Το αβοκάντο (Persea americana) είναι φυτό υποτροπικής προέλευσης, το οποίο ξεκίνησε να καλλιεργείται στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του ’60 από το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων, όπου πραγματοποιήθηκαν τα πρώτα πειραματικά δεδομένα για την προσαρμογή του στο ελληνικό περιβάλλον.
Σήμερα, η καλλιέργειά του έχει επεκταθεί σε διάφορες περιοχές του κόσμου όπως η Ισπανία, το Ισραήλ και η Νότια Αφρική. Με την εφαρμογή των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων, η καλλιέργεια διαδόθηκε ευρύτερα και σήμερα ο νομός Χανίων αποτελεί το επίκεντρο της παραγωγής, με εκτιμώμενη έκταση άνω των 10.000 στρεμμάτων. Η αυξανόμενη ζήτηση τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά, σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές παραγωγού (2–2,3 €/κιλό), καθιστούν το αβοκάντο μια από τις πιο προσοδοφόρες καλλιέργειες της Κρήτης.
Ποιες είναι οι κατάλληλες συνθήκες για τη καλλιέργεια του αβοκάντο;
Το αβοκάντο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις κλιματολογικές συνθήκες, καθώς προτιμά θερμό και υγρό περιβάλλον με σχετική υγρασία 60–65%. Θερμοκρασίες κάτω από -2°C ή πάνω από 37°C μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα, όπως καρπόπτωση και ζημιές στο φύλλωμα. Απαιτεί καλά στραγγιζόμενα εδάφη, χαμηλή αλατότητα και ουδέτερο έως ελαφρώς όξινο pH. Η υπερβολική εδαφική υγρασία ή η παρατεταμένη ξηρασία μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα του καρπού και τη ζωτικότητα των δέντρων. Κατά τους ξηρούς μήνες (Μάιος–Σεπτέμβριος) είναι απαραίτητη η άρδευση, ενώ η επιλογή της τοποθεσίας πρέπει να γίνεται με προσοχή, ώστε να αποφευχθούν εδάφη με ιστορικό εδαφογενών ασθενειών ή υψηλή περιεκτικότητα σε ανθρακικά άλατα.
Εγκατάσταση & διαχείριση καλλιέργειας
Άρδευση
Το αβοκάντο είναι φυτό με μεγάλες ανάγκες σε νερό, ειδικά στις φάσεις ανθοφορίας, καρπόδεσης και ωρίμασης. Η ποσότητα νερού πρέπει να είναι επαρκής αλλά όχι υπερβολική, καθώς η υπεράρδευση οδηγεί σε απώλειες θρεπτικών στοιχείων και ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών λόγω ασφυξίας ριζών. Η άρδευση με σταγόνες θεωρείται η πλέον ενδεδειγμένη, εξασφαλίζοντας οικονομία και ομοιομορφία. Το κατάλληλο αρδευτικό νερό πρέπει να περιέχει λιγότερα από 100 ppm χλωρίου, ενώ οι ενδεικτικές ανάγκες ανέρχονται σε 600–700 m³/στρέμμα/έτος, ανάλογα με την περιοχή και τον τύπο του εδάφους.
Λίπανση
Παρά την πλούσια κόμη του, το αβοκάντο δεν έχει υπερβολικές ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία. Οι απαιτήσεις του σε άζωτο και κάλιο είναι 10–15 και 18–20 μονάδες/στρέμμα αντίστοιχα, ενώ σε φώσφορο περιορίζονται στις 4–5 μονάδες. Η υπερβολική λίπανση μπορεί να προκαλέσει δευτερογενείς ελλείψεις, κυρίως ψευδαργύρου, ενώ συχνά παρατηρούνται χαμηλές συγκεντρώσεις βορίου και σιδήρου, ιδιαίτερα σε ασβεστούχα εδάφη. Η υδρολίπανση αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο παροχής μακροστοιχείων, ενώ τα ιχνοστοιχεία μπορούν να εφαρμόζονται και διαφυλλικά. Η φυλλοδιαγνωστική συνιστάται τον Οκτώβριο για την έγκαιρη ανίχνευση τυχόν ελλείψεων.
Εχθροί
Κύριος εντομολογικός εχθρός στην Ελλάδα είναι ο θρίπας των θερμοκηπίων (Heliothrips haemmorhoidalis), ο οποίος προκαλεί αισθητικές ζημιές στους καρπούς, όπως εσχάρωση και χάλκινη απόχρωση. Η αντιμετώπισή του βασίζεται στην έγκαιρη παρακολούθηση της καλλιέργειας, στη ρύθμιση άρδευσης και λίπανσης ώστε να περιορίζεται η τρυφερή βλάστηση, και στη συνετή χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων μόνο όπου υπάρχει ανάγκη, ώστε να αποφεύγεται η ανάπτυξη ανθεκτικότητας και υπολειμμάτων.
Ασθένειες
Η σημαντικότερη ασθένεια του αβοκάντο είναι η σηψιρριζία που προκαλείται από το Phytophthora cinnamomi, η οποία οδηγεί σε νέκρωση ριζών και μάρανση. Επίσης, ασθένειες όπως τα έλκη κορμού από P. citricola, η επάκρια νέκρωση από Botryosphaeria spp., η εσχάρωση από Sphaceloma persea και η ανθράκνωση από Colletotrichum gloesporioides μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές απώλειες. Το ιοειδές Avocado sunblotch viroid αποτελεί σοβαρή απειλή, μειώνοντας τις αποδόσεις άνω του 20%. Η πρόληψη βασίζεται στη χρήση υγιούς, πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού, στην απολύμανση εργαλείων και στην απομάκρυνση προσβεβλημένων φυτών.
Πηγές:
- Δρ Κική Βαρίκου (Εντομολογία)
- Δρ Νεκτάριος Κουργιαλάς (Υδατικοί Πόροι – Αρδεύσεις)
- Δρ Ματθαίος Μαθιουδάκης (Φυτοπαθολογία)
- Δρ Θηρεσία-Τερέζα Τζατζάνη (Υποτροπικά Φυτά & Ιστοκαλλιέργεια)
- Δρ Γεώργιος Ψαρράς (Φυσιολογία & Θρέψη)
Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου, ΔΗΜΗΤΡΑ (Τεύχος 22)
https://blog.farmacon.gr
