Κώστας Τσιάρας στο Συνέδριο του Economist: «Η βιωσιμότητα στη γεωργία είναι το νέο κοινωνικό συμβόλαιο»
Σε μια περίοδο που η κλιματική κρίση αλλάζει τα δεδομένα της παραγωγής και απειλεί την επισιτιστική ασφάλεια, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας στο 9ο Συνέδριο του Economist με τίτλο «The Ninth Sustainability Summit for SE Europe & the Mediterranean: Seeking a new balance amidst a derailed green transition», υπογράμμισε ότι το μεγάλο στοίχημα της εποχής είναι η ανθεκτικότητα και η βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα.
«Το ζητούμενο στη σημερινή εποχή, που απρόβλεπτες κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη, είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας, η οποία είναι καθοριστικός παράγοντας για τη διασφάλιση και της κοινωνικής συνοχής και ομαλότητας», ανέφερε ο Υπουργός, προσθέτοντας ότι «μιλάμε για το δικαίωμα των πολιτών σε ασφαλή, επαρκή και ποιοτική τροφή» σε μια εποχή που «η κλιματική κρίση δεν είναι πια προειδοποίηση του μέλλοντος, αλλά πραγματικότητα του παρόντος».
Ο κ. Τσιάρας τόνισε ότι η Θεσσαλία αποτελεί «το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διπλής πρόκλησης», αφού βρέθηκε «στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης, πλημμυρισμένη αλλά και διψασμένη». Υπενθύμισε ότι «για τη Θεσσαλία, η Ελλάδα πέτυχε ένα ad hoc πρόγραμμα αποζημιώσεων ύψους 310 εκατομμυρίων ευρώ», επισημαίνοντας πως το ποσό αυτό «δείχνει πόσο ακριβά πληρώνεται η μακροχρόνια απουσία πρόληψης και ανθεκτικότητας».
Ο Υπουργός επεσήμανε τη ριζική μεταβολή των συνθηκών παραγωγής λόγω των φυσικών περιορισμών: «Μπαίνουμε σε μια εποχή περιορισμένων φυσικών πόρων. Το νερό, το έδαφος, η ενέργεια – όλα γίνονται σπάνια και πολύτιμα». Όπως είπε, η Ελλάδα «βρίσκεται ήδη στην 19η θέση παγκοσμίως σε κίνδυνο ανεπάρκειας νερού», ενώ «το 87% της γης μας βιώνει αυξημένη συχνότητα ξηρασίας».
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, ο κ. Τσιάρας ανακοίνωσε ότι «η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε μια ριζική αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης των υδάτων, με στόχο ένα καθεστώς υδατικής ασφάλειας για κάθε γωνιά της Ελλάδας». Όπως ανέφερε, «σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη περισσότερα από 1.200 έργα διαχείρισης και αξιοποίησης υδάτων — 237 αρδευτικά και 1.090 έργα ύδρευσης», ενώ μέσω της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων «εκτελούνται 287 εγγειοβελτιωτικά έργα συνολικού ύψους 901,3 εκατομμυρίων ευρώ».
Ο Υπουργός παρουσίασε και το ευρύτερο πλέγμα των παρεμβάσεων που στοχεύουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της γεωργίας: «Ενθαρρύνουμε τις αναγεννητικές πρακτικές, προωθούμε τη χρήση θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων, ενισχύουμε τα αγροτοβολταϊκά για ενεργειακή αυτάρκεια και αξιοποιούμε drones, δορυφόρους και αισθητήρες για τον ακριβή έλεγχο των καλλιεργειών».
Αναφερόμενος στην πρόοδο του πρωτογενούς τομέα, σημείωσε ότι «το 2019 το ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων παρουσίαζε έλλειμμα 731 εκατ. ευρώ, ενώ το 2023 έγινε πλεονασματικό, φτάνοντας τα 452 εκατ. ευρώ». Το 2024, όπως είπε, «οι συνολικές εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων ξεπέρασαν τα 11,25 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 22,8% των συνολικών εξαγωγών της χώρας». «Αυτό αποτελεί την απόδειξη ότι ο πρωτογενής τομέας της Ελλάδας, παρά τις αντιξοότητες, αντέχει, παράγει, εξάγει και στηρίζει την οικονομία, τη διατροφή και την περιφέρεια», τόνισε.
Σε ό,τι αφορά την Κοινή Αγροτική Πολιτική, ο Υπουργός επισήμανε ότι «το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023–2027 αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα», αλλά «απαιτεί ευελιξία και μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση». Κάλεσε δε την ΕΕ «να προχωρήσει σε μέτρα προστασίας για τα προϊόντα που ενδέχεται να πληγούν από τους νέους αμερικανικούς δασμούς».
«Η Ελλάδα δεν μένει αδρανής», σημείωσε, αναφερόμενος στα προγράμματα «Ύδωρ 2.0», τον εκσυγχρονισμό των ΤΟΕΒ και την ενεργειακή αυτονόμηση των αγροτών. Όπως είπε, «ο αγρότης του μέλλοντος δεν πρέπει να είναι απλός παραγωγός, αλλά διαχειριστής φυσικών πόρων, φύλακας της βιοποικιλότητας και επιχειρηματίας της γνώσης».
Τέλος, δήλωσε ότι η κυβέρνηση «με πίστη στον άνθρωπο της υπαίθρου θα συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα που μειώνουν το κόστος παραγωγής. Μειώνει φόρους, καταργεί τον ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο και ρυθμίζει τα κόκκινα δάνεια», γιατί – όπως είπε – «θέλουμε τον αγρότη ενεργό και αισιόδοξο για το μέλλον του».
«Η γεωργία και η κτηνοτροφία δεν είναι απλώς επάγγελμα. Είναι τρόπος ζωής», κατέληξε ο Υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι «η ελληνική γη παραμένει ευλογημένη και τα προϊόντα της είναι ο καλύτερος πρεσβευτής της χώρας μας στον κόσμο».
