά ώστε να αντεπεξέρχονται της καταπόνησης εξαιρετικά υψηλών θερμοκρασιών.
Τα φυτά αυτά αντέχουν σε θερμοκρασίες οι οποίες υπερβαίνουν τους 60 οC, ενώ σε βραχυχρόνια έκθεση αντέχουν σε θερμοκρασίες οι οποίες υπερβαίνουν τους 70 οC.
Η επίδραση των υψηλών θερμοκρασιών μπορεί να προκαλέσει άμεσες και έμμεσες ζημιές στα φυτά όπως:
► Μάρανση ή αποξήρανση του φυτού,
► Αύξηση της αναπνοής του φυτού,
► Μείωση της φωτοσύνθεσης που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και νέκρωση.
Ορισμένα όμως μορφολογικά-ανατομικά χαρακτηριστικά μπορούν να συμβάλλουν στην αποφυγή της υπερθέρμανσης:
► Συστροφή των φύλλων,
► Κάθετος προσανατολισμός των φύλλων,
► Διαμόρφωση υψηλής ανακλαστικότητας της επιφάνειας των φύλλων μέσω της ύπαρξης τριχώματος ή κατάλληλης διευθέτησης των επιεφυμενιδικών κηρών,
► Περιορισμένου μεγέθους φύλλα, τα οποία συνήθως φέρουν έντονες εγκολπώσεις έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται το πάχος του οριακού στρώματος και να μεγιστοποιούνται οι θερμικές απώλειες,
► Εποχιακός διμορφισμός των φύλλων όπου η μορφολογία των φύλλων εμφανίζει διαφορές μεταξύ της θερμής και της ψυχρής περιόδου.
Tα φυτά αντιδρούν στις υψηλές θερμοκρασίες με την αύξηση της διαπνοής η οποία μπορεί να μειώσει τη θερμοκρασία μέχρι και 10°C και επομένως και τον βαθμό των ζημιών.
Οπότε, όταν ο ρυθμός απώλειας νερού μέσω της διαπνοής είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό με τον οποίο το ριζικό σύστημα απορροφά νερό από το έδαφος, μειώνεται η ανάπτυξη των φυτών.
Μέσω της Ανθεκτικότητας
► Τα φυτά τα οποία είναι ανθεκτικά στις υψηλές θερμοκρασίες, τα κύτταρα τους δεν υφίστανται βλάβες, παρόλο που δέχονται την επίδραση θερμοκρασιών σε τιμές και διάρκεια οι οποίες θα ήταν θανατηφόρες για μη ανθεκτικά φυτικά είδη.
► Σε φυσιολογικό επίπεδο η εκδήλωση ανθεκτικότητας συνδέεται κυρίως με την de novo σύνθεση ορισμένων πρωτεϊνών (κυρίως κατά το στάδιο του εγκλιματισμού), οι οποίες φαίνεται ότι παρέχουν την αναγκαία προστασία σε ζωτικούς μηχανισμούς των κυττάρων.
Για να βοηθήσουμε τα φυτά από την θερμική καταπόνηση, το πότισμα είναι πολύ βασικό να γίνεται σωστά σε περιόδους καύσωνα. Κατάλληλες ώρες για πότισμα είναι πολύ νωρίς το πρωί η αργά το απόγευμα.
Επομένως, ιδανικές ώρες για το φυτό να έχει τα στόματα των φύλλων ανοικτά και να απορροφήσει ικανοποιητική ποσότητα νερού πριν αυτό εξατμιστεί από το έδαφος είναι οι πολύ πρωινές ώρες. Εδώ να πούμε πως το πρωινό πότισμα μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ασθενειών των ριζών.
Ένας άλλος τρόπος είναι η επιλογή κατάλληλων ποικιλιών, ανθεκτικών σε υψηλές θερμοκρασίες η φυτών με μεγάλο φύλλωμα για περισσότερη επισκίαση.
Επίσης βλέποντας τα φυτά να μαραίνονται λόγω της έντονης θερμοκρασίας πρέπει να αποφύγουμε την χρήση λιπασμάτων.
ΠΗΓΕΣ
Impacts of Drought and/or Heat Stress on Physiological, Developmental, Growth, and Yield Processes of Crop Plants
Sensitivity and Responses of Chloroplasts to Heat Stress in Plants
- Κατηγορία Καλλιέργειες
- 0
