Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και οι ομόλογοί της από τέσσερις χώρες της Mercosur (κ. Lula, πρόεδρος της Βραζιλίας, κ. Milei, πρόεδρος της Αργεντινής, κ. Peña, πρόεδρος της Παραγουάης, και κ. Lacalle Pou, πρόεδρος της Ουρουγουάης) ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας πρωτοποριακής εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur.

Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε: «Πετύχαμε μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία που θα εξασφαλίσει ουσιαστικά οφέλη στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές. Δίνουμε έμφαση στη δικαιοσύνη και στα αμοιβαία οφέλη. Αφουγκραστήμακε τις ανησυχίες των γεωργών μας και ενεργήσαμε επ' αυτών. Η συμφωνία αυτή περιλαμβάνει ισχυρές διασφαλίσεις που θα προστατέψουν τα μέσα διαβίωσής σας. Η συμφωνία ΕΕ-Mercosur είναι η μεγαλύτερη συμφωνία που έχει ποτέ επιτευχθεί για την προστασία των τροφίμων και των ποτών της ΕΕ. Περισσότερα από 350 προϊόντα της ΕΕ προστατεύονται πλέον με γεωγραφική ένδειξη. Επιπλέον, τα ευρωπαϊκά μας πρότυπα για την υγεία και τα τρόφιμα παραμένουν αμετάβλητα. Οι εξαγωγείς της Mercosur θα πρέπει να συμμορφώνονται αυστηρά με τα εν λόγω πρότυπα για να έχουν πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ. Αυτή είναι η πραγματικότητα της συμφωνίας που θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις της ΕΕ να εξοικονομήσουν ετησίως εξαγωγικούς δασμούς ύψους 4 δισ. ευρώ.»

Η συμφωνία αυτή έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή και για τις δύο πλευρές, καθώς συνεπάγεται ευκαιρίες για σημαντικά αμοιβαία οφέλη χάρη στην ενίσχυση της γεωπολιτικής, οικονομικής συνεργασίας και της συνεργασίας στον τομέα της βιωσιμότητας και της ασφάλειας.

• Θα ενισχύσει τους στρατηγικούς εμπορικούς και πολιτικούς δεσμούς μεταξύ ομόφρονων και αξιόπιστων εταίρων.
• Θα στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη, θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα και των δύο πλευρών, ανοίγοντας εμπορικές και επενδυτικές ευκαιρίες και διασφαλίζοντας βιώσιμη πρόσβαση και επεξεργασία σχετικά με τις πρώτες ύλες.
• Αποτελεί μείζον ορόσημο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με ισχυρές, συγκεκριμένες και μετρήσιμες δεσμεύσεις για την ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών.
• Λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα όλων των Ευρωπαίων, συμπεριλαμβανομένου του εξαιρετικά σημαντικού γεωργικού τομέα της ΕΕ. Θα συμβάλει στην αύξηση των εξαγωγών γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ και παράλληλα στην προστασία ευαίσθητων τομέων.
• Τηρεί τα πρότυπα της ΕΕ για την υγεία των ζώων και την ασφάλεια των τροφίμων, αποτρέποντας την είσοδο μη ασφαλών προϊόντων στην αγορά μας.

Τόνωση της ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ και της Mercosur

Αυτή η συμφωνία-τομή:

• θα διασφαλίσει και θα διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού μας.
• θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για όλες τις επιχειρήσεις, καταργώντας τους συχνά απαγορευτικούς δασμούς στις εξαγωγές της ΕΕ προς τη Mercosur.
• θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις της ΕΕ να εξοικονομούν δασμούς ύψους 4 δισ. ευρώ ετησίως.
• θα διασφαλίσει τις εμπορικές προτιμήσεις σε στρατηγικούς βιομηχανικούς τομείς μηδενικών καθαρών εκπομπών, όπως οι τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τα καύσιμα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.
• θα βοηθήσει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να εξάγουν περισσότερο χάρη στη μείωση της γραφειοκρατίας.
• θα εξασφαλίσει την αποδοτική, αξιόπιστη και βιώσιμη ροή των πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας για την παγκόσμια πράσινη μετάβαση.

Ενισχυμένη προσήλωση στη βιωσιμότητα

Η παρούσα συμφωνία ενισχύει τη δέσμευση της ΕΕ-Mercosur στις αρχές της βιωσιμότητας ως εξής:

• η συμφωνία του Παρισιού καθίσταται ουσιώδες στοιχείο της σχέσης ΕΕ-Mercosur.
• αναλαμβάνονται συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών.
• αναλαμβάνονται σαφείς και εκτελεστές δεσμεύσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, και συγκεκριμένα για τα εργασιακά δικαιώματα και τη βιώσιμη διαχείριση και διατήρηση των δασών.

• Στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ανατίθεται ο ενεργός ρόλος να επισκοπούν την εφαρμογή της συμφωνίας, ιδίως όσον αφορά τις ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή το περιβάλλον.

Επιπλέον, η στήριξη της ΕΕ ύψους 1,8 δισ. ευρώ θα διευκολύνει τη δίκαιη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση στις χώρες της Mercosur, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας πολιτικής Global Gateway.

Επόμενα βήματα

Η προτεινόμενη συμφωνία ΕΕ-Mercosur αποτελείται από έναν πυλώνα πολιτικής και συνεργασίας και από έναν εμπορικό πυλώνα. Το τέλος των διαπραγματεύσεων αποτελεί το πρώτο βήμα της διαδικασίας για τη σύναψη της συμφωνίας. Τα επίσημα έγγραφα θα δημοσιευθούν στο διαδίκτυο τις επόμενες ημέρες.

Μετά τον τελικό νομικό έλεγχο και από τις δύο πλευρές, το κείμενο θα μεταφραστεί σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ και στη συνέχεια θα υποβληθεί στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.

Εκδόθηκε τροποποίηση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που αφορά τη διαδικασία επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (DIESEL), από τους Υφυπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Σύμφωνα λοιπόν με την τροποιητική απόφαση, η ετήσια επιδοτούμενη ποσότητα του πετρελαίου κινητήρων της παρ. 1, δεν δύναται να υπερβαίνει την μέγιστη ετήσια δικαιούμενη ποσότητα που απαιτείται για την εκτέλεση κάθε είδους εργασιών σχετικά με καλλιέργεια ή ομάδα καλλιεργειών του Παραρτήματος Ι, προσαυξημένη κατά πενήντα τοις εκατό (50%), καθώς και σε κάθε κατηγορία ή είδος ζωικού κεφαλαίου του Παραρτήματος IΙ, προσαυξημένη κατά πενήντα τοις εκατό (50%), όπως αυτή προσδιορίζεται από τους δείκτες μηχανικής απασχόλησης (απαιτούμενης ενέργειας) των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ και σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Α.Ε. του εκάστοτε τρέχοντος έτους, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί την 1η Οκτωβρίου εκάστου έτους.

Ειδικά για τα πρόσωπα που έχουν υποβάλλει Ε.Α.Ε. για το προηγούμενο του τρέχοντος έτους και για την ανάγκη των πρώτων δύο χρονικά καταβολών των υποπερ. αα. και αβ. της περ. α. της παρ. 1 του άρθρου 4, για τον υπολογισμό της μέγιστης δικαιούμενης ποσότητας λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της Ε.Α.Ε. του προηγούμενου του τρέχοντος έτους. Στη συνέχεια η μέγιστη δικαιούμενη ποσότητα για τις καταβολές των υποπερ. αγ., αδ. και αε. της περ. α. της παρ. 1 του άρθρου 4 αναπροσαρμόζεται με βάση τα στοιχεία της Ε.Α.Ε. του τρέχοντος έτους.

Σε περίπτωση που η μέγιστη δικαιούμενη ποσότητα, με βάση τα στοιχεία της Ε.Α.Ε. του τρέχοντος έτους, αναπροσαρμοστεί σε χαμηλότερα επίπεδα που υπολείπονται Τεύχος B’ 6205/19.11.2025 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 77403 των αθροιστικών καταβολών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τις υποπερ. αα. και αβ. της περ. α. της παρ. 1 του άρθρου 4, τότε το υπερβάλλον ποσό συμψηφίζεται με τις αμέσως επόμενες καταβολές. Τυχόν υπολειπόμενο ποσό μετά την παρέλευση δύο (2) ετών από το έτος καταβολής, βεβαιώνεται και εισπράττεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν».

Μεταβατικές διατάξεις

1. Τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 1 ισχύουν για επιστροφές Ε.Φ.Κ. του έτους 2025, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που έχουν ήδη χορηγηθεί βάσει τιμολογίων αγοράς που εκδόθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2025 έως και την 30η Σεπτεμβρίου 2025, τα οποία δεν λήφθηκαν υπόψη για τις καταβληθείσες σε δικαιούχα πρόσωπα επιστροφές, λόγω των μέγιστων ετήσιων δικαιούμενων ποσοτήτων όπως προσδιορίσθηκαν βάσει των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 3 της υπό στοιχεία Α.1173/20.11.2024 κοινής υπουργικής απόφασης, ως ίσχυε πριν την τροποποίησή της με την παρ. 3 του άρθρου 1 της παρούσας. Τα οριζόμενα στο προηγούμενο εδάφιο λαμβάνονται υπόψη για την επιστροφή που καταβάλλεται έως την 30ή Δεκεμβρίου 2025, κατά τα αναφερόμενα στις υποπερ. αδ. της περ. α. και ββ. της περ. β. της παρ. 1 του άρθρου 4 της ως άνω κοινής υπουργικής απόφασης.

2. Το ΥΠ.Α.Α.Τ. διαβιβάζει στη Γ.Δ.ΗΛΕ.Δ. της Α.Α.Δ.Ε., επικαιροποιημένο αρχείο της παρ. 3 του άρθρου 5 της υπό στοιχεία Α.1173/20.11.2024 κοινής υπουργικής απόφασης, μέχρι 05.12.2025 (σε ψηφιακό μέσο), με τους Α.Φ.Μ. των δικαιούχων προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 2 της ίδιας κοινής υπουργικής απόφασης και ανά Α.Φ.Μ. τη μέγιστη ετήσια δικαιούμενη ποσότητα καυσίμου όπως αυτή αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 1 της παρούσας.

Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννης Ανδριανός συμμετείχε στη σύνοδο του Διεθνούς Συμβουλίου Ελιάς (International Olive Council – IOC) που διεξήχθη στην Κόρδοβα στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ελιάς.

Ο Υφυπουργός στον χαιρετισμό του στην Ολομέλεια της Συνόδου αναφέρθηκε στην κομβική θέση που έχει η ελιά και το ελαιόλαδο στην ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της Μεσογείου και στη συμβολική σύνδεση της με την ειρήνη, την ανθεκτικότητα, τη συνεργασία και την ευημερία. Όπως επεσήμανε «για χιλιετίες, το ελαιόλαδο και η επιτραπέζια ελιά έθρεψαν κοινότητες, ενίσχυσαν οικονομίες και λειτούργησαν ως γέφυρα μεταξύ πολιτισμών».

Ακόμη, ο κ. Ανδριανός υπογράμμισε τη συλλογική ευθύνη των ελαιοπαραγωγών χωρών να διαφυλάξουν το μέλλον του κλάδου και των παραγωγών. Όπως τόνισε: «Σήμερα η ευθύνη αυτή αποκτά έναν νέο επιτακτικό χαρακτήρα. Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τη φυσιολογία της ελιάς και τη σύνθεση του ελαιολάδου σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, καθώς αλλάζουν οι θερμοκρασίες, μεταβάλλονται τα μοτίβα των βροχοπτώσεων, και ακραία καιρικά φαινόμενα δημιουργούν προκλήσεις στην καλλιέργεια. Τα διεθνή πρότυπα και οι πολιτικές για τα ελαιόλαδα πρέπει συνεπώς να είναι ευέλικτα, προσαρμοστικά και να βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, ώστε να διασφαλίζουν ότι τα υψηλής ποιότητας αυθεντικά ελαιόλαδα θα παραμείνουν προσβάσιμα, ενώ ταυτόχρονα θα προστατεύονται οι καταναλωτές».

Κλείνοντας, ο Υφυπουργός επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της Ελλάδας για τη συνέχιση της επιστημονικής συνεργασίας στο πλαίσιο του IOC για την προστασία των καταναλωτών, τη διαφύλαξη της αυθεντικότητας και την ενίσχυση της παγκόσμιας φήμης του αγνού παρθένου ελαιολάδου.