Όλοι οι ελαιώνες δεν πρέπει να λιπαίνονται με βάση το ίδιο σχήμα ή πρότυπο. Η λίπανση και ο τρόπος εφαρμογής της επηρεάζονται από την υγρασία του εδάφους και την άρδευση, τη χημική και κυρίως τη μηχανική του σύσταση, τις κλιματικές συνθήκες, την ποικιλία, την πυκνότητα φύτευσης, την ηλικία και την παραγωγικότητα των δέντρων.
Εγκατάσταση του ελαιώνα:
Προτείνεται πριν τη φύτευση των δένδρων χορήγηση με ενσωμάτωση (βαθύ όργωμα) στο έδαφος P ώστε να εξασφαλισθεί διαθεσιμότητα του δυσκίνητου στο έδαφος αυτού στοιχείου προς τις αναπτυσσόμενες ρίζες για τα επόμενα έτη, κατά προτίμηση μαζί με χωνεμένη και απολυμασμένη κοπριά.
Βάσει ανάλυσης του εδάφους για διόρθωση τυχόν ελλείψεων αλλά και για την εξασφάλιση άμεσης διαθεσιμότητας, για την καλή πρώτη ανάπτυξη των ριζών μπορεί να γίνει ενσωμάτωση και K, Mg, Ca μαζί με το P ή διαδοχικά.
Συντήρηση παραγωγικών ελαιώνων
Ενσωμάτωση λιπασμάτων στο έδαφος προτείνεται βασικά αργά το φθινόπωρο και αργά το χειμώνα, διαφυλλικές εφαρμογές την άνοιξη και νωρίς ή και αργά το καλοκαίρι και υδρολίπανση το καλοκαίρι.
Τα λιπάσματα το χειμώνα να μην εφαρμόζονται σε μέρες παγετού ή πολύ κρύες και τα λιπάσματα την άνοιξη και το καλοκαίρι όχι σε ημέρες και ώρες ζέστης.
Συστήνεται τα λιπάσματα να πέφτουν σε ένα δακτύλιο γύρω απ ’το δένδρο ανάλογα με το άνοιγμα της κόμης. Όταν η αντιμετώπιση των ζιζανίων γίνεται με καλλιέργεια του εδάφους (άροση-φρεζάρισμα) ταυτόχρονα μπορεί να γίνει και η ενσωμάτωση των λιπασμάτων.
Σε μη αρδευόμενους ελαιώνες, η ετήσια βροχόπτωση και η διαθέσιμη εδαφική υγρασία παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του ύψους της αζωτούχας λίπανσης.
α. Σε περιοχές με μέση ετήσια βροχόπτωση κάτω των 400mm, η χορήγηση αζώτου πρεέπι να γίνεται με πολλή αυτοσυγκράτηση. Για τις περιοχές αυτές έχει προταθεί χορήγση 100gr Ν/δένδρο/100mm βροχής (ή 1kg Ν/στρ/100 mm βροχής).
β. Σε περιοχές με μέση ετήσια βροχόπτωση 400-700 mm, η χορηγούμενη ποσότητα αζώτου μπορεί αν αυξάνεται αναλογικά μέχρι 1500 gr N/δένδρο.
γ. Σε περιοχές με ετήσια βροχόπτωση πάνω από 700 mm, ή σε αρδευόμενους ελαιώνες, χορηγείται άζωτο ανάλογα με τη γονιμότητα του εδάφους και πάντως μέχρι 1500 gr N/ δένδρο.
Χορήγηση αζώτου σε μεγαλύτερες ποσότητες δεν φαίνεται να δικαιολογείται σε καμία περίπτωση, ενώ πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψη και ο ανταγωνισμός με το Κ.
Η παρακολούθηση αποτελεσματικότητας της αζωτούχου λίπανσης επιτρέπει τις απαραίτητες διορθώσεις:
- Από το μήκος της ετήσιας βλάστησης που πρέπει να είναι επαρκές και από το χρώμα των φύλλων που πρέπει να είναι βαθύ. Αν αυτό δεν είναι ικανοποιητικό (25-50 cm), θα πρέπει να μειωθεί η ποσότητα του Ν.
- Με φυλλοδιαγνωστική. Η αζωτούχα λίπανση προσαρμόζεται ώστε η περιεκτικότητα των φύλλων σε Ν να είναι το χειμώνα μέσα στα όρια 1,6-1,8%.
Οι ρίζες δεν λειτουργούν αποτελεσματικά κατά τη χειμερινή περίοδο και μόνο με την έναρξη της βλάστησης την άνοιξη οι ρίζες λειτουργούν απορροφώντας ανόργανα στοιχεία από το έδαφος. Επομένως οι ανάγκες του δένδρου μέχρι και το Μάρτιο καλύπτονται σχεδόν ολοκληρωτικά από στοιχεία που είναι αποθηκευμένα στα βλαστικά μέρη του δένδρου (φύλλα, κλαδιά, κορμό και ρίζες). Από εκεί και πέρα η συμμετοχή της απορρόφησης ανόργανων από το έδαφος στην κάλυψη των θρεπτικών αναγκών της ελιάς αυξάνεται έως τις αρχές του καλοκαιριού, ενώ στη συνέχεια η κάλυψη των αναγκών γίνεται ολοκληρωτικά με απορρόφηση στοιχείων από το έδαφος.
Έτσι στους ξηρικούς ελαιώνες με λίγες βροχοπτώσεις προτείνεται η εφαρμογή των λιπαντικών στοιχείων (αμμωνιακού αζώτου, καλίου, φωσφόρου) από Δεκέμβριο – Ιανουάριο με ενσωμάτωση, ώστε να είναι διαθέσιμα τον Μάρτιο – Απρίλιο.
Για περιοχές όπου οι βροχοπτώσεις του Φεβρουαρίου και Μαρτίου είναι συνήθως σημαντικές (Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα) η ανωτέρω λίπανση μπορεί να γίνει τέλη Φεβρουαρίου – αρχές Μαρτίου ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες από έκπλυση.
Σε αρδευόμενους ελαιώνες η λίπανση Κ και δευτερευόντως P μπορεί να γίνεται το χειμώνα, αλλά η αζωτούχος πρέπει να εφαρμόζεται εν μέρει τον Απρίλιο και εν μέρει με τις θερινές αρδεύσεις. Δυο μονάδες Ν και το 10% των αναγκών του Κ είναι απαραίτητη εισροή με επιφανειακή λίπανση τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου για αν βελτιωθεί η ανάπτυξη και ελαιοποίηση του καρπού, ενώ η διαφυλλική εφαρμογή Ν μετασυλλεκτικά αποσκοπεί στο να αποθησαυρίσει το φυτό Ν για την επόμενη βλαστική περίοδο, αφού η ελιά είναι ιδιαίτερα απαιτητική στο στοιχείο αυτό και αυτή η εφαρμογή βοηθά στο μετριασμό της παρενιαυτοφορίας.
Επικουρικά άζωτο (π.χ. με μορφή ουρίας 1-2% χωρίς διουρία ή με άλλη μορφή) μπορεί να χορηγηθεί διαφυλλικά κατά τη διαμόρφωση των άνθεων το Μάρτιο-Απρίλιο για καλοσχηματισμένα άνθη και όταν σταματήσει η βλαστική ανάπτυξη και μετασυλλεκτικά για αποθησαύριση κατά προτίμηση μαζί με Β, Zn, K, P.
Η διαφυλλική χορήγηση προανθικά και μετά την καρπόδεση αμινοξέων σημαίνει οικονομία ενέργειας για το δένδρο και διευκολύνει την ταυτόχρονη διαφυλλική απορρόφηση των άλλων θρεπτικών όπως π.χ. B και Ζn.
Για υψηλή παραγωγή και πολύ καλή ποιότητα η ελιά χρειάζεται αρκετή και τακτική καλιούχο λίπανση, ιδιαίτερα οι ελαιώνες στους οποίους για αρκετά χρόνια δεν έχει χορηγηθεί κάλιο και μάλιστα έπειτα από χρονιάς υψηλής παραγωγής.
Σημειώνεται ότι η τροφοπενία Κ είναι αρκετά συνηθισμένη στους ελληνικούς ελαιώνες. Γενικά, το ύψος της καλιούχου λίπανσης από έδαφος θα πρέπει να καθορίζεται και με βάση το ύψος της αζωτούχου λίπανσης. Επικουρικά διαφυλλική εφαρμογή νωρίς το καλοκαίρι σκευασμάτων που περιέχουν αμινοξέα , κάλιο, ασβέστιο και πολυσακχαρίτες με οσμωρυθμιστική δράση επιτρέπει στο δένδρο να ανταπεξέλθει καλύτερα στην καταπόνηση (stress) λόγω των συνήθως πολύ υψηλών θερμοκρασιών Ιουλίου – Αυγούστου, ενώ επανάληψη νωρίς το φθινόπωρο θα αυξήσει την περιεκτικότητα των καρπών σε λάδι και την ποιότητα του ελαιολάδου.
Οι φωσφοροκαλιούχες λιπάνσεις αυξάνουν την αντοχή των ελαιόδενδρων στους παγετούς, γι’ αυτό προτείνεται να γίνονται αμέσως μετά τη συγκομιδή του ελαιοκάρπου με ενσωμάτωση.
Μια γενική λίπανση για μέσα εδάφη είναι η παραπάνω:
Άζωτο:
1,2-1,5 Kg /στρέμμα/ 100mm βροχής για ελαιώνες που δέχονται μέχρι 400mm νερού (βροχή ή χιόνι) ανά έτος. Αν αρδεύονται ή δέχονται μέχρι 700mm βροχής, τότε συνιστώνται 1,5-1,8 kg N/100mm νερού/στρέμμα.
Φώσφορος:
Δόση ίση περίπου με το 1/3 του χορηγούμενου Ν, φαίνεται ότι ικανοποιεί τις απαιτήσεις των δένδρων σε μέσης γονιμότητας εδάφη, ενώ σημαντική είναι η χορήγηση μέρους των μονάδων αργά το φθινόπωρο, ώστε να κατέβει προς το ριζόστρωμα με τις βροχές.
Κάλιο:
Σε εδάφη γόνιμα συνιστάται να εφαρμόζεται ετησίως 1-3 kg Κ/δένδρο και σε εδάφη φτωχά σε κάλιο 2-5 kg K/ δένδρο. Εναλλακτικά μπορεί να εφαρμόζεται ανά 3 τουλάχιστον έτη, ποσότητα Κ περίπου διπλάσια της ετήσιας δόσης Ν.
Ενδεικτικές αζωτούχες λιπάνσεις νέων δένδρων σε μέσης γονιμότητας εδάφη
| Ξηρική καλλιέργεια |
Αρδευόμενη καλλιέργεια |
| Ηλικία δένδρων |
Βασική λίπανση
21% Ν (gr/δένδρο)
|
Βασική λίπανση
21% Ν (gr/δένδρο)
|
Επιφανειακές λιπάνσεις
34% (gr/δένδρο)
|
| 2 |
200 |
100 |
150 |
| 3 |
400 |
200 |
300 |
| 4 |
750 |
300 |
600 |
| 5 |
1000 |
500 |
1000 |
| 6 |
1500 |
750 |
1500 |
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την καλλιέργεια της Ελιάς αλλά και άλλες καλλιέργειες, επισκεφθείτε το Online ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΗ της FARMACON.
Ένας εύχρηστος και πλήρης οδηγός Εγκατάστασης και Διαχείρισης Καλλιεργειών βήμα- βήμα.
Με απαραίτητες πληροφορίες για πρακτικές όπως :
- Γενικές απαιτήσεις καλλιεργειών
- Φύτευση / Σπορά
- Κατεργασία εδάφους
- Καλλιεργητικές φροντίδες
- Λίπανση
- Άρδευση
- Φυτοπροστασία
- Συγκομιδή
- Συντήρηση / Αποθήκευση
Πηγή:blog.farmacon.gr
