Χρ. Γιαννακάκης: «Ανοίξαμε τον δρόμο και για άλλες επιχειρηματικές προσπάθειες αγροτών της Κεντρικής Μακεδονίας»

Την πετυχημένη πορεία του Αγροτικού Συνεταιρισμού Βέροιας «VENUS GROWERS» σκιαγραφεί ο αντιπρόεδρος κ. Χρήστος Γιαννακάκης, επισημαίνοντας ότι η παραγωγή του έχει εκτοξευθεί με αποτέλεσμα σήμερα να είναι η μεγαλύτερη κονσερβοποιία φρούτων στην Ευρώπη.  

Όπως σημειώνει σε συνέντευξή του που φιλοξενείται στο capital.gr, τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι να εφαρμοστεί η μηχανοκαλλιέργεια στον μέγιστο δυνατό βαθμό στον πρωτογενή τομέα έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η ανάγκη χρήσης εργατικού δυναμικού, να μειωθεί το εργατικό κόστος το οποίο πέραν του προβλήματος εύρεσης εργατών θα είναι και εξαιρετικά υψηλό, και να παραχθεί πρώτη ύλη η οποία θα είναι σε τιμές ανταγωνιστικές  και συμφέρουσες για τον καλλιεργητή και τον μεταποιητή.

Παράλληλα, αναφέρεται στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο κλάδος και στις επενδύσεις που έχει προγραμματίσει η VENUS GROWERS. 

– Η εταιρεία σας ξεκίνησε ως συνεταιρισμός παραγωγών διακινώντας φρούτα και λαχανικά. Σήμερα πρωταγωνιστεί παγκοσμίως στα κονσερβοποιημένα φρούτα. Πού οφείλεται αυτή η πετυχημένη πορεία;

Ο Συνεταιρισμός μας ξεκίνησε να λειτουργεί ως Κοινοπραξία οκτώ παραγωγών το 1964, σε μία εποχή που επικρατούσαν στις εμπορικές συναλλαγές των εμπόρων και των αγροτών, τα περίφημα τρία άλφα (ΑΑΑ). Δηλαδή  Ασυμφώνητα, Αζύγιστα και Απλήρωτα. Ήταν μία εποχή που είχε ξεκινήσει να αναπτύσσεται στην περιοχή μας η καλλιέργεια του ροδάκινου και το εμπορικό σύστημα ήταν σε πρωτόγονη κατάσταση. Τότε η αποκλειστική αγορά εξωτερικού ήταν η Γερμανική και το κέντρο διανομής ήταν η Λαχαναγορά του Μονάχου. Οι μεταφορές γίνονταν σιδηροδρομικώς με βαγόνια ψυγεία, τα οποία είχαν ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην οροφή τους όπου τοποθετούντο παγοκολόνες για τη διατήρηση των απαιτούμενων  θερμοκρασιών συντήρησης του φρούτου. Οι πρωτοπόροι λοιπόν οκτώ  παραγωγοί οργάνωσαν την Κοινοπραξία VENUS GROWERS και αποφάσισαν να  αυτοοργανωθούν, κατορθώνοντας να στείλουν στην εν λόγω αγορά προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας. Το αποτέλεσμα που πέτυχαν, ήταν να εξασφαλίσουν υψηλές τιμές πώλησης, οι οποίες ήταν διπλάσιες  από αυτές των άλλων ροδάκινων και μάλιστα, χαρακτηριστικό στοιχείο ήταν ότι στους ενημερωτικούς πίνακες της Λαχαναγοράς του Μονάχου, αναγράφονταν σε ξεχωριστή στήλη οι τιμές Ελληνικών ροδάκινων και οι τιμές των ροδάκινων της VENUS GROWERS. 

Η επιτυχία αυτή η οποία συνδύαζε την αποστολή ποιοτικού προϊόντος, με την παράκαμψη των κερδοσκοπικών συμπεριφορών των εμπόρων της περιόδου εκείνης, άνοιξε τον δρόμο και για άλλες επιχειρηματικές προσπάθειες αγροτών της Κεντρικής Μακεδονίας, οι οποίες μιμήθηκαν αυτές της VENUS GROWERS.

Ακολούθησε το έτος 1967, η κατασκευή σύγχρονων ψυγείων και διαλογητηρίων με αυτοχρηματοδότηση και η μετατροπή του νομικού προσώπου σε Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης. Το 1985, με την εφαρμογή του νόμου 1541/85, μετατράπηκε η ΕΠΕ σε πρωτοβάθμιο Αγροτικό Συνεταιρισμό και έκτοτε λειτουργεί με αυτή την Νομική Μορφή. Το 1989 προχώρησε στην κατασκευή του κονσερβοποιείου δίπλα στις εγκαταστάσεις του παλαιού διαλογητηρίου στην Βέροια και το 1997 εξαγόρασε το κονσερβοποιείο της ΕΒΙΚΟΝ που βρίσκεται κοντά στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας. Με την εξαγορά αυτή και την υλοποίηση διαχρονικά μέχρι σήμερα πάρα πολλών επενδυτικών σχεδίων τα οποία υπερέβαιναν σε δαπάνη τα 60 εκατομμύρια ευρώ, η παραγωγή της VENUS GROWERS εκτοξεύτηκε, με αποτέλεσμα σήμερα να είναι η μεγαλύτερη κονσερβοποιία φρούτων στην Ευρώπη. Αυτή η δυναμική αντικατοπτρίζεται στον κύκλο εργασιών του 2023 που ανήλθε στα 110 εκατομμύρια ευρώ.

Η πετυχημένη πορεία της VENUS GROWERS δεν έχει μόνο ένα συντελεστή. Εξάλλου το σύνθετο επιχειρηματικό μοντέλο που είναι ο Αγροτικός Συνεταιρισμός απαιτεί πολλούς παράγοντες  για να οδηγηθεί στην επιτυχία. Είναι ένα μοντέλο που η δημοκρατική αρχή ένα μέλος – μία ψήφος, εξισώνει τον μεγαλοπαραγωγό με τον μικρό παραγωγό, του οποίου η ψήφος και η συμμετοχή στα όργανα,  έχει την ίδια αποφασιστική ισχύ και δύναμη. Επίσης το μορφωτικό επίπεδο δεν δίνει κανένα προβάδισμα στο μέλος που έχει πολλά διδακτορικά διπλώματα  σε σχέση με αυτόν που είναι απόφοιτος Δημοτικού σχολείου. Όλοι λοιπόν είναι ίσοι. Η ρομαντική αυτή διάσταση στην λειτουργία του Συνεταιρισμού, ναι μεν γοητεύει στο άκουσμά της, δημιουργεί όμως πολλές δυσκολίες στην ορθολογική διαχείρισή του και απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες από τους ασκούντες την διοίκηση και το management. Επομένως η επιτυχής πορεία της VENUS GROWERS αποδεικνύει ότι η διοίκηση και το management κατόρθωσαν να βρουν την χρυσή τομή της ορθής  και αποτελεσματικής λειτουργίας, τηρώντας τις αρχές του Συνεταιρίζεσθαι και στελεχώνοντας τις υπηρεσίες με τεχνοκράτες ικανούς, οι οποίοι διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα και τις εμπειρίες. 

– Ποια είναι η σχέση σας με τον πρωτογενή τομέα και ποια βήματα μπορούν να γίνουν για την ενίσχυσή του και κατ’ επέκταση του κλάδου της μεταποίησης των γεωργικών προϊόντων;

Η VENUS GROWERS έχοντας ως προμηθευτές κυρίως τους παραγωγούς – μέλη της, έχει μία καθετοποιημένη δομή, όσον αφορά την εξεύρεση των πρώτων υλών, οι οποίες παράγονται  κάτω από την στενή παρακολούθηση των γεωπόνων της, σύμφωνα με τις αρχές της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παραγωγής και τις απαιτήσεις της Διεθνούς Αγοράς. Η επιτήρηση και καθοδήγηση της πρωτογενούς παραγωγής, επιτρέπει την καλλιέργεια  ποικιλιών που είναι υψηλής απόδοσης, είναι ανθεκτικές στις ασθένειες και στις μεταβολές της κλιματικής αλλαγής, ενώ ταυτόχρονα γίνεται αυστηρός έλεγχος στις εφαρμογές φυτοπροστασίας και λίπανσης  έτσι ώστε να προστατεύεται η υγεία των καταναλωτών  αλλά και το περιβάλλον. Παράλληλα γίνεται καθοδήγηση για ορθή χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων έτσι ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής και να αυξηθεί η κατά στρέμμα  απόδοση. Επομένως η σύνδεση της βιομηχανικής παραγωγής και των αναγκών της με τον πρωτογενή τομέα, δημιουργεί μία εξαιρετικά αποδοτική σχέση και για τον παραγωγό και την βιομηχανία, η οποία επιτρέπει την συγκροτημένη και οργανωμένη πορεία, σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες  της Αγοράς. Άρα  η VENUS GROWERS είναι ένα ολιστικό παραγωγικό μοντέλο, σφιχτά δεμένο και καθοδηγούμενο από την παραγωγή της πρώτης ύλης μέχρι την τοποθέτηση στο ράφι.

Τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι να εφαρμοστεί η μηχανοκαλλιέργεια  στον μέγιστο δυνατό βαθμό στον πρωτογενή τομέα έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η ανάγκη χρήσης εργατικού δυναμικού, να μειωθεί το εργατικό κόστος το οποίο πέραν του προβλήματος εύρεσης εργατών  θα είναι και εξαιρετικά υψηλό  και να παραχθεί πρώτη ύλη η οποία  θα είναι σε  τιμές ανταγωνιστικές  και συμφέρουσες για τον καλλιεργητή και τον μεταποιητή.  Την σπουδαιότητα της κατά κιλό  μείωσης του εργατικού  κόστους  υπογραμμίζει  η υψηλή ποσοστιαία  συμμετοχή του στο συνολικό κόστος  η οποία υπερβαίνει το 50%. Επίσης η παραγωγική ένταξη και άλλων προιόντων εκτός των φρούτων  έτσι ώστε να αυξηθεί η προσφερόμενη ποικιλία  προιόντων  και να διευρυνθεί  ο χρόνος λειτουργίας του εργοστασίου. 

– Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος σας;

Σήμερα όπως έχουν εξελιχθεί  οι συνθήκες, νέες προκλήσεις έχουν εμφανιστεί στον ορίζοντα, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Και συγκεκριμένα αναφέρομαι:

α) Στην έλλειψη εργατικού προσωπικού που δημιουργεί προβλήματα και στον πρωτογενή και στον δευτερογενή τομέα, περιορίζοντας την παραγωγικότητα και αυξάνοντας το κόστος του τελικού προϊόντος.

β) Στην αλλαγή των ενεργειακών πηγών και προτύπων και στην ταυτόχρονη αύξηση του κόστους της ενέργειας.

γ) Στις σημαντικές ζημίες λόγω της κλιματικής αλλαγής οι οποίες πέραν της μείωσης παραγωγής που δημιουργεί τεράστια προβλήματα στον προγραμματισμό των πωλήσεων,  προκαλεί ποιοτική υποβάθμιση των προϊόντων και αύξηση του κόστους παραγωγής των πρώτων υλών. 

δ) Στον διαρκώς μειούμενο αριθμό των επιτρεπόμενων φυτοπροστατευτικών προϊόντων και την αδυναμία των παραγωγών να αντιμετωπίσουν τις ασθένειες με τα επιτρεπόμενα φυτοφάρμακα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο χρήσης μη επιτρεπόμενων από την νομοθεσία ουσιών. 

ε) Στην εμφάνιση νέων προβλημάτων λόγω κλιματικής αλλαγής, όπως η αύξηση της θερμοκρασίας κατά τους χειμερινούς μήνες και η πρόκληση εξ’ αυτού του γεγονότος του φαινομένου της ακαρπίας, οι άκαιρες, έντονες και διαρκείς βροχοπτώσεις κατά την συγκομιδή, οι οποίες δημιουργούν καρπόπτωση και ασθένειες, η ένταση των καταιγίδων κατά το θέρος, συνοδευόμενες από ισχυρές χαλαζοπτώσεις καθώς και τα πλημμυρικά φαινόμενα. 

στ) Στις πολεμικές συρράξεις που περιορίζουν τις υφιστάμενες αγορές, αυξάνουν τα κόστη βοηθητικών υλών, καταργούν παραδοσιακές διαδρομές μεταφοράς προϊόντων και γενικά μεταβάλουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς. 

η)  Τέλος στους  περιορισμούς  λόγω προστασίας του περιβάλλοντος, οι οποίοι εξίσου με τις  άλλες αλλαγές, διαφοροποιούν το κόστος παραγωγής και εισάγουν νέες παραγωγικές διαδικασίες, καθώς και νέα πρότυπα και απαιτήσεις. 

Όλες οι προαναφερθείσες νέες παράμετροι δημιουργούν πολύ μεγάλες δυσκολίες στην παραγωγή όλων των επιπέδων. Όμως χάρη στο σφιχτό, ολιστικό, παραγωγικό μοντέλο της VENUS GROWERS, επιτυγχάνεται η αντιμετώπισή τους κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. 

Άρα στην πρόκληση, εμείς απαντάμε με Οργάνωση.

– Τι επενδύσεις έχετε προγραμματίσει και ποιο είναι το στρατηγικό τους όφελος;

Οι νέες στρατηγικές που αναπτύσσουμε για το μέλλον, έχουν να κάνουν με διαρθρωτικές αλλαγές στις καλλιέργειες των μελών μας έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε όλα τα φαινόμενα που προανέφερα. Αυτό σημαίνει νέες ποικιλίες δένδρων, νέα συστήματα καλλιεργειών, νέα φυτοπροστατευτικά πρότυπα, εφαρμογές τεχνολογικών συστημάτων ευφυούς γεωργίας, αύξηση της συμμετοχής της μηχανοκαλλιέργειας, νέους μηχανικούς εξοπλισμούς στον πρωτογενή τομέα, ορθολογικοποίηση των συστημάτων άρδευσης σε συνδυασμό με την λίπανση, συστήματα ενεργητικής προστασίας της παραγωγής από τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής, παραγωγή ενέργειας με Α.Π.Ε., αύξηση των αυτοματισμών στην μεταποίηση και τυποποίηση, δημιουργία οργανωμένων χώρων φιλοξενίας βιομηχανικών  εργατών και εργατών γης κ.ά.  Οι επενδύσεις για την στήριξη των ανωτέρω στρατηγικών θα υπερβούν τα 5 εκατ ευρώ τα αμέσως επόμενα χρόνια . 

– Τι μπορούμε να περιμένουμε από την VENUS GROWERS στο μέλλον; 

Όπως αντιλαμβάνεστε η VENUS GROWERS είναι ένα καλά οργανωμένο συνεταιριστικό μοντέλο, το οποίο αποτελεί πρότυπο για την χώρα. Είναι ένας χώρος πρωτοπόρων  σχεδιασμών και εφαρμογών, ο οποίος ακολουθεί και ικανοποιεί τις ανάγκες που παρουσιάζονται κάθε φορά, είτε στην πρωτογενή παραγωγή είτε στην μεταποίηση.   Είναι  ένα μοντέλο το οποίο χαράζει νέους δρόμους, από τους οποίους ωφελείται όλος ο παραγωγικός τομέας της χώρας. Επομένως αυτό που μέχρι σήμερα έκανε ο Συνεταιρισμός μας με επιτυχία, θα συνεχίσει να το κάνει και στο μέλλον, επιδιώκοντας να μεταλαμπαδεύει την εμπειρία και την γνώση του, στο σύνολο των ανθρώπων και των συντελεστών που βρίσκονται στην ίδια παραγωγική κατηγορία, επ’ ωφελεία της Εθνικής Οικονομίας και του Κοινωνικού Συνόλου της πατρίδας μας.