Αγροτικά νέα - Από το Χωράφι στο Αιθέριο Έλαιο: Τι Επηρεάζει την Ποιότητα της Ρίγανης;

Ποιες οι ιδιότητες του αιθέριου ελαίου ρίγανης;

Η χρήση της είναι ευρύτατη, τόσο ως άρτυμα στη μαγειρική, όσο και ως πηγή αιθέριου ελαίου (Α.Ε.) με έντονα βιοδραστικά χαρακτηριστικά.Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης περιέχει ως κύρια συστατικά την καρβακρόλη και τη θυμόλη, ενώ η έντονη βιολογική δράση του – αντιμικροβιακή, αντιπαρασιτική, αντιοξειδωτική και άλλες - αποδίδεται κυρίως σε αυτές τις ενώσεις. Παράλληλα, πέραν του αιθέριου ελαίου, η ρίγανη περιέχει πληθώρα άλλων βιοδραστικών ενώσεων, όπως φαινολικά οξέα, διτερπένια και φλαβονοειδή, με εξέχοντα παραδείγματα το ροσμαρινικό και το σαλβιανολικό οξύ.

Η ποιότητα και η απόδοση του αιθέριου ελαίου, καθώς και η φυτοχημική του σύσταση, επηρεάζονται από παράγοντες όπως ο γενότυπος, οι εδαφοκλιματικές συνθήκες και το στάδιο συγκομιδής. Παρόλο που η διεθνής βιβλιογραφία έχει εστιάσει στην ποικιλομορφία των συστατικών του αιθερίου ελαίου αυτοφυών πληθυσμών, ελάχιστα ερευνητικά δεδομένα υπάρχουν για την επίδραση της ανάπτυξης του φυτού (όπως το στάδιο ανθοφορίας) σε καλλιεργούμενους πληθυσμούς, και μάλιστα σε συνάρτηση με τις τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες.

Τι μελέτησαν οι ερευνητές;

Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκε διατοπικά, σε καλλιεργούμενα φυτά του ιδίου γενοτύπου, η επίδραση εδαφοκλιματικών και φυσιολογικών παραμέτρων, με έμφαση στο στάδιο ανθοφορίας, στην απόδοση και ποιότητα του ριγανέλαιου. Παράλληλα μελετήθηκαν και άλλα βιοδραστικά συστατικά με αντιοξειδωτική δράση, όπως οι ολικές φαινολικές ενώσεις, τα ολικά φλαβονοειδή και το αντιοξειδωτικό δυναμικό.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε έξι περιοχές (πέντε στην Κεντρική Μακεδονία και μία στη Θεσσαλία) και περιλάμβανε τρεις χρονικές φάσεις συγκομιδής:

Ι. Έναρξη ανθοφορίας 

ΙΙ. Πλήρη ανθοφορία

ΙΙΙ. Όψιμη ανθοφορία

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν σημαντικές διαφοροποιήσεις σε όλες τις μελετώμενες παραμέτρους, τόσο μεταξύ των περιοχών, όσο και μεταξύ των σταδίων ανθοφορίας. Η απόδοση σε αιθέριο έλαιο κυμάνθηκε από 3,90% έως 5,30% ανά περιοχή και από 3,70% έως 5,53% ανά στάδιο συγκομιδής. Σημαντική διαφοροποίηση παρατηρήθηκε και στο ποσοστό καρβακρόλης, το οποίο κυμάνθηκε από 72,55% έως 76,54% μεταξύ των περιοχών και έφτασε στο 81,51% στο στάδιο της όψιμης ανθοφορίας.

Οι ολικές φαινολικές ενώσεις παρουσίασαν μέγιστες τιμές στα στάδια Ι και ΙΙ, χωρίς αξιόλογες μεταξύ τους διαφορές (Μ.Ο. 100,91 mg GAE/g). Αντίστοιχη ήταν η εικόνα και στα φλαβονοειδή, τα οποία εμφάνισαν διακύμανση 91–127 mg CATE/g μεταξύ των περιοχών, με μέγιστες τιμές στα στάδια Ι και ΙΙ, ενώ σημειώθηκε σημαντική μείωση στο στάδιο ΙΙΙ.

Η αντιοξειδωτική δράση των εκχυλισμάτων επηρεάστηκε από τις τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες και βρέθηκε μέγιστη στο στάδιο της έναρξης της ανθοφορίας (Ι).

Συνολικά, τα ευρήματα της μελέτης μπορούν να αξιοποιηθούν για τον καθορισμό του βέλτιστου χρόνου συγκομιδής της ρίγανης, ανάλογα με τον επιθυμητό τελικό σκοπό: είτε για παραγωγή αιθέριου ελαίου υψηλής απόδοσης και αρώματος, είτε / και για παραγωγή δρόγης με έντονη αντιοξειδωτική δράση.

Πηγή: Χ. Παναγιωτίδου, Μ. Ηρακλή, Κ. Καδογλίδου, Ε. Λαλίδου, Π. Χατζοπούλου, «ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΟΙΚΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΑΙΘΕΡΙΟΥ ΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΒΙΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΡΙΓΑΝΗΣ (Origanum vulgare subsp. hirtum)», Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, 57001, Θέρμη Θεσσαλονίκη,  31ο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών (ΕΕΕΟ) Ηράκλειο Τόμος Περιλήψεων,2023. σελ. 156.

https://blog.farmacon.gr