Στο «στόχαστρο» του Ντόναλντ Τραμπ ξαναμπαίνουν τα ελληνικά προϊόντα που εξαιρέθηκαν από τους δασμούς που επέβαλε η αμερικάνικη κυβέρνηση τον περασμένο Οκτώβριο σε μια σειρά από ευρωπαϊκά προϊόντα ως αντίποινα στις επιδοτήσεις της ΕΕ στην Airbus. Κρασί, ελιές και ελαιόλαδο αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να χάσουν αυτό το «προνόμιο» καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ αποφάσισε να επανεξετάσει από μηδενική βάση τη λίστα, σημαίνοντας συναγερμό στους Έλληνες παραγωγούς που εκφράζουν φόβους για το μέλλον των εξαγωγών τους στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Όπως λέει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), Γιώργος Σκούρας, εάν επαληθευθούν οι πληροφορίες και επιβληθούν δασμοί της τάξης του 25%, θα πρόκειται για την απόλυτη καταστροφή των εξαγωγών ελληνικού κρασιού στην αμερικάνικη αγορά. «Το ελληνικό κρασί κινδυνεύει να βρεθεί άμεσα εκτός αγοράς καθώς οι δασμοί θα το καταστήσουν εξαιρετικά ακριβό για τον τελικό καταναλωτή αλλά και τους επαγγελματίες της εστίασης», σημειώνει χαρακτηριστικά για να προσθέσει πως παρ’ ότι διευρύνουν την απήχησή τους, οι ελληνικές ετικέτες δεν έχουν αποκτήσει ακόμη τη διείσδυση άλλων επώνυμων ευρωπαϊκών κρασιών. Μαζί με την απώλεια των πελατών, υπογραμμίζει ο κ. Σκούρας, θα καταρρεύσουν και τα δίκτυα διανομής στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, τα οποία πήρε 20 χρόνια σκληρής και επίμονης δουλειάς για να χτισθούν.
Όλα αυτά έρχονται τη στιγμή που το ελληνικό κρασί βιώνει μια πρωτοφανή άνθηση τα τελευταία χρόνια στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, κερδίζοντας διαρκώς νέους καταναλωτές. Ειδικότερα, από το 2010 έως το 2017 οι εξαγωγές ελληνικού κρασιού στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 108,4% σε αξία και κατά 54% της μέσης τιμής εξαγωγής, που φθάνει τα 5,3 ευρώ ανά λίτρο. Στις ΗΠΑ πραγματοποιείται η μεγαλύτερη κατανάλωση κρασιού στον κόσμο, με τις προοπτικές να παραμένουν θετικές για τα επόμενα χρόνια καθώς οι Αμερικανοί φίλοι του κρασιού αναζητούν νέες και ιδιαίτερες γεύσεις απ’ όλο τον κόσμο.
Ανάλογο κίνδυνο αντιμετωπίζουν το ελληνικό ελαιόλαδο και οι ελιές. Σε περίπτωση που επιβληθούν δασμοί, τα ελαιοκομικά προϊόντα από Τρίτες Χώρες, όπως π.χ. της Τουρκίας θα αποκτήσουν σημαντικό πλεονέκτημα. Και αυτό τη στιγμή που η γειτονική χώρα, με μαζικές φυτεύσεις ελαιόδεντρων, στις οποίες προχώρησε, έχει ήδη καταφέρει να αυξήσει την παραγωγή της, με τις εκτιμήσεις για φέτος να κάνουν λόγο για 200.000 τόνους, με τον πήχη σε βραχυχρόνιο ορίζοντα να μπαίνει στους 250.000 τόνους. Επιπλέον, η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να επιδοτήσει τις εξαγωγές των τυποποιημένων ελαιολάδων της ανάλογα με το μέγεθος της συσκευασίας, επιδότηση η οποία είναι ανεξάρτητη.
«Επί ποδός» οι Έλληνες παραγωγοί
Οι Έλληνες παραγωγοί έχουν αναλάβει ήδη μια σειρά από ενέργειες προκειμένου να αποσοβήσουν τον παραπάνω κίνδυνο. Οι Έλληνες οινοποιοί έχουν ενημερώσει ήδη για τον παραπάνω κίνδυνο τα συναρμόδια υπουργεία ενώ απευθύνθηκαν και στον Αμερικανό Πρέσβη στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, επισημαίνοντας την ανάγκη να διατηρηθεί η εξαίρεση για το ελληνικό κρασί. Για το θέμα έχει ενημερωθεί και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος καλείται να αναλάβει πρωτοβουλίες ενόψει και της συνάντησης που θα έχει τον Ιανουάριο με τον Ντόναλτ Τράμπ στις ΗΠΑ. «Κάνουμε ότι μπορούμε για να αποσοβήσουμε τον ενδεχόμενο να επιβληθούν δασμοί. Όλες μας οι προσπάθειες εστιάζονται εκεί», τονίζει ο πρόεδρος του ΣΕΟ, λέγοντας πως τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, και ο πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ, Γρηγόρης Αντωνιάδης, ενημέρωσε για το θέμα τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη και τον γενικό γραμματέα Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του υπουργείου, Γρηγόρη Δημητριάδη. Πηγές του ΣΕΒΙΤΕΛ δεν δίνουν μεγάλη πιθανότητα στο αρνητικό σενάριο – ειδικότερα λίγες μέρες μετά και την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ την 7η Ιανουαρίου 2020 – μολονότι σημειώνουν ότι «με τον Τραμπ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για τίποτα».
Η επιβολή δασμών αναμένεται να υπονομεύσει τη δυναμική που έχει αναπτύξει το ελληνικό ελαιόλαδο τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, η αξία των ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου ήταν 18,8 εκατ. ευρώ το 2014, και ανήλθαν σε 42,4 εκατ. Ευρώ το 2018. Υπερδιπλασιάστηκαν δηλαδή μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια (!).
Η αγωνία επέστρεψε στον κλάδο, τη στιγμή που διαφαίνονταν να ανοίγει ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας, δεδομένου ότι η αμερικάνικη κυβέρνηση είχε επιβάλλει δασμούς στο ισπανικό ελαιόλαδο, το οποίο κατέχει την πρώτη θέση στην αμερικάνικη αγορά, με μερίδιο που ξεπερνάει το 25% (αντιστοιχεί σε περίπου 75.000 τόνους). Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου μετά τις 13 Ιανουαρίου. Τότε, θα φανεί ποια προϊόντα της λίστας, που ήδη βρίσκεται σε ισχύ, θα αφαιρεθούν από αυτήν ή θα μειωθεί ο συντελεστής φορολόγησής τους και ποια νέα προϊόντα θα προστεθούν με δασμό, που μπορεί να φτάσει και το 100%.
