Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» συνεχίστηκε σήμερα με το άνοιγμα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Η πλατφόρμα έκλεισε στις 10.44 το πρωί. Υποβλήθηκαν 17.527 αιτήσεις, εκ των οποίων εγκρίθηκαν οι 6.045, δεσμεύοντας ποσό 116,98 εκατ. ευρώ. Η μέση επιχορήγηση ανά εγκριθείσα αίτηση ανήλθε σε 19.350 ευρώ.

Το πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΣΠΑ με τη συγχρηματοδότηση Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνεχίζεται τη Δευτέρα, 1^η Φεβρουαρίου 2021, με το άνοιγμα στις 10.00 το πρωί της πλατφόρμας για την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Ακολούθως, την Τετάρτη, 3 Φεβρουαρίου 2021, το πρόγραμμα θα ανοίξει για Πολυκατοικίες (Τύπος Α & Β) σε όλη την επικράτεια.

«Για εμάς ο πρωτογενής τομέας αποτελεί κεντρικό συστατικό πυλώνα της αναπτυξιακής στρατηγικής, την οποία έχουμε σχεδιάσει για τη χώρα για την επόμενη δεκαετία», δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ενώ τόνισε το σημαντικό έργο που έχει γίνει για την ενίσχυση των παραγωγών που έχουν χτυπηθεί από την πανδημία και τον «Ιανό», και παράλληλα στάθηκε στις προοπτικές που ανοίγονται.

«Νομίζω ότι όλοι μοιραζόμαστε το ίδιο όραμα για τον πρωτογενή μας τομέα. Ένα όραμα που θα καταστήσει τα προϊόντα μας πάνω από όλα ανταγωνιστικά στις εγχώριες και στις διεθνείς αγορές. Ένα όραμα που θα φέρει νέους αγρότες πίσω στο χωράφι, στην ύπαιθρο, νέους αλιείς στη θάλασσα, γιατί ακριβώς θα μπορούν να προσβλέπουν μέσα από αυτή την εργασία σε ένα καλό, σε ένα ικανοποιητικό εισόδημα», επισήμανε ο Πρωθυπουργός.

«Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στο ελληνικό σήμα», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην προστασία και την αξία ελληνικών προϊόντων. «Το συζητήσαμε, πρέπει να εξορθολογίσουμε τη νομοθεσία. Τα προϊόντα τα οποία έχουν το ελληνικό σήμα πρέπει να είναι ελληνικά. Και αυτός που πληρώνει για το ελληνικό σήμα και ο καταναλωτής που θα βλέπει το ελληνικό σήμα, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, να γνωρίζει ότι υπάρχει ελληνική προστιθέμενη αξία στα ελληνικά μας προϊόντα», είπε.

Αναφερόμενος στο πολυδιάστατο σχέδιο για ανάπτυξη και προώθηση της ελληνικής διατροφής, ο Πρωθυπουργός ανέφερε: «Μοιράζομαι με τον Υπουργό, τους Υφυπουργούς, το πάθος μου για την έννοια της ελληνικής διατροφής, η οποία αποτελεί αποτελεί τη γέφυρα που ενώνει τον πρωτογενή τομέα με το τουριστικό μας προϊόν. Όπως και σημαντικότατο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας και των προϊόντων μας και φυσική σύνδεση με τη βιομηχανία τροφίμων, η οποία είναι εξαιρετικά δυναμική στη χώρα μας, με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία από ό,τι άλλες βιομηχανίες».

Ο Πρωθυπουργός στάθηκε επίσης στη σημασία και στις προοπτικές της αλιείας. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πέραν των υπολοίπων εκκρεμοτήτων οι υδατοκαλλιέργειες αποτελούν αυτή τη στιγμή το νούμερο ένα εξαγωγικό προϊόν της χώρας στον πρωτογενή τομέα. Έχει γίνει σημαντικότατη δουλειά στα ζητήματα χωροθέτησης των οργανωμένων περιοχών υποδοχής υδατοκαλλιεργειών. Έχω ζητήσει αυτή η δουλειά να επιταχυνθεί σε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Είναι ένα προϊόν το οποίο μπορεί να συνεισφέρει σημαντικότατα στη συνολική ανάπτυξη του πρωτογενούς μας τομέα», επισήμανε.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ακόμα το ευρύ πλέγμα μέτρων στήριξης που έχει υλοποιήσει η κυβέρνηση για τις ανάγκες των παραγωγών. «Το Υπουργείο και η κυβέρνηση σταθήκαμε δίπλα στους έλληνες παραγωγούς, καθώς και αυτοί αντιμετώπισαν τη δοκιμασία του Covid-19. Με διαφορετικούς τρόπους, με διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία, είτε αυτή είναι η χρήση των έκτακτων πόρων των 150 εκατομμυρίων που διαθέσαμε συγκεκριμένα για να αντιμετωπίσουμε τον Covid, είτε είναι το πλαίσιο των de minimis αποζημιώσεων, είτε είναι εργαλεία τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ευρέως για όλη την οικονομία όπως είναι η Επιστρεπτέα Προκαταβολή», δήλωσε.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπήλιος Λιβανός σημείωσε από την πλευρά του ότι οι βασικοί στρατηγικοί στόχοι του Υπουργείου είναι «η στήριξη του έλληνα παραγωγού -πρωτίστως- και η ανάδειξη των ποιοτικών προϊόντων του τόπου μας, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας, της καθετοποιημένης αγροτικής παραγωγής, και η ολοκληρωμένη ανάπτυξη του αγροτικού χώρου μέσω ορθολογικής χρήσης των φυσικών πόρων και του σεβασμού στο περιβάλλον».

Ο κ. Λιβανός τόνισε ότι για την επίτευξη αυτών των στόχων απαιτείται μετασχηματισμός της ελληνικής πρωτογενούς παραγωγής, μεταποίησης και εμπορίας: «Για να υλοποιήσουμε αυτόν τον μετασχηματισμό, παράλληλα και συμπληρωματικά με το έργο που έχει ήδη δρομολογηθεί και υλοποιείται στο Υπουργείο, θα επικεντρωθούμε σε πέντε στρατηγικές κατευθύνσεις πολιτικής:

- Στην επανατοποθέτηση του ρόλου και δράσης του ΥΠΑΑΤ και της πρωτογενούς παραγωγής στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

- Στην ενίσχυση της εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης στον κλάδο.

- Στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την αύξηση των εξαγωγών.

- Σε μια ολιστική στρατηγική για τους φυσικούς πόρους.

- Την αγαπημένη μου, στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ, στη δημιουργία δηλαδή ενός ισχυρού brand για τα ελληνικά προϊόντα, που θα συνεισφέρει στο συνολικό rebranding της χώρας που επιχειρεί η κυβέρνηση».

Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης συζητήθηκαν οι στρατηγικοί άξονες στους οποίους θα κινηθεί το Υπουργείο. Εξετάσθηκαν, μεταξύ άλλων, πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ακόμα ευρύτερη διασφάλιση της ελληνικότητας των προϊόντων, ώστε να τονωθούν η αναγνωρισιμότητα και η αξία του ελληνικού σήματος, δράσεις που έχουν δρομολογηθεί για τη χωροταξία υδατοκαλλιεργειών και η σύνδεση του έργου του Υπουργείου με το Ταμείο Ανάκαμψης.

Συζητήθηκαν επίσης οι δυνατότητες εκπαίδευσης των αγροτών, η ενσωμάτωση της τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στην παραγωγή αλλά και η αξιοποίηση της ελληνικής διατροφής, αφενός για την προώθηση της εικόνας της χώρας και αφετέρου για την ευρύτερη ενίσχυση πολλών αλληλένδετων πτυχών της οικονομίας, όπως η γαστρονομία και η παραγωγή τροφίμων.

Στη σύσκεψη έλαβαν επίσης μέρος ο Υφυπουργός αρμόδιος για την Κοινή Αγροτική Πολιτική Γιάννης Οικονόμου, η Υφυπουργός Αρμόδια για την Αλιευτική Πολιτική Φωτεινή Αραμπατζή, ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ αρμόδιος για το Συντονισμό του Κυβερνητικού Έργου Άκης Σκέρτσος, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Θανάσης Κοντογεώργης, ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Στρατάκος και ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, Κωνσταντίνος Μπαγινέτας.

Ολόκληρη η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού

Ευχαριστώ πολύ κύριε Υπουργέ, κύριοι Υφυπουργοί, κύριοι Γενικοί Γραμματείς, στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κλείνει σήμερα ο κύκλος των συνεργασιών μου με Υπουργούς και Υφυπουργούς που ανέλαβαν πρόσφατα τα νέα τους καθήκοντα.

Θέλω να ευχηθώ καλή επιτυχία στη νέα ομάδα του Υπουργείου, που συνδυάζει την ανανέωση με τη συνέχεια. Να ευχαριστήσω και την απερχόμενη ηγεσία του Υπουργείου, διότι πράγματι έγιναν πολύ σημαντικές παρεμβάσεις αυτούς τους 18 μήνες. Και βέβαια με τη νέα ηγεσία έχουμε θέσει ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους για το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ένα Υπουργείο το οποίο βρίσκεται στην καρδιά μας. Βρίσκεται στην καρδιά μας όχι μόνο για την ψυχική μας ταύτιση με τους Έλληνες αγρότες, με τους Έλληνες κτηνοτρόφους, τους Έλληνες αλιείς. Βρίσκεται στην καρδιά μας, διότι για εμάς ο πρωτογενής τομέας αποτελεί κεντρικό συστατικό πυλώνα της αναπτυξιακής στρατηγικής, την οποία έχουμε σχεδιάσει για τη χώρα για την επόμενη δεκαετία.

Δεν θα σταθώ στον απολογισμό όσων έγιναν αυτούς τους 18 μήνες. Θα αναφερθώ ενδεικτικά μόνο στο νέο πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς, στην αντιμετώπιση της μάστιγας των ελληνοποιήσεων ζώων από γειτονικές χώρες αλλά και εισαγόμενου γάλακτος. Δεν είναι τυχαίο ότι η τιμή του αιγοπρόβειου γάλακτος έχει ανέβει σε ιστορικά υψηλά 15ετίας, κάτι το οποίο πιστώνεται πιστεύω στις συνολικές πολιτικές του Υπουργείου.

Να πω μόνο ότι το Υπουργείο και η κυβέρνηση σταθήκαμε δίπλα στους Έλληνες παραγωγούς, καθώς και αυτοί αντιμετώπισαν τη δοκιμασία του Covid-19. Με διαφορετικούς τρόπους, με διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία, είτε αυτή είναι η χρήση των έκτακτων πόρων των 150 εκατομμυρίων που διαθέσαμε συγκεκριμένα για να αντιμετωπίσουμε τον Covid, είτε είναι το πλαίσιο των de minimis αποζημιώσεων, είτε είναι εργαλεία τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ευρέως για όλη την οικονομία όπως είναι η Επιστρεπτέα Προκαταβολή. Στηρίξαμε, στηρίζουμε και θα εξακολουθούμε να στηρίζουμε τους Έλληνες παραγωγούς για να ξεπεράσουμε, όλοι μαζί όρθιοι, αυτήν την πρωτοφανή κρίση την οποία αντιμετωπίζουμε.

Θέλω επίσης να επισημάνω -θα έχω την ευκαιρία να τα πούμε αυτά και αύριο καθώς θα επισκεφθούμε την περιοχή της Θεσσαλίας- ότι για πρώτη φορά ο ΕΛΓΑ κινήθηκε με τόση ταχύτητα και αποτελεσματικότητα για να αποζημιώσει παραγωγούς από την πρωτοφανή φυσική καταστροφή του «Ιανού». Είναι ένα μοντέλο λειτουργίας για το μέλλον και ανεβάζει τον πήχη της ταχύτητας ανταπόκρισης του ελληνικού κράτους, όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τόσο σημαντικές φυσικές καταστροφές.

Μιλήσαμε όμως εκτεταμένα και για το μέλλον. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει στη διάθεσή του σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Πρώτα και πάνω από όλα τη νέα ΚΑΠ, την οποία συμφωνήσαμε και διαπραγματευτήκαμε στη Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Ιουλίου και η οποία πρέπει εξειδικευτεί πια από τις υπηρεσίες του Υπουργείου που έχουν πολύ μεγάλη εμπειρία σε αυτήν την κατεύθυνση.

Αλλά φυσικά και το εργαλείο του Ταμείου Ανάκαμψης, στο οποίο μπορούν να ενταχθούν σημαντικά έργα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα, αναφέρομαι ενδεικτικά σε έργα που έχουν να κάνουν με την ψηφιοποίηση, σημαντικά εγγυοδοτικά έργα τα οποία έχουν σχεδιαστεί από το Υπουργείο δεν είχαν όμως στη διάθεσή τους απαραίτητους χρηματοδοτικούς πόρους.

Νομίζω ότι όλοι μοιραζόμαστε το ίδιο όραμα για τον πρωτογενή μας τομέα. Ένα όραμα που θα καταστήσει τα προϊόντα μας πάνω από όλα ανταγωνιστικά στις εγχώριες και στις διεθνείς αγορές. Ένα όραμα που θα φέρει νέους αγρότες πίσω στο χωράφι, στην ύπαιθρο, νέους αλιείς στη θάλασσα, γιατί ακριβώς θα μπορούν να προσβλέπουν μέσα από αυτή την εργασία σε ένα καλό, σε ένα ικανοποιητικό εισόδημα.

Ένα όραμα που θα επενδύσει σημαντικά στην εκπαίδευση. Το έχουμε πει πολλές φορές, είμαστε πίσω δυστυχώς στην εκπαίδευση των αγροτών μας. Δεν αναφέρομαι μόνο στους νέους αγρότες, αναφέρομαι ενδεχομένως και σε πιο έμπειρους αγρότες, οι οποίοι καλούνται να συνδυάσουν την πρακτική εμπειρία στο χωράφι με τη νέα γνώση την οποία οφείλουμε να τους προσφέρουμε.

Και εκεί θα πρέπει να σκεφτούμε έξυπνα και να πάμε στοχευμένα. Ενδεχομένως με πιο σύντομα, πιστοποιημένα προγράμματα που θα δίνουν πρόσθετη γνώση, τεχνογνωσία θα έλεγα περισσότερο από γνώση, ώστε να μπορέσουμε να αυξήσουμε συνολικά την παραγωγικότητα μας.

Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στο Ελληνικό σήμα. Το συζητήσαμε, πρέπει να εξορθολογήσουμε τη νομοθεσία. Τα προϊόντα τα οποία έχουν το ελληνικό σήμα πρέπει να είναι ελληνικά. Και αυτός που πληρώνει για το ελληνικό σήμα και ο καταναλωτής που θα βλέπει το ελληνικό σήμα, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, να γνωρίζει ότι υπάρχει ελληνική προστιθέμενη αξία στα ελληνικά μας προϊόντα.

Και βέβαια θέλω να επισημάνω ότι παρά την κρίση -ίσως και εξαιτίας της κρίσης- για πρώτη φορά το 2020 είχαμε θετικό ισοζύγιο εξαγωγών - εισαγωγών στα αγροτικά μας προϊόντα. Έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο στις εξαγωγές μας σε μία σειρά προϊόντα, τα οποία αποδεικνύουν ότι μπορούν να είναι ανταγωνιστικά. Χρειαζόμαστε περισσότερα τέτοια προϊόντα, προφανώς.

Δεν μπορούμε -το έχουμε πει πολλές φορές, το είχα πει πολλές φορές και ως αρχηγός της αντιπολίτευσης- δεν νοείται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να είναι μόνο ένα Υπουργείο επιδοτήσεων και αποζημιώσεων. Βεβαίως είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της δουλειάς μας και το κάνουμε καλά, το γνωρίζουν οι αγρότες μας, οι κτηνοτρόφοι μας και οι αλιείς μας ότι το κάνουμε καλά, γιατί λειτούργησε και λειτουργεί καλά το ζήτημα της καταβολής των επιδοτήσεων και των αποζημιώσεων, αλλά πρέπει να στρέψουμε το βλέμμα μας στο μέλλον.

Και μαζί με την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας, να αντιμετωπίσουμε ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαχείριση φυσικών πόρων, με πρώτο τη διαχείριση του νερού.

Πολύ σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα τα οποία θα δρομολογήσουμε, αλλά και μία άλλη αντίληψη για το πώς διαχειριζόμαστε το νερό μας. Η τεχνογνωσία και η τεχνολογία μπορεί να παίξει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στο πώς μετράμε την κατανάλωση του νερού. Και αποδίδω μεγάλη σημασία σε μία νομοθετική πρωτοβουλία που συζητήσαμε εκτενώς, την αναμόρφωση του καθεστώτος των ΓΟΕΒ και των ΤΟΕΒ, προβληματικών Οργανισμών που προέρχονται από το παρελθόν, εξαιρετικά χρήσιμων όμως και απολύτως απαραίτητων διότι είναι οι Οργανισμοί που διαχειρίζονται ουσιαστικά την άρδευση σε ολόκληρη τη χώρα.

Βέβαια, μοιράζομαι με τον Υπουργό, τους Υφυπουργούς, το πάθος μου για την έννοια της ελληνικής διατροφής, η οποία αποτελεί τη γέφυρα που ενώνει τον πρωτογενή τομέα με το τουριστικό μας προϊόν. Όπως και σημαντικότατο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας και των προϊόντων μας και φυσική σύνδεση με τη βιομηχανία τροφίμων, η οποία είναι εξαιρετικά δυναμική στη χώρα μας, με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία από ό,τι άλλες βιομηχανίες, και η οποία προφανώς μόνο να κερδίσει έχει από μία στενή συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Τέλος, θέλω να δώσω τη διάσταση της σημασίας που αποδίδω στην τεχνολογία και την τεχνογνωσία. Ο κόσμος προχωρά, οι ψηφιακές εφαρμογές προχωρούν, το ίδιο συμβαίνει και στον αγροτικό τομέα. Η έννοια της ευφυούς, της έξυπνης γεωργίας πρέπει να συναντηθεί με τις ανάγκες των Ελλήνων παραγωγών. Και πρέπει επίσης να μπορούμε να κάνουμε και εμείς τη δική μας έρευνα, να παράγουμε ουσιαστική καινοτομία στον πρωτογενή τομέα. Έχουμε τη δυνατότητα, και τους επιστήμονες και το δυναμικό, να μπορούμε να το κάνουμε.

Τέλος μία κουβέντα για την αλιεία, η οποία και αυτή έχει την ξεχωριστή της θέση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πέραν των υπολοίπων εκκρεμοτήτων οι υδατοκαλλιέργειες αποτελούν αυτή τη στιγμή το νούμερο ένα εξαγωγικό προϊόν της χώρας στον πρωτογενή τομέα. Έχει γίνει σημαντικότατη δουλειά στα ζητήματα χωροθέτησης των οργανωμένων περιοχών υποδοχής υδατοκαλλιεργειών. Έχω ζητήσει αυτή η δουλειά να επιταχυνθεί σε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Είναι ένα προϊόν το οποίο μπορεί να συνεισφέρει σημαντικότατα στη συνολική ανάπτυξη του πρωτογενούς μας τομέα.

Κλείνω συγχαίροντας για άλλη μία φορά το Υπουργείο για την δουλειά η οποία έχει γίνει και προσβλέπω σε μία πολύ ουσιαστική συνεργασία για μείζονα ζητήματα ξεκινώντας από αύριο από την επίσκεψή μας στην Καρδίτσα και στα Τρίκαλα που θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε με ποιο τρόπο λειτούργησε το πλαίσιο των αποζημιώσεων από τη θεομηνία του «Ιανού».

Ευχαριστώ πάρα πολύ και καλή δύναμη.

Συχνά θεωρούμε υπαίτιο το μεγάλο όγκο υποχρεώσεων που έχουμε να φέρουμε καθημερινά εις πέρας για το αίσθημα κούρασης – εξάντλησης  που μας ταλαιπωρεί. Πολλές φορές  δικαιολογημένα  αφού οι ώρες της ημέρας φαίνεται να μη φτάνουν για να ισορροπήσουμε την οικογενειακή , επαγγελματική και κοινωνική μας ζωή.

Εάν νιώθετε επίμονη κούραση ή εξάντληση, μην το παραβλέπετε και μην το αμελείτε. Είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη σας τις ενοχλητικές αυτές καταστάσεις προτού οδηγήσουν σε χειροτέρευση της κατάστασης της υγείας σας.

Υπάρχουν διαφορές μεταξύ της κόπωσης και της εξάντλησης.

Η κόπωση  είναι δείκτης ότι το σώμα δεν μπορεί πλέον να αντεπεξέλθει . Τα άτομα που παρουσιάζουν κούραση- κόπωση  παρά το γεγονός ότι νιώθουν ότι ξεχνούν, γίνονται ανυπόμονοι, αισθάνονται σταδιακά δυσκολίες και μυϊκή αδυναμία στη δουλειά τους, εντούτοις όταν ξεκουραστούν, όλα αυτά υποχωρούν.

Ανάγκη για διακοπή κάποιας δραστηριότητας πριν αυτή τελειώσει, δυσκολία στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα. Αποτέλεσμα αυτών των συμπτωμάτων είναι ψυχολογικές επιπτώσεις όπως ανησυχία, κατάθλιψη, απογοήτευση και ανία, αλλά και οργανικές όπως αναιμία, δυσκολία στην αναπνοή, αλλαγές στην καρδιακή λειτουργία, διαταραχές των ορμονών, μείωση του χρόνου και της ποιότητας του ύπνου, μείωση της ανταπόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος.

Διατροφικά όταν το σώμα προχωρά  στην αναζήτηση θρεπτικών συστατικών στα κύτταρα , για να ανταπεξέλθει στις ενεργειακές ανάγκες  που έχουμε δημιουργήσει , και  στην αναζήτηση αυτή δεν βρίσκει τα ανάλογα θρεπτικά συστατικά τότε περνάει σε κατάσταση στρες  και καίει μυϊκή μάζα και αποθηκεμένα θρεπτικά συστατικά για να μπορέσει να ανταπεξέρθει. Συμπεριφορά που όταν επαναλαμβάνεται αλλάζει θρεπτική ισορροπία του κυττάρου και προκαλεί κόπωση . Μακροχρόνια κόπωση μπορεί να εμφανίσει το αίσθημα της συνεχούς εξάντλησης.

Η κούραση λόγω αναιμίας είναι αποτέλεσμα του χαμηλού αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων, τα οποία αναλαμβάνουν να μεταφέρουν οξυγόνο από τους πνεύμονες σε όλους τους ιστούς και όλα τα κύτταρα του σώματος. Η αναιμία προκαλείται από έλλειψη σιδήρου, μεγάλη απώλεια αίματος, εσωτερική αιμορραγία ή κάποια χρόνια πάθηση όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο καρκίνος ή η νεφρική ανεπάρκεια.

Ο σίδηρος είναι το πιο σημαντικό μικροθρεπτικό συστατικό για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Το ανθρώπινο σώμα περιέχει 2-4 γρ. σιδήρου. Η έλλειψη σιδήρου κατατάσσεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η υπ’ αριθμών ένα διατροφική ανεπάρκεια παγκοσμίως και αποτελεί μέχρι και σήμερα μια πραγματικότητα .

Λειτουργίες :

Οι λειτουργίες που επιτελεί ο σίδηρος στο σώμα είναι απόρροια των φυσικών και χημικών του ιδιοτήτων, καθιστώντας τον ένα άκρως απαραίτητο μέταλλο.

Συγκεκριμένα :

• συμβάλλει στη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς (αποτελεί συστατικό της αίμης )
• αποτελεί τμήμα διαφόρων ενζύμων που διαδραματίζουν βασικό ρόλο στις διάφορες μεταβολικές πορείες
• είναι απαραίτητος για τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος .
• είναι βασικός για τη σωστή εγκεφαλική λειτουργία σε όλες τις ηλικίες, εφόσον εμπλέκεται τόσο στη λειτουργία και στη σύνθεση των νευροδιαβιβαστών όσο και της μυελίνης.

Ανεπάρκεια σιδήρου

Ανεπαρκή αποθέματα σιδήρου στον οργανισμό μπορεί να οδηγήσουν  σε αναιμία και άλλες ασθένειες.  Αν δεν προσλαμβάνετε αρκετό σίδηρο από τα τρόφιμα που τρώτε, το σώμα σας θα χρησιμοποιήσει το σίδηρο που έχει αποθηκευτεί. Εάν η διατροφή σας εξακολουθεί να είναι ελλειπής σε σίδηρο, το σώμα σας θα χρησιμοποιήσει τελικά όλα τα αποθέματα  αποθηκευμένου σιδήρου, και δεν θα είναι σε θέση να διατηρήσει την αιμοσφαιρίνη σε φυσιολογικά επίπεδα. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται σιδηροπενική αναιμία. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε σιδηροπενική αναιμία  είναι

• βαριά έμμηνο ρύση του αίματος
• νεφρική ανεπάρκεια
• έλλειψη της βιταμίνης Α
• ορισμένες γαστρεντερικές διαταραχές που παρεμβαίνουν στην απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές.
• Ορισμένα φάρμακα μπορεί να μειώσουν τα επίπεδα σιδήρου.

Τέλος μπορεί να χρειαστούν  30 τοις εκατό περισσότερο σίδηρο από το κανονικό άνθρωποι που συμμετέχουν τακτικά :

• σε έντονη άσκηση
• αθλήτριες – δρομείς μεγάλων αποστάσεων
• χορτοφάγοι

Η ανεπάρκειά σιδήρου σχετίζεται με συμπτώματα όπως :

• Εξάντληση
• Ζαλάδα
• Πονοκέφαλοι
• Τριχόπτωση
• Εύθραυστα νύχια
• Μειωμένες ικανότητες μάθησης και χαμηλό δείκτη νοημοσύνης (IQ.),
• Μειωμένη μνήμη , περιορισμένη ικανότητα απομνημόνευσης και αδυναμία συγκέντρωσης.
• Ευαισθησία στις λοιμώξεις λόγω αποδυνάμωσης του ανοσοποιητικού συστήματος.

ΤΡΟΦΕΣ ΠΛΟΥΣΙΕΣ ΣΕ ΣΙΔΗΡΟ

Καλές πηγές σιδήρου θεωρούνται τα εντόσθια (π.χ. συκώτι, σπλήνα), το κόκκινο κρέας, το χταπόδι, τα μύδια, τα στρείδια, τα όσπρια, τα βαθυπράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα ξηρά φρούτα, οι ξηροί καρποί και τα εμπλουτισμένα με σίδηρο δημητριακά. Στους παρακάτω πίνακες παρατίθενται διάφορα τρόφιμα και η περιεκτικότητά τους σε αιμικό και μη αιμικό σίδηρο, αντίστοιχα. Θα ήταν άξιο να αναφερθεί ότι πολλά κοινά βότανα, όπως θυμάρι, κουρκουμάς, κύμινο, άνηθο, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο. Εντούτοις, επειδή χρησιμοποιούνται σε περιορισμένες ποσότητες, δεν θεωρούνται αξιόπιστες πηγές καθημερινές διατροφικές σιδήρου.

ΣΥΜΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ

Την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου αυξάνει η βιταμίνη C και οι ζωικές πρωτεΐνες που περιέχονται στο κόκκινο κρέας, τα πουλερικά και το ψάρι. Για καλύτερη λοιπόν απορρόφηση του σιδήρου από τροφές που περιέχουν μη αιμικό σίδηρο συνιστάται να συμπεριλαμβάνουμε στο γεύμα μας τροφές που αποτελούν πλούσιες πηγές της βιταμίνης C, όπως τα πορτοκάλια, το πεπόνι, το κουνουπίδι, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τις πράσινες πιπεριές, το γκρέιπφρουτ, τα λεμόνια και τις φράουλες. Για παράδειγμα, οι φακές αποτελούν μία πολύ καλή πηγή σιδήρου, που είναι όμως μη αιμικός, άρα και πολύ λίγο απορροφήσιμος . Αν όμως μαζί με τις φακές καταναλώσουμε λίγο ψάρι (πηγή ζωικής πρωτεΐνης) και συνοδεύσουμε το γεύμα μας με μία σαλάτα μπρόκολο με λεμόνι ή ένα χυμό πορτοκάλι (πηγές βιταμίνης C) η απορρόφηση του σιδήρου της φακής θα αυξηθεί κατά πολύ.

Αντιθέτως, διατροφικοί παράγοντες που έχει αποδειχτεί ότι μειώνουν την απορρόφηση του σιδήρου είναι οι  παρακάτω:

• Οι τανίνες που περιέχονται στο τσάι. Έχει αποδειχτεί ότι η κατανάλωση τσαγιού μαζί με μία πηγή σιδήρου μπορεί να μειώσει την απορρόφηση αυτού μέχρι και 60%, ενώ η κατανάλωση καφέ με ή αμέσως μετά το γεύμα μπορεί να μειώσει την απορρόφηση κατά 40%.
• Τα οξαλικά οξέα που περιέχονται για παράδειγμα στο σπανάκι, στα παντζάρια, στη σοκολάτα, κλπ.
• Οι φυτικές ίνες που περιέχονται στο καλαμπόκι και στα προϊόντα ολικής αλέσεως.
• Το EDTA, ένα συντηρητικό που χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία τροφίμων.
• Το ασβέστιο και ο ψευδάργυρος.
• Η τακτική χρήση των αντιόξινων μπορεί να μειώσει την ικανότητα του σώματος να απορροφήσει το σίδηρο .

Η συνχορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου και σιδήρου έχει ως συνέπεια τη μείωση της απορρόφησης του σιδήρου κατά 40% με 60%. Για το λόγο αυτό δεν συνιστάται τα συμπληρώματα σιδήρου να λαμβάνονται μαζί με κάποια πηγή ασβεστίου. Επίσης, δεν συνιστάται η συνχορήγηση συμπληρωμάτων ψευδαργύρου και σιδήρου, διότι τα δύο αυτά μέταλλα είναι ανταγωνιστές εφόσον χρησιμοποιούν τους ίδιους υποδοχείς για την απορρόφησή τους .

Για παράδειγμα ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε σίδηρο είναι το εξής : Η μέρα μπορεί να ξεκινήσει με έναν φρεσκοστυμμένο χυμό το πρωί που είναι πλούσιος σε βιταμίνη C και μετά γάλα με εμπλουτισμένα δημητριακά, τα οποία περιέχουν το σύμπλεγμα των βιταμινών Β και βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση .Να καταναλώνονται πολλά φρούτα και φρέσκα λαχανικά. Κολατσιό μπορεί να είναι φρούτα με 10 ξηρούς καρπούς και βραδινο μία σαλάτα με αβγό ή τυρί και παξιμάδι  ή ένα γιαούρτι παραδοσιακό με μούσλι – βρώμη , κράνμπερι , σταφίδες και ένα κουταλάκι μέλι .

Επίσης το αυγό και τα κρεατικά περιέχουν βιταμίνη Β12 και βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου.

Γράφτηκε από Παναγιώτα Καρακασίδου / Διαιτολόγος - Διατροφ...

Πηγή:diatrofi.gr