Στομάτια των φυτών και σχετική υγρασία της ατμόσφαιρας

Οι καλλιεργητές τείνουν να επικεντρώνονται σε ορισμένους κρίσιμους παράγοντες που συμβάλλουν στην υγεία των φυτών, όπως τα καλλιεργητικά μέσα, οι σπόροι, οι συνθήκες φωτισμού, οι θερμοκρασίες και οι συνθέσεις των λιπασμάτων. Αυτές είναι όλες  σημαντικές σκέψεις, αλλά μπορεί να παραβλέπουμε μια μεγάλη μεταβλητή: τη σχετική υγρασία και το ρόλο που παίζει στο άνοιγμα και το κλείσιμο των στομάτων.

Σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον, όπως είναι ένα θερμοκήπιο, μερικές φορές αποτυγχάνουμε να παρακολουθούμε τη σχετική υγρασία και, κατά τη διαδικασία, μπορεί τελικά το τελικό προϊόν να είναι κατώτερης ποιότητας.

Σε αυτό το άρθρο, θα συζητηθεί ο μηχανισμός του ανοίγματος και κλεισίματος των στομάτων, η σχετική υγρασία και η αλληλεπίδραση και των δύο.

Πώς λειτουργούν τα φυτά;

Τα φυτά, όπως και οι άνθρωποι, ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα. Για τα φυτά, τα ερεθίσματα μπορούν να περιλαμβάνουν πολλούς παράγοντες όπως η θερμοκρασία, το φως και το νερό. Οι καλλιεργητές συχνά εκτιμούν την επιτυχία ή την αποτυχία με βάση τα οπτικά στοιχεία όπως τα μοτίβα ανάπτυξης, τη μορφή, τα κιτρινισμένα φύλλα, την μαραμένη εμφάνιση, τις ημέρες έως την ωριμότητα και την ανθοφορία.

Παράγοντες που μερικές φορές δεν είναι εξωτερικά ή εμφανώς ορατοί μπορούν να περάσουν απαρατήρητοι ή, ακόμα χειρότερα, να αποδοθούν σε άλλους παράγοντες. Με απλά λόγια, η παρακολούθηση της αγωγιμότητας των στομάτων ή η εισροή διοξειδίου του άνθρακα στα στομάτια με μια συνοδευτική εκροή υδρατμών μπορεί να είναι ένας παραβλεπόμενος παράγοντας για κάθε φυτό.

Τα στόματα είναι μικρά ανοίγματα ή πόροι που καλύπτουν ένα φυτό. Ενώ είναι συχνά στο κάτω μέρος των φύλλων, μπορούν να βρεθούν στις ανώτερες πλευρές και στους βλαστούς επίσης. Όσο διαφορετικό είναι το φυτικό βασίλειο, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές προσαρμογές σε αυτό το συγκεκριμένο στοιχείο.

Τα στομάτια είναι οι θέσεις ανταλλαγής αερίων που επιτρέπουν την είσοδο του διοξειδίου του άνθρακα για φωτοσύνθεση και απελευθερώνουν οξυγόνο και νερό. Το άνοιγμα και το κλείσιμο των στοματίων ελέγχεται από μια σειρά σύνθετων βημάτων. Η κίνηση του νερού στα προστατευτικά κύτταρα των στοματίων φουσκώνει το κύτταρο, προκαλώντας το άνοιγμα των στοματίων.

Η απώλεια νερού από τα προστατευτικά κύτταρα προκαλεί μείωση της πίεσης, η οποία κλείνει γρήγορα τα στομάτια. Δεδομένου ότι η απώλεια νερού από το φυτό αποδίδεται στα στομάτια, υπάρχει ένας παράγοντας που πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή και αυτός είναι η σχετική υγρασία.

Η σχετική υγρασία (RH), είναι ένα μέτρο της ποσότητας νερού (ατμού) στον αέρα σε σχέση με το σημείο κορεσμού, εκφρασμένο ως ποσοστό. Όταν ο αέρας είναι κορεσμένος με νερό, η τιμή σε μια δεδομένη θερμοκρασία θα είναι 100%. Δύο ενσωματωμένα συστατικά του RH είναι η θερμοκρασία και η συνολική ποσότητα υγρασίας που υπάρχει.

Ο αέρας είναι σε θέση να κρατήσει περισσότερη υγρασία καθώς μειώνεται η θερμοκρασία. Ομοίως, καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία, μειώνεται η φέρουσα ικανότητα υγρασίας στον αέρα.

Γιατί λοιπόν η σχετική υγρασία έχει σημασία όταν μιλάμε για το άνοιγμα και το κλείσιμο των στοματίων; Η ζωή υφίσταται σε μια συνεχή μάχη για την επίτευξη ισορροπίας. Οι χημικές ουσίες με υψηλή συγκέντρωση θα θελήσουν να μετακινηθούν σε περιοχές χαμηλότερης συγκέντρωσης για να διατηρήσουν αυτήν την ισορροπία. Το νερό είναι μια χημική ένωση και ως εκ τούτου θα θέλει να διαχέεται ή να μετακινείται ανάλογα. Εκεί ακριβώς λαμβάνουν δράση τα στόματα των φυτών.

Για παράδειγμα, αν η σχετική υγρασία που περιβάλλει το φύλλο είναι χαμηλή, τότε αυτή η τάση θα θελήσει να τραβήξει νερό από το φυτό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα φυτά, ειδικά που καλλιεργούνται σε δοχεία, μπορούν να στεγνώσουν γρήγορα και να μαραθούν όταν ο άνεμος φυσάει και η σχετική υγρασία είναι χαμηλή.

Αυτό το ερέθισμα (μαζί με το σκοτάδι) μπορεί να προκαλέσει το κλείσιμο των στοματίων. Αυτό μπορεί να ακούγεται εξαιρετικό, ειδικά όταν τα φυτά είναι υπό συνθήκες στρες λόγω ξηρασίας ή υπερβολικής υγρασίας, αλλά αυτό επίσης μειώνει σημαντικά την πρόσληψη διοξειδίου του άνθρακα, κάτι που σημαίνει και μειωμένη φωτοσύνθεση.

Μία μείωση του ρυθμού της φωτοσύνθεσης είναι προφανής, καθώς θα υπάρξει μια παρακμή της ανάπτυξης του φυτού. Αν το σενάριο αυτό παίζει συνεχώς, ο θάνατος των φυτών αποτελεί νομοτέλεια.

Τα προβλήματα των αναπτυσσόμενων φυτών σε συνθήκες υψηλής σχετικής υγρασίας

Η έκθεση των φυτών σε σχετικά υψηλή υγρασία θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς τα στόματα θα παραμείνουν ανοιχτά. Ωστόσο, αν και πιστεύετε τα αναπτυσσόμενα φυτά σε ένα υγρό περιβάλλον θα μειώσουν τις ανάγκες ποτίσματος επειδή η έλξη για απώλεια νερού εξαλείφεται ή μειώνεται σημαντικά, υπάρχουν τρία κύρια προβλήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη φυτών σε υψηλή υγρασία:

Τα φυτά, όπως και οι άνθρωποι, μπορούν να χρησιμοποιούν την ψύξη με εξάτμιση ως μέσο ρύθμισης των εσωτερικών θερμοκρασιών κατά τις δύσκολες μέρες. Ενώ ορισμένα φυτά διαθέτουν μηχανισμούς αντιμετώπισης μιας τέτοιας κατάστασης, γενικά, οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με υψηλή υγρασία θα οδηγήσουν σε μειωμένη ανάπτυξη του φυτού. Ένας άλλος λόγος που η υψηλή υγρασία δεν αποτελεί ιδανική κατάσταση για την ανάπτυξη των φυτών συνδέεται άμεσα με την παθολογία. Οι μύκητες όπως όλοι γνωρίζουμε, αγαπούν την αυξημένη υγρασία και θερμοκρασία.

Τις περισσότερες φορές, όταν ένα φυτό βρίσκεται υπό συνθήκες υψηλής σχετικής υγρασίας, υπό μία έννοια εγκλιματίζεται σε αυτές τις συνθήκες και τεμπελιάζει. Τι εννοούμε; Τα στόματά του παύουν να είναι λειτουργικά. Το φυτό δε νοιώθει την ανάγκη να διαπνεύσει. Οι συνθήκες καλλιέργειας ενός φυτού υπαγορεύουν και τον τύπο των φυτών που τελικά αναπτύσσονται. Τεμπέλικα φυτά θα δυσκολευτούν πολύ να επιβιώσουν στο πραγματικό κόσμο.

Τουλάχιστον, οι καλλιεργητές θα πρέπει να επενδύσουν σε ένα φτηνό υγρόμετρο και να προσπαθήσουν να διατηρήσουν την υγρασία στο 50-80%, αποφεύγοντας περιπτώσεις όπου η υγρασία υπερβαίνει το 90%. Η έλλειψη απορρόφησης νερού από την καλλιέργεια φυτών σε υγρό περιβάλλον θα μειώσει άμεσα την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών, με αποτέλεσμα την ελάττωση της ανάπτυξης και των ελλείψεων θρεπτικών συστατικών με την πάροδο του χρόνου.

Για να διορθώσετε την υψηλή σχετική υγρασία, ο απλός εξαερισμός μπορεί να είναι αποτελεσματικός στη μείωση της περιεκτικότητας σε υγρασία. Οι υγραντήρες που τοποθετούνται αντίστοιχα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αυξήσουν την υγρασία κατά τη διάρκεια χαμηλής ηλιακής ακτινοβολίας.

Μπορείτε επίσης να αυξήσετε τη θερμοκρασία ως μέσο μείωσης της υγρασίας, αλλά για τους περισσότερους καλλιεργητές, η πρόσθετη δαπάνη θέρμανσης απαγορεύει αυτή τη δράση. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλα τα φυτά δεν ανταποκρίνονται τα ίδια σε ορισμένα ερεθίσματα.

Ενώ οι καλλιεργητές συχνά δίνουν μεγάλη προσοχή σε πολλές λεπτομέρειες, βεβαιωθείτε ότι η σχετική υγρασία είναι επίσης μία από αυτές. Τα σωστά επίπεδα σχετικής υγρασίας πραγματικά μπορούν να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και της υγεία ενός φυτού.

Πηγή:blog.farmacon.gr