Το σημερινό ΠΑΣΟΚ, ζηλεύοντας τις χειρότερες μέρες του ΣΥΡΙΖΑ επιλέγει την εύκολη οδό της καταγγελίας και της ισοπέδωσης των πάντων, παραβλέποντας συνειδητά:
- τις μεγάλες αλλαγές που έχουν επέλθει
- τις βαθιές τομές που υλοποιούνται αυτά τα χρόνια στον πρωτογενή τομέα
- τις διεθνείς πολιτικές και οικονομικές συνθήκες.
Πρώτον, ως προς την ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού: Η εικόνα της γήρανσης του αγροτικού πληθυσμού αποτελεί φαινόμενο πανευρωπαϊκό. Τα Προγράμματα Νέων Αγροτών, με προϋπολογισμό που ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ, έδωσε σε χιλιάδες νέους τη δυνατότητα να στραφούν στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Η νέα ΚΑΠ προβλέπει αυξημένη στήριξη σε νέους αγρότες (έως 120.000€ για σχέδια βελτίωσης, ειδικά μπόνους στη βασική ενίσχυση). Ο νέος κύκλος της ΚΑΠ αυξάνει το ποσοστό στήριξης των νέων στο 3% του συνολικού φακέλου (από 2%).
Ως προς τους αριθμούς που επικαλείται το ΠΑΣΟΚ, θυμίζουμε:
Για πρώτη φορά συμβαίνει να υπάρχουν σε διάστημα τριών ετών (Νοέμβριος 2021 – Νοέμβριος 2024) δύο προσκλήσεις Νέων Γεωργών σε όλη την Επικράτεια, με αυξημένη επιδότηση (από τις 17.000 ανήλθε στις 40.000), γεγονός που καταδεικνύει αφενός την βαρύτητα που αποδίδεται από το ΥΠΑΑΤ στην προτεραιοποίηση της προσέλκυσης νέων ανθρώπων στον πρωτογενή τομέα και αφετέρου την εξάντληση του ενδιαφέροντος οπότε και η μειωμένη ζήτηση της δεύτερης πρόσκλησης.
Την περίοδο 2014-2020 και πριν την πρόσκληση του έτους 2021, είχαν εκδοθεί προσκλήσεις Νέων Γεωργών, το έτος 2016 (14.670 αιτήσεις) σε σύνολο χώρας και μια συμπληρωματική το 2018 (1.605 αιτήσεις) σε πέντε Περιφέρειες.
Συνεπώς, το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε στις προσκλήσεις των ετών 2016 και 2018 ανέρχεται σε 16.275 αιτήσεις, ενώ το αντίστοιχο των προσκλήσεων για τα έτη 2021 και 2024 ανέρχεται σε 24.313 αιτήσεις, δηλαδή σημαντικά υψηλότερο. Πού βλέπει το ΠΑΣΟΚ το μειωμένο ενδιαφέρον; Γνωρίζαμε ότι πάντα χρησιμοποιούσε τους αριθμούς όπως το εξυπηρετούσαν, αλλά στην προκειμένη περίπτωση η πραγματικότητα δεν μπορεί να ανατραπεί.
Παράλληλα, με στόχο τη στήριξη των νέων αγροτών έχουμε θεσμοθετήσει φορολογικά κίνητρα, χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα κατάρτισης.
Δεύτερον, σε ό,τι αφορά την αγροτική εκπαίδευση: Η κυβέρνηση για πρώτη φορά έχει ξεκινήσει ένα νέο κύκλο ευέλικτων προγραμμάτων κατάρτισης και επιμόρφωσης με κοινωφελείς και δημόσιους Οργανισμούς, επενδύοντας σε σύγχρονες πρακτικές σπουδών. Κάνοντας ένα πρωτοποριακό βήμα, εισάγονται μαθήματα ψηφιακής γεωργίας, ακριβείας και νέων τεχνολογιών.
Τα προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης Νέων Γεωργών χρηματοδοτούνται διαχρονικά από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης με φορέα τον ΕΛΓΟ Δήμητρα, συμβάλλοντας στην βελτίωση των πραγματικά χαμηλών ποσοστών αγροτικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Το ΥΠΑΑΤ επενδύει στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης, σύγχρονης και αποτελεσματικής δομής υποστήριξης των παραγωγών με παρεμβάσεις σε θέματα συμβουλευτικής, εκπαίδευσης, κατάρτισης και συνεργασιών για την προώθηση της γνώσης, της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης στον αγροδιατροφικό τομέα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για το Σύστημα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας (AKIS – Agricultural Knowledge Innovation System) και των Ευρωπαϊκών Συμπράξεων Καινοτομίας (EIPs – European Innovation Partnerships). Στις σχετικές παρεμβάσεις του ΣΣ ΚΑΠ προβλέπονται πόροι της τάξης των 200 εκ. €.
Ειδικότερα, στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης οι παρεμβάσεις του ΣΣ ΚΑΠ ύψους 42 εκ. €, προβλέπουν τη διεύρυνση των προσφερόμενων υπηρεσιών εκπαίδευσης και κατάρτισης (σε όλους τους παραγωγούς και όχι μόνο στους Νέους Γεωργούς ως συνέβαινε μέχρι σήμερα), ειδικά μέσα από σύγχρονες μεθόδους, καθώς και το δομικό εκσυγχρονισμό-αναβάθμιση των παρόχων εκπαίδευσης/κατάρτισης, προκειμένου να διασφαλιστεί η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας και ο παραγωγικός μετασχηματισμός της, μέσα από τη διευρυμένη πρόσβαση των παραγωγών σε εξειδικευμένες γνώσεις και καινοτόμες τεχνολογίες.
Δεν παραγνωρίζουμε τις αδυναμίες του παρελθόντος, όμως πλέον μπαίνουν οι βάσεις για μια αγροτική εκπαίδευση αντάξια των ευρωπαϊκών προτύπων. Με βήματα σταθερά, επιχειρούμε να καλύψουμε τα κενά και την απραξία πολλών προηγουμένων ετών.
Τρίτον, σε ό,τι αφορά το αγροτικό εισόδημα και το κόστος παραγωγής: Πράγματι, οι διεθνείς κρίσεις –ενεργειακή, γεωπολιτική, πανδημία– αύξησαν το κόστος σε λιπάσματα, ζωοτροφές και καύσιμα. Με στοχευμένες επιδοτήσεις, μείωση του ΦΠΑ σε αγροτικά εφόδια, μείωση ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, αποζημιώσεις λόγω ενεργειακής κρίσης, και μέτρα στήριξης ύψους άνω του 1,5 δισ. ευρώ, απορροφήσαμε σημαντικό μέρος αυτών των πιέσεων, ώστε οι παραγωγοί να μπορέσουν να παραμείνουν βιώσιμοι.
Τέταρτον, για το ζήτημα των εργατών γης: Από το 2022 προχωρήσαμε σε διακρατικές συμφωνίες με τρίτες χώρες, απλουστεύσαμε τη διαδικασία μετάκλησης εργατών και θεσπίσαμε ψηφιακό μητρώο. Παράδειγμα διακρατικής συμφωνίας, αποτελεί η Ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία. Ήδη ζητήθηκε και ξεκίνησε η συνεργασία με την ΕΘΕΑΣ έτσι ώστε να αξιοποιηθεί η δυνατότητα έλευσης, κατ’ αρχάς, 5.000 εργατών γης, αλλά και η αύξηση του συγκεκριμένου αριθμού σύμφωνα με τις ανάγκες της αγροτικής παραγωγής. Γνωρίζουμε ότι η πρόκληση παραμένει, αλλά για πρώτη φορά η χώρα μας έχει εργαλείο πολιτικής εκεί που μέχρι πρότινος υπήρχε το απόλυτο κενό.
Πέμπτον,για την ψηφιακή γεωργία: Από τα 23 έργα που αναφέρει το ΠΑΣΟΚ, τα 12 βρίσκονται σε πλήρη υλοποίηση, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΣΣ ΚΑΠ. Αυτή η κυβέρνηση προχωρεί σε εκσυγχρονισμό του συστήματος. Εφαρμόζει νέα εργαλεία τηλεπισκόπησης. Πριμοδοτεί εφαρμογές έξυπνης άρδευσης. Παράλληλα υλοποιούνται επενδυτικές δράσεις χρηματοδότησης της επέκτασης, συμπλήρωσης και ολοκλήρωσης δημόσιων ευρυζωνικών υποδομών νέας γενιάς (Broadband και Ultrafast Broadband), δράσεις που υλοποιούνται μέσω Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα με πόρους από το ΕΓΤΑΑ και το ΕΤΠΑ.
Για τις ευρυζωνικές υποδομές στις λεγόμενες «λευκές περιοχές» (παραμεθόριες και δυσπρόσιτες), διατέθηκαν από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και στις δύο προγραμματικές περιόδους πόροι της τάξης των 80 εκ. ευρώ, καλύπτοντας - από γεωγραφικής άποψης - σχεδόν το 45% της ελληνικής επικράτειας, δηλαδή πάνω από 5.000 χωριά και οικισμούς και περισσότερα από 525.000 νοικοκυριά.
Τα έργα αυτά δεν είναι ευχολόγιο. Είναι έργα χειροπιαστά που βρίσκονται σε εξέλιξη και αλλάζουν το τοπίο στον πρωτογενή τομέα.
Έκτον,για τις ζωονόσους και τη φέτα: Οι απώλειες από την ευλογιά και την πανώλη είναι υπαρκτές, αλλά το Υπουργείο αντέδρασε άμεσα με ζώνες καραντίνας, αποζημιώσεις που ήδη καταβάλλονται και είναι οι μεγαλύτερες σε όλες τις χώρες της ΕΕ, ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιών και πρόγραμμα πρόληψης σε συνεργασία με ευρωπαϊκούς φορείς. Η φέτα, εθνικό μας προϊόν, δεν κινδυνεύει να αφανιστεί, όπως υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ. Προστατεύεται με σχέδιο και μέτρα, τα οποία, όμως για να αποδώσουν και στην περίπτωση της ευλογιάς, όπως απέδωσαν στην περίπτωση της πανώλης, απαιτείται η πιστή εφαρμογή τους από όλους τους εμπλεκόμενους: ΥΠΑΑΤ, Περιφέρειες, Δήμους, Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και, φυσικά, τους ίδιους τους κτηνοτρόφους.
Έβδομον, για τον ΕΛΓΑ: Η αναμόρφωση του κανονισμού προχωρεί. Ενσωματώνει για πρώτη φορά την έννοια της πρόληψης, της ψηφιακής τεκμηρίωσης ζημιών και της κάλυψης κινδύνων που προκύπτουν από την κλιματική κρίση. Δεν μιλάμε για «παρακμή», αλλά για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση. Παράλληλα έχουμε ενσωματώσει στο σύστημα αποζημιώσεων την πρακτική των προκαταβολών, δίνοντας ανάσα σε χιλιάδες παραγωγούς. Στην πενταετία 2019-2024 έχουν καταβληθεί μέσω του ΕΛ.Γ.Α. περίπου 1,5 δις € αποζημιώσεων, για τις ζημίες απώλειας φυτικής παραγωγής και ζωικού κεφαλαίου, για ζημίες καλυπτόμενες από τους Κανονισμούς του ΕΛ.Γ.Α. και σχεδόν 130.000.000 € σε Προγράμματα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων. Ταυτόχρονα εγκρίθηκε ad hoc πρόγραμμα ύψους 310 εκ. €, για την πληρωμή των αποζημιώσεων στην Θεσσαλία και σε άλλες Π.Ε., των οποίων οι καλλιέργειες επλήγησαν από τα ακραία και πρωτόγνωρα καιρικά φαινόμενα ‘’Daniel’’ και ‘’Elias’’.
Όγδοον, για τον ΟΠΕΚΕΠΕ: Ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν διαλύεται, ούτε απαξιώνεται. Αντιθέτως, τον τελευταίο χρόνο υλοποιείται το πιο εκτεταμένο σχέδιο μεταρρύθμισης στην ιστορία του Οργανισμού:
- Μετά από χρόνια παρατηρήσεων από την ΕΕ, με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων υλοποιείται σχέδιο πλήρους διαπίστευσης.
- Προχωρά η πλήρης αναβάθμιση του πληροφοριακού συστήματος και των διαλειτουργικοτήτων του, με διασταύρωση φορολογικών δεδομένων, στοιχείων ιδιοκτησίας γης, Κτηματολογίου, μητρώων ζώων και ηλεκτρονικής τιμολόγησης, ώστε ο αγρότης να γνωρίζει με διαφάνεια τα δικαιώματα και τις πληρωμές του.
- Ο ΟΠΕΚΕΠΕ ενισχύθηκε με 100 νέους εργαζομένους μέσω ΔΥΠΑ και συνεχίζεται η στελέχωση με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.
- Παρά τις μεγάλες δυσκολίες (εναρμόνιση με νέο κανονιστικό πλαίσιο ΚΑΠ, ελλείψεις στοιχείων προηγούμενων ετών, εκκρεμότητες παλαιών ελέγχων, συνεργασία με θεσμικά όργανα της δικαιοσύνης), οι πληρωμές του 2024 βρίσκονται στο τελικό στάδιο. Η Ελλάδα δεν είναι ουραγός αλλά σε μετάβαση προς ένα δίκαιο και ψηφιακά διαφανές σύστημα.
Η αντιπολίτευση προσπαθεί να παρουσιάσει ως «αποτυχία» τη μετάβαση σε μια νέα εποχή για τις αγροτικές ενισχύσεις. Η αλήθεια είναι ότι για πρώτη φορά μπαίνουν κανόνες, διαφάνεια και έλεγχος σε ένα σύστημα που επί δεκαετίες λειτουργούσε με στρεβλώσεις.
Η απόφαση της κυβέρνησης για υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ διασφαλίζει καθεστώς διαφάνειας, δικαιοσύνης με τακτικούς διασταυρωτικούς ελέγχους για όλους. Στόχος μας είναι οι ενισχύσεις να φθάνουν έγκαιρα στους πραγματικούς αγρότες. Σε εκείνους που πραγματικά παράγουν και όχι σε εκείνους που με παράτυπο τρόπο εκμεταλλεύθηκαν «τρύπες» που υπήρχαν μέχρι σήμερα στο σύστημα πληρωμών και οι οποίοι θα επιστρέψουν και θα πληρώσουν για όσα παράτυπα εισέπραξαν και έπραξαν.
Η κυβέρνηση δεν κρύβεται. Αντιμετωπίζει τα προβλήματα με σχέδιο, λογοδοσία και σε στενή συνεργασία με τους αγρότες και την ΕΕ. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ γίνεται ξανά ένας σύγχρονος, αξιόπιστος οργανισμός στην υπηρεσία των παραγωγών και όχι των «ημετέρων».
Ένατο,για τη διαχείριση του νερού: Με το πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0», το πρόγραμμα για τα μεγάλα αρδευτικά έργα που «τρέχει» σε συνεργασία με τις Περιφέρειες και το πρόγραμμα για τα μικρά αρδευτικά σε συνεργασία με τους Δήμους, αλλάζουμε τον αρδευτικό χάρτη της χώρας. Αυξάνουμε τα καλλιεργήσιμα στρέμματα και μειώνουμε το κόστος παραγωγής. Προχωρούμε σε κλειστά δίκτυα άρδευσης ώστε να εξοικονομούμε νερό, ενεργειακή αυτονομία ΤΟΕΒ και αξιοποίηση ΑΠΕ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση στη διαχείριση υδάτων που έχει γίνει ποτέ.
Η υλοποίηση της στρατηγικής μας πραγματοποιείται κυρίως μέσω της χρηματοδότησης εγγειοβελτιωτικών έργων που αφορούν κυρίως σε:
ü εκσυγχρονισμό υφιστάμενων αρδευτικών έργων με αλλαγή συστημάτων άρδευσης σε στάγδην, υπογειοποιήσεις αρδευτικών δικτύων, αξιοποίηση τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ) (π.χ. εφαρμογή συστημάτων γεωργίας ακριβείας, τηλεμετρία, εξοικονόμηση ενέργειας) κ.α.
ü ταμίευση χειμερινών απορροών για τη χρήση τους κατά τη θερινή αρδευτική περίοδο
Στο ανωτέρω πλαίσιο, το ΥΠΑΑΤ προγραμματίζει και υλοποιεί σχετικά έργα ανάλογα με τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαθέτει.
Εκτός των έργων που εντάχθηκαν και υλοποιούνται από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2022 (πάνω από 180 δημόσια έργα συνολικού προϋπολογισμού 700 εκ. ευρώ), νέα πρόσκληση ύψους 169 εκ. € έχει εκδοθεί για την ένταξη νέων έργων από το ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, ενώ ήδη υπογράφηκαν οι συμβάσεις για τα τρία (Εκσυγχρονισμός Αρδευτικού δικτύου του ΤΟΕΒ Ταυρωπού, Μεταφορά και Διανομή νερού από τον ποταμό Νέστο την πεδιάδα της Ξάνθης για αρδευτικούς σκοπούς, Αρδευτικό Δίκτυο Υπέρειας Ν. Λάρισας- Ορφανών Ν. Καρδίτσας) από τα πέντε συνολικά αρδευτικά έργα ΣΔΙΤ, συνολικού προϋπολογισμού 491.344.507,40 ευρώ χωρίς ΦΠΑ σε όρους καθαρής παρούσας αξίας με παράλληλη χρηματοδότηση από το ΤΑΑ.
Επισημαίνεται ότι τα συλλογικά εγγειοβελτιωτικά έργα αποτελούν μεγάλα και σύνθετα δημόσια έργα, η υλοποίηση των οποίων προϋποθέτει την ολοκλήρωση απαλλοτριώσεων, τη διενέργεια διαγωνισμών και τη λήψη αδειοδοτήσεων από αρμόδιους φορείς. Οι σχετικές καθυστερήσεις είναι λογικές και αναπόφευκτες, καθώς αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την ορθή και νόμιμη εκτέλεση των έργων. Παράλληλα, οι οπισθοβαρείς χρηματοδοτήσεις εξασφαλίζουν τη συγκέντρωση πόρων στα κρίσιμα στάδια της υλοποίησης, διασφαλίζοντας την αποδοτικότητα και την ποιότητα των υποδομών.
Δέκατο, για την αλιεία: Το Σχέδιο Χωροταξικού Υδατοκαλλιεργειών βρίσκεται στο τελικό στάδιο έγκρισης, ενώ το Πρόγραμμα Αλιείας Υδατοκαλλειέργειας και Θάλασσας 2021–2027 διαθέτει πάνω από 500 εκατ. ευρώ για επενδύσεις. Θυμίζουμε ότι η απορρόφηση του προηγουμένου προγράμματος (ΕΠΑΛΘ) ήταν πλήρης με στόχευση τη στήριξη κι ενίσχυση των Ελλήνων αλιέων σε μέσα και υποδομές. Οι παρεμβάσεις μας στηρίζονται σε επιστημονική τεκμηρίωση και προστατεύουν τόσο το περιβάλλον όσο και τους επαγγελματίες αλιείς.
Το ΠΑΣΟΚ σήμερα ζήτησε για τους Έλληνες αγρότες το αυτονόητο: Στήριξη! Δεν μπορεί, όμως να καταλάβει ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν κρύβεται πίσω από συνθήματα. Την πολιτική της την ασκεί με έργα. Δίνει λύσεις σε προβλήματα που κληρονομήθηκαν από δεκαετίες, επενδύει στον πρωτογενή τομέα με πόρους που ξεπερνούν τα 19,2 δισ. ευρώ από τη νέα ΚΑΠ και το Ταμείο Ανάκαμψης, και διαμορφώνει ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο για την ύπαιθρο.
Αντί, λοιπόν, να μηδενίζει, το ΠΑΣΟΚ ας καταθέσει ρεαλιστικές προτάσεις.
Οι αγρότες δεν έχουν ανάγκη από εύκολη αντιπολίτευση, αλλά από στρατηγικό σχέδιο. Και αυτό το σχέδιο υλοποιείται σήμερα, με σταθερότητα, διαφάνεια και προοπτική, αλλά και με αλήθειες. Χωρίς μεγαλοστομίες και βαρύγδουπες εξαγγελίες, εκσυγχρονίζουμε τον πρωτογενή τομέα, με έναν και μοναδικό στόχο: Να τον κάνουμε πιο ελκυστικό στους νέους.
Για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο πρωτογενής τομέας δεν αποτελεί ένα ακόμα πεδίο πολιτικής, αλλά βασικό πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.
