Γιατί έχει μειωθεί σημαντικά ο ρυθμός φύτευσης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες παραγωγής;

Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσει ο τομέας για να επιτύχει μια δίκαιη τιμή για την παραγωγή μας;

Ομαλοποιήθηκε το εμπόριο με τη Μεγάλη Βρετανία μετά το Brexit;

Οι αγροτικές περιοχές των νομών Πέλλας, Ημαθίας, Πιερίας και Χαλκιδικής ήταν οι πρώτες που εμφάνισαν αύξηση κρουσμάτων κορωνοϊού στο τέλος του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου του 2020, στην έναρξη της πορείας προς το εφιαλτικό για τη Βόρεια Ελλάδα δεύτερο κύμα της πανδημίας. Σημαντικό ρόλο στην έξαρση του φαινομένου έπαιξε ο κύκλος της αγροτικής παραγωγής που βρίσκεται στο φουλ την περίοδο του καλοκαιριού, τόσο στο χωράφι όσο και στη μεταποίηση, με πολλές χιλιάδες εργατικά χέρια να εργάζονται στην συγκομιδή, τη συλλογή, τη μεταφορά, την επεξεργασία και την κονσερβοποίηση των καλοκαιρινών φρούτων. Οι νομοί Πέλλας και Ημαθίας συναποτελούν ένα από τα τρία μεγαλύτερα κέντρα παραγωγής, μεταποίησης και διακίνησης ροδάκινου σε παγκόσμιο επίπεδο και στηρίζουν στο συγκεκριμένο προϊόν μεγάλο μέρος της τοπικής οικονομίας. Η Πιερία είναι από τους σημαντικότερους παραγωγούς ακτινίδιου, η Χαλκιδική έχει απέραντους ελαιώνες με την ξακουστή επιτραπέζια πράσινη ελιά.

Για την συγκομιδή των φρούτων γίνονται κάθε καλοκαίρι μετακλήσεις περίπου 15.000 εργατών γης από την Αλβανία. Φέτος η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική. Η παραγωγή ροδάκινου αναμένεται μειωμένη στο μισό, λόγω του παγετού που χτύπησε τους οπωρώνες την άνοιξη. Τα εργατικά χέρια για την συγκομιδή θα είναι λιγότερα, όπως και οι βάρδιες παραγωγής στα εργοστάσια κονσέρβας, ενώ η περσινή εμπειρία έκανε όλους σοφότερους και περισσότερο προσεκτικούς. Καθησυχαστικούς παράγοντες αποτελούν επίσης το ικανοποιητικό επίπεδο ανοσίας που έχει επιτευχθεί λόγω εμβολιασμών, η σημαντική ύφεση της πανδημίας στην Αλβανία, και τα μέτρα που λαμβάνονται στις πύλες εισόδου των εργατών γης.

8.000 μέχρι τώρα στους οπωρώνες

Μέχρι σήμερα έχουν καταφτάσει και εργάζονται στις δύο Περιφερειακές Ενότητες περίπου 8.000 Αλβανοί μετακλητοί εργάτες γης, οι οποίοι στο σύνολό τους επέδειξαν αρνητικό PCR τεστ στα σύνορα. Μετά τα βερίκοκα και τα κεράσια, η συντριπτική τους πλειονότητα συγκομίζει αυτές τις μέρες ροδάκινα, τόσο επιτραπέζια για την εγχώρια και διεθνή αγορά, όσο και συμπύρηνα για κομποστοποίηση. Ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί όσο προχωρά το καλοκαίρι, αλλά δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 10.000 άτομα. Ένα μέρος αυτών θα μετακινηθεί στις αρχές φθινοπώρου στους νομούς Πιερίας και Χαλκιδικής για εργασία στην συγκομιδή ακτινιδίου και ελιάς, αντίστοιχα.

Η διαδικασία της ανάκλησης γίνεται φέτος ηλεκτρονικά, μέσω της σχετικής πλατφόρμας που άνοιξε πρόσφατα. "Συμπληρώνουμε εκεί την υπεύθυνη δήλωση, υπάρχει η δήλωση ΟΣΔΕ, επισυνάπτουμε σκαναρισμένο το διαβατήριο και το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του ανθρώπου που προσκαλούμε, βάζουμε το Ε9 του ακινήτου όπου θα φιλοξενηθεί. Όλα είναι πιο εύκολα και οργανωμένα", είπε στο iatronet ο πρόεδρος της Κοινοπραξίας Συνεταιρισμών και Ομάδων Παραγωγών Ημαθίας, Χρήστος Γιαννακάκης (φωτογραφία).

Σε ό,τι αφορά την πανδημία, εξέφρασε την πεποίθηση ότι φέτος δεν θα επαναληφθούν οι περσινές συρροές, οι οποίες όπως λέει αφορούσαν κυρίως σε εργοστάσια, όπου εργάζονται Έλληνες και μετανάστες που μένουν μόνιμα στην Ελλάδα. "Οι περισσότεροι είναι εμβολιασμένοι, θα υπάρχει και οδηγία για όσους εργαστούν στις μονάδες και όλοι θα προσέχουν περισσότερο", σημείωσε.

Τα μέτρα στα σύνορα και στα χωράφια

Οι μετακλητοί εργάτες εισέρχονται κυρίως από τον μεθοριακό σταθμό της Κρυσταλλοπηγής Φλώρινας, που άνοιξε στα τέλη Μαϊου για αυτόν τον σκοπό και με ανώτατο όριο τα 400 άτομα ημερησίως. Στην Κακαβιά Ιωαννίνων, το όριο είναι 750 άτομα καθημερινά για κάθε αιτία διέλευσης και στο Μαυρομάτι Θεσπρωτίας 250.

Οι εισερχόμενοι προσκομίζουν αρνητικό μοριακό τεστ 72 ωρών ή πιστοποιητικό πλήρους εμβολιασμού τουλάχιστον 14 ημερών ή βεβαίωση νόσησης 2 ως 9 μηνών. Επιπλέον, διενεργούνται rapid test κατά την είσοδο στους μεθοριακούς σταθμούς.

"Τα τεστ είναι δειγματοληπτικά και η θετικότητα ελάχιστη ως μηδαμινή. Το θετικό είναι πως η Αλβανία έπειτα από μακρά περίοδο έξαρσης, όπου νόσησαν και έφυγαν από τη ζωή πολλοί άνθρωποι, σήμερα δεν έχει κρούσματα", ανέφερε ο τελωνειακός στα Ιωάννινα και πρόεδρος της Ένωσης Τελωνειακών Δυτικής Ελλάδας, Πέτρος Λυκίδης (φωτογραφία).

Όσον αφορά τη διαμονή, όπως είπε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπήλιος Λιβανός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή, ρητά έχει προβλεφθεί στην τροπολογία που ψηφίστηκε το Μάρτιο, ότι το κατάλυμα πρέπει να πληροί τις απαιτούμενες από τις κείμενες υγειονομικές διατάξεις προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας, οι οποίες είναι υπό τον έλεγχο των αρμόδιων υπηρεσιών.

"Οι εργάτες είναι άνθρωποι που δουλεύουν χρόνια εδώ και τους ξέρουμε. Έρχονται με όλα τα προβλεπόμενα μέτρα, μένουν 7 μέρες χωρίς να βγαίνουν και μετά δουλεύουν σε εξωτερικούς χώρους και κάνουν τα τεστ που προβλέπονται. Προσέχουμε όλοι και φοβόμαστε. Έχουμε χάσει δικούς μας ανθρώπους από τον κορωνοϊό, έχουμε εμβολιαστεί για να προστατευτούμε, δεν παίζουμε με αυτά", σημείωσε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Βέροιας, Τάσος Χαλκίδης (φωτογραφία).

Ανάβουν οι μηχανές στα εργοστάσια

Στα 17 εργοστάσια μεταποίησης φρούτων, μέλη της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδας (ΕΚΕ) εργάζονται κάθε χρόνο περίπου 11.000 εποχιακοί εργάτες και άλλοι 2.000 μόνιμοι. Φέτος, λόγω του παγετού και του χαλαζιού που μείωσαν την παραγωγή κατά τουλάχιστον 50%, αναμένεται να περιοριστούν οι ώρες λειτουργίας των εργοστασίων και ο αριθμός του προσωπικού.

Όπως είπε στο iatronet ο πρόεδρος της ΕΚΕ, Κώστας Αποστόλου (φωτογραφία), οι μηχανές αναμένεται να μπουν σε λειτουργία από τις 8 - 10 Ιουλίου, για την έναρξη της φετινής καμπάνιας στο ροδάκινο. 

"Η χρονιά θυμίζει το καταστροφικό 2013. Τότε είχαμε παραγωγή 8,5 εκατομμυρίων κιβωτίων, έναντι 14-15 εκατομμυρίων που έχουμε σε μια κανονική σεζόν. Αν φτάσουμε φέτος την παραγωγή εκείνης της χρονιάς, θα είμαστε ευχαριστημένοι", είπε.

Αναφορικά με το ενδεχόμενο επανάληψης των περσινών συρροών σε μονάδες κομπόστας (σ.σ. καταγράφηκαν δύο μεγάλες συρροές στα τέλη Αυγούστου και στις αρχές Σεπτεμβρίου), ο κ. Αποστόλου τόνισε πως λαμβάνεται κάθε δυνατό μέτρο αποφυγής. "Όλοι οι εργαζόμενοι θα κάνουν τακτικά self test, ενώ υπάρχει οδηγία για εμβολιασμό. Αυτό δεν μπορούμε να το επιβάλλουμε, εκτός αν υπάρξει κυβερνητική απόφαση. Από κει και πέρα, φροντίζουμε ώστε οι περισσότεροι εργαζόμενοι να προέρχονται από την τοπική δεξαμενή που την γνωρίζουμε και να περιοριστούν οι μετακινήσεις με λεωφορεία από άλλους νομούς", ανέφερε.

Το Pebbling (δερμάτωση) είναι μια ανωμαλία της φυσιολογίας στα κεράσια που μπορεί να προκύψει κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης σε ψυγείο ή ακόμη και προσυλλεκτικά, πάνω στο δένδρο. Χαρακτηρίζεται από εναλλασσόμενες περιοχές βύθισης και ανύψωσης δίνοντας στους καρπούς μια εμφάνιση γλυπτού.

Η μηχανιστική βάση του Pebbling και οι παράγοντες που επηρεάζουν τη σοβαρότητά του είναι άγνωστες ακόμη.

Ωστόσο σε πρόσφατες έρευνες βρέθηκε ότι η απώλεια νερού από τον καρπό είναι η σημαντικότερη αιτία εμφάνισης της ανωμαλίας και συμβαίνει με δύο τρόπους: (α) με διαπνοή στην ατμόσφαιρα και (β) με οσμωτική αφυδάτωση της σάρκας.

Οι συνθήκες που μάλλον μπορούν να αποτρέψουν το φαινόμενο είναι οι χαμηλές θερμοκρασίες και η υψηλή υγρασία, χωρίς να είναι τίποτα σίγουρο ακόμη. Στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ότι το φαινόμενο καταγράφεται συχνότερα στις ποικιλίες «Regina», «Santina», «Lapins» και «Sweetheart».

Το Τ.Φ.Ο.Δ.Ν. το επεσήμανε σε πολλές ποικιλίες εκ των οποίων παρουσιάζονται στο ενημερωτικό βίντεο οι «Black Star» και «Τραγανά Εδέσσης».

Η τελευταία πληρωμή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ της συνδεδεμένης ενίσχυσης των αιγοπροβάτων ήταν, κατά γενική ομολογία των ίδιων των παραγωγών, η χειρότερη από τότε που καθιερώθηκε το μέτρο της συνδεδεμένης ενίσχυσης στην ενιαία ενίσχυση του παραγωγού. Η συγκεκριμένη πληρωμή ανέδειξε τα σοβαρά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στη σχέση παραγωγού - ΚΥΔ (πύλες ενεργοποίησης Ενιαίας Ενίσχυσης) – ΟΠΕΚΕΠΕ - Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με συνέπεια την καθυστέρηση και τα λάθη στην καταβολή των ενισχύσεων και αποζημιώσεων και την επιβολή ποινών στους παραγωγούς, στο σύνολο της Επικρατείας.
Σε μια περίοδο με υπαρκτούς ακόμα τους περιορισμούς λόγο κορωνοϊού τα ΚΥΔ και οι μελετητές καλούνται να ανταπεξέλθουν σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο έργο με το ΥΠΑΑΤ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ να δείχνουν ότι δεν κατανοούν πλήρως την κατάσταση. Μετά το σίριαλ τον προηγούμενων μηνών με τον τεχνικό σύμβουλο κ.λπ., το ΟΣΔΕ άνοιξε στις 15 Απριλίου για τις on line δηλώσεις των παραγωγών, όμως τα ΚΥΔ απέκτησαν πρόσβαση και πλήρη λειτουργικότητα στο σύστημα περί τα τέλη Απριλίου. Καλούνταν λοιπόν οι αγρότες και κάτοχοι αγροτικών εκμεταλλεύσεων μέχρι τις 22 Ιουνίου, διάστημα λιγότερο των 2 μηνών, να κάνουν την δήλωσή τους. Μια δήλωση που είναι η βάση για να μπορέσουν να πάρουν την επιδότησή τους, να είναι δικαιούχοι τυχόν αποζημιώσεων, να ενταχθούν σε προγράμματα και να διατηρήσουν τις δεσμεύσεις τους σε ήδη εγκεκριμένα προγράμματα που τυχόν συμμετέχουν χωρίς να τους επιβληθούν ποινές.
Πλήθος δηλώσεων (παραπάνω από 600.000) με πλήθος αγροτεμαχίων, εκμεταλλεύσεων και στοιχείων τα οποία καλούνταν μέσα σε αυτό το περιορισμένο χρονικό διάστημα οι παραγωγοί και τα ΚΥΔ να συμπληρώσουν πολύ προσεκτικά γιατί η δυνατότητα για τυχόν διορθώσεις ουσιαστικά δεν υπάρχει. Αυτό γιατί από πέρυσι ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ουσιαστικά αφαιρέσει την δυνατότητα διοικητικών πράξεων, αφού έχει περιορίσει τις περιπτώσεις εφαρμογής διοικητικής πράξης, δίνει την δυνατότητα σε κάθε αίτηση για μόνο μία διοικητική πράξη στις περισσότερες περιπτώσεις, ενώ το σύστημα υποβολής τους ανοίγει για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Τα παραπάνω γεγονότα δίνουν την εντύπωση σε πολλούς που ασχολούνται με το σύστημα ΟΣΔΕ (ΚΥΔ – μελετητές) ότι το ΥΠΑΑΤ και ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν έχουν καθαρή εικόνα της πραγματικότητας για το χρόνο που χρειάζεται να επεξεργαστεί μια αίτηση και της σπουδαιότητάς της.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Προτίθεται να δώσει σχετική παράταση στις ημερομηνίες υποβολής των αιτήσεων και των δικαιολογητικών των παραγωγών στα μέτρα του ΠΑΑ καθώς, λόγω των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, τα χρονοδιαγράμματα έχουν πάει πίσω;
 2) Θα αλλάξει το ασφυκτικό πλαίσιο των διοικητικών πράξεων του ΟΣΔΕ που έχει οδηγήσει πολλούς παραγωγούς σε απώλειες επιδοτήσεων και επιβολής ποινών;
Ο ερωτών βουλευτής

Πολάκης Παύλος