Επίσκεψη του Καθηγητή Carlos Das Neves, επικεφαλής του επιστημονικού κλάδου της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) στον ΕΦΕΤ

Στις 21 Απριλίου 2023, ο καθηγητής Carlos Das Neves, επικεφαλής του επιστημονικού κλάδου (Chief Scientist) της EFSA, επισκέφτηκε την κεντρική υπηρεσία του Ε.Φ.Ε.Τ. στην Αθήνα, όπου συμμετείχε σε συνάντηση με εκπροσώπους αρμοδίων αρχών ασφάλειας τροφίμων και δημόσιας υγείας και διακεκριμένους επιστήμονες της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας.

Στη συνάντηση ετέθησαν θέματα για τις  βασικές προκλήσεις στους τομείς της ασφάλειας τροφίμων και της διατροφής και στη σχετική συνεργασία με την EFSA. Συνολικά συμμετείχαν εκπρόσωποι από 10 εθνικούς οργανισμούς, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι ενταγμένοι στη λίστα του οργανισμών του άρθρου 36 του Καν. (ΕΚ) 178/2002 και έχουν αρμοδιότητες συναφείς με την αποστολή της ΕFSA.

Χαιρετισμό  απηύθυνε ο κος Αντώνιος Ζαμπέλας, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Φ.Ε.Τ., μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της EFSA, και καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών , ενώ ο Δρ. Σταύρος Ζαννόπουλος, Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Φ.Ε.Τ. και μέλος του Συμβουλευτικού Σώματος της ΕFSA, παρουσίασε τις αρμοδιότητες του Ε.Φ.Ε.Τ. και το ρόλο του στον τομέα της αξιολόγησης επικινδυνότητας.

Εκ μέρους των Εθνικών Κεντρικών Αρμοδίων Αρχών (Ε.Φ.Ε.Τ., Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ) και των εκπροσώπων της ακαδημαϊκής κοινότητας, αρκετοί εκ των οποίων είναι μέλη των επιστημονικών ομάδων και της επιστημονικής επιτροπής της EFSA, ετέθησαν οι προκλήσεις σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της διατροφής και των διαθέσιμων διατροφικών μελετών  και επισημάνθηκε η αναγκαιότητα υποστήριξης των εθνικών αρμοδίων αρχών από την EFSA στην βελτίωση και εναρμόνιση των εθνικών συστημάτων επισήμων ελέγχων στην τροφική αλυσίδα με βάση την αξιολόγηση επικινδυνότητας, μέσω χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.

Ειδικότερα στον τομέα της διατροφής, επισημάνθηκαν οι σημαντικές ελλείψεις δεδομένων στις διαθέσιμες διατροφικές μελέτες, κυρίως για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες, γεγονός που δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην αξιολόγηση από την EFSA, του ασφαλούς επιπέδου πρόσληψης θρεπτικών ουσιών (π.χ. βιταμινών, ιχνοστοιχείων) και της λήψης σχετικών αποφάσεων εμπλουτισμού τροφίμων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Επίσης, ετέθη το θέμα της νομοθετικής υποχρέωσης των αρμοδίων αρχών των Κρατών Μελών, να υποβάλλουν τα δεδομένα επισήμων ελέγχων στην EFSA και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποβολή η οποία γίνεται με διαφορετικό τρόπο μετατροπής των δεδομένων γεγονός που καθιστά τη διαδικασία επίπονη και χρονοβόρα και ζητήθηκε να προβλεφθεί η υποβολή των δεδομένων να γίνεται μόνο σε μια ευρωπαϊκή αρχή.

Επιπρόσθετα συζητήθηκε με τους εκπροσώπους των εθνικών οργανισμών, η δυνατότητα αξιοποίησης, από τις αρμόδιες αρχές, των αποτελεσμάτων των ερευνητικών προγραμμάτων της EFSA στα οποία συμμετέχουν καθώς και η αναγνώριση αναγκών που χρήζουν υποστήριξης από την ΕFSA ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η διαχείριση τους θα μπορούσε να συμβάλλει σημαντικά στην βελτίωση της οργάνωσης των επίσημων ελέγχων  στην τροφική αλυσίδα με βάση την αρχή της αξιολόγησης επικινδυνότητας.

Εκ μέρους του Μπενακείου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, παρουσιάστηκε ο ρόλος του οργανισμού ως στρατηγικού ερευνητικού εταίρου της EFSA  στη χώρα  και η δυνατότητα αξιοποίησης  των αποτελεσμάτων της εν λόγω χρηματοδοτούμενης έρευνας από τις αρμόδιες αρχές ασφάλειας τροφίμων ενώ εκ μέρους του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (Ε.Ο.Δ.Υ.) παρουσιάστηκε η πρόταση που υπέβαλε στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «EU4Health» για το σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός συντονισμένου συστήματος επιτήρησης της ΕΕ διασυνοριακών μη τροφιμογενών  ζωονόσων, ως δράση στο πλαίσιο της Ενιαίας Υγείας, η οποία συντονίζεται   από την EFSA σε συνεργασία με το ECDC.

Στην υβριδική (με φυσική παρουσία και διαδικτυακά) συνάντηση συμμετείχαν, εκτός των προαναφερθέντων:

η Δρ Ζωή Μούσια, Προϊσταμένη Δ/νσης Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Διατροφής του ΕΦΕΤ, η οποία συντόνισε τη συζήτηση,

ο Δρ Κων/νος Μπαρμπέρης, Προϊστάμενος Δ/νσης Ασφάλειας Τροφίμων του ΕΦΕΤ

η Φωτεινή Τζουμανίκα, Προϊσταμένη της Τμήματος Αξιολόγησης Επικινδυνότητας και Ερευνών του ΕΦΕΤ,  (Εστιακό Σημείο της EFSA)

η Δρ. Σοφία Μπουτσίνη, Προϊσταμένη της Δ/νσης Υγείας των Ζώων της Γενικής Δ/νσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,

η Δανάη Περβανίδου, Προϊσταμένη Τμήματος Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές της Διεύθυνσης Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για Λοιμώδη Νοσήματα του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας,

η Δρ Κυριακή Μαχαίρα Γενική Δ/ντρια του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου (μέλος της επιστημονικής επιτροπής της EFSA),

η Ανδρονίκη Νάσκα (αντιπρόεδρος της επιστημονικής ομάδας της EFSA για τη διατροφή, τα νέα τρόφιμα και τα αλλεργιογόνα τροφίμων), καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ο Παναγιώτης Σκανδάμης (μέλος της επιστημονικής ομάδας της EFSA για τις πηγές βιολογικών κινδύνων) καθηγητής Υγιεινής Εγκαταστάσεων Βιομηχανιών Τροφίμων, Εργαστήριο Ποιοτικού Ελέγχου & Υγιεινής Τροφίμων και Ποτών, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών,

η Εμμανουέλα Μαγριπλή (εθνική εμπειρογνώμονας στην ειδική ομάδα εργασίας της Ευρωπαϊκής  Επιτροπής για τον εμπλουτισμό τροφίμων)  επίκουρη καθηγήτρια Διατροφικής Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας στο Εργαστήριο Διαιτολογίας και Ποιότητας Ζωής του του Ανθρώπου, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών,

ο Κωνσταντίνος Κουτσουμανής (πρόεδρος της επιστημονικής ομάδας της EFSA για τις πηγές βιολογικών κινδύνων ) καθηγητής, Διευθυντής του Εργαστηρίου Μικροβιολογίας και Υγιεινής Τροφίμων και Διευθυντής του Τομέα Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων, Τμήμα Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,

ο Πάτροκλος Βαρελτζής, επίκουρος καθηγητής Μηχανικής Διεργασιών Τροφίμων, Δ/ντής του Εργαστηρίου Τεχνολογίας Βιομηχανικών Τροφίμων & Αγροτικών Βιομηχανιών, Τμήμα Χημικών Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,

η Ανδρεάνα Πεξαρά, αναπληρώτρια καθηγήτρια Υγιεινής Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης, Εργαστήριο Υγιεινής Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης, Τμήμα Κτηνιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας,

ο Ζήσης Βρύζας, καθηγητής Φυτοπροστασίας και Ρύπανσης Αγροοικοσυστημάτων,  Εργαστήριο Αγροτικής Φαρμακολογίας και Οικοτοξικολογίας, Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης,

ο Απόστολος Βανταράκης, καθηγητής Υγιεινής, Εργαστήριο Υγιεινής, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Πατρών.