Στην πρώτη δια ζώσης συνάντηση των φορέων του Προγράμματος Ανάπτυξης Ικανοτήτων στο πλαίσιο της Προπαρασκευαστικής Δράσης της  Joint Research Centre  (JRC)  - Innovation for place-based transformation’’ συμμετείχε το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας εκπροσωπώντας την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, μέσω του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας, είναι μία από τις επτά (7) ευρωπαϊκές περιοχές που έχουν επιλεγεί - ανάμεσα σε περισσότερες από 200 περιοχές που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον- για να συμμετέχουν  στην πρωτοβουλία “Innovation for Place-Based Transformation’’ της Προπαρασκευαστικής Δράσης που υλοποιείται από την JRC συγκεκριμένα πάνω στην κυκλική οικονομία.

Η συγκεκριμένη δράση, η οποία ξεκίνησε επίσημα στις 29 Απριλίου 2025, στοχεύει στην προώθηση της κυκλικής οικονομίας και της περιβαλλοντικής καινοτομίας, μέσα από δραστηριότητες διάδοσης, ανάπτυξης ικανοτήτων και συν-δημιουργίας. Η επιλογή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας αναδεικνύει την έμπρακτη και ουσιαστική δέσμευσή της για βιώσιμη ανάπτυξη, πράσινη μετάβαση και καινοτόμες πολιτικές, ενώ παράλληλα της προσφέρει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία του προγράμματος JRC και να συμμετέχει ως μέλος σε μια δυναμική ευρωπαϊκή κοινότητα, που είναι κατάλληλα προετοιμασμένη να αντιμετωπίζει κρίσιμες κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις.

Με τη συμμετοχή του στη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, το Περιφερειακό Ταμείο Κεντρικής Μακεδονίας ενισχύει τη θέση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στο ευρωπαϊκό οικοσύστημα καινοτομίας και αξιοποιεί πολύτιμη τεχνογνωσία για την προώθηση και την εφαρμογή βιώσιμων και μετασχηματιστικών πολιτικών.

Η διοργάνωση, η οποία φιλοξενήθηκε το διήμερο 5-6 Νοεμβρίου 2025 στη Σόφια της Βουλγαρίας, συγκέντρωσε εξήντα (60) εκπροσώπους από ευρωπαϊκές πόλεις και Περιφέρειες. Στόχος της δράσης ήταν η ουσιαστική εμβάθυνση στα θέματα που καλύφθηκαν στις πρώτες διαδικτυακές συναντήσεις του προγράμματος, μέσα από δραστηριότητες συνεργασίας και ανταλλαγής τεχνογνωσίας. Στο πλαίσιο ειδικού εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες εργάστηκαν πάνω σε τρεις καίριες προκλήσεις: την ψηφιοποίηση, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και την κυκλικότητα,  με την υποστήριξη των οργανισμών  Climate KIC,  ERRIN,  EURADA και του JRC. Το διήμερο πρόγραμμα περιλάμβανε  δραστηριότητες βασισμένες σε πρακτικά εργαλεία, ομαδικές δραστηριότητες, επαναξιολόγηση του εκπαιδευτικού υλικού που έχει αναπτυχθεί διαδικτυακά, καθώς και παρεμβάσεις προσκεκλημένων ομιλητών.

Στις εργασίες της διοργάνωσης συμμετείχαν με εισηγήσεις τους εκπρόσωποι της Επιτροπής των Περιφερειών και των τοπικών αρχών της Σόφιας. Ο κάθε ομιλητής κατέθεσε στο τραπέζι του διαλόγου τη δική του ιδιαίτερη θεσμική και επιχειρησιακή οπτική σχετικά με τις νέες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και αναπτυξιακές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές Περιφέρειες. Το κλίμα συνεργασίας που διαμορφώθηκε επέτρεψε σε όλους τους συμμετέχοντες να ανταλλάξουν καλές πρακτικές, να δοκιμάσουν νέες προσεγγίσεις και να επανεξετάσουν τρόπους σχεδιασμού και υλοποίησης καινοτομικών πολιτικών.

Οι επόμενες δράσεις της πρωτοβουλίας βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ενώ η δεύτερη δια ζώσης συνάντηση των εμπλεκόμενων φορέων του Προγράμματος Ανάπτυξης Ικανοτήτων αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στο 2026.

Αίτημα για συνάντηση απευθύνει η ΕΘΕΑΣ προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ με βασικό θέμα την επείγουσα ανάγκη διορθώσεων στην κατανομή βοσκοτόπων για το 2025, όντας λίγες ημέρες πριν την καταβολή των ενισχύσεων.

Η επιστολή:

Αξιότιμη Κυρία / Αξιότιμοι Κύριοι,

Η ΕΘΕΑΣ από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, δεχόμενη σημαντικό αριθμό παραπόνων και ενστάσεων από κτηνοτρόφους, παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τις σοβαρές και ανησυχητικές ανατροπές που έχουν προκύψει στη φετινή κατανομή των βοσκοτόπων. Οι κατανομές που εμφανίστηκαν στο σύστημα ΟΣΔΕ του ΟΠΕΚΕΠΕ, εάν ληφθούν υπόψη ως έχουν, θα φέρουν σημαντικές απώλειες εισοδήματος σε κτηνοτρόφους σε όλη τη χώρα, λίγες μόλις ημέρες πριν την αναμενόμενη καταβολή της βασικής ενίσχυσης για το 2025. Τα στοιχεία που συγκεντρώνουμε από συνεταιρισμούς και παραγωγούς-μέλη μας καταδεικνύουν ότι η διαδικασία κατανομής βοσκότοπων παρουσιάζει ανεξήγητες ανομοιομορφίες. Υπάρχει μεγάλη ασάφεια και έλλειψη πληροφόρησης για τους όρους και τις προϋποθέσεις που λαμβάνονται υπόψη από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Αν και η ΕΘΕΑΣ έχει ταχθεί υπέρ της κατανομής κατά προτεραιότητα σε αυτούς που είναι παραγωγικοί κτηνοτρόφοι και μάλιστα με χωρική εγγύτητα κατανομής κατά το δυνατόν, διαπιστώνεται από τις περιπτώσεις που τίθενται υπόψη μας, ότι πολλές περιπτώσεις αυτών, λαμβάνουν εξαιρετικά περιορισμένες εκτάσεις που δεν ανταποκρίνονται στο πραγματικό ζωικό κεφάλαιο, την παραγωγή γάλακτος και κρέατος, καθώς και τις δαπάνες τους για ζωοτροφές.

Έτσι, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι κατανομές έχουν μειωθεί από 30% έως και 80% σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, χωρίς να υπάρχει επίσημη και πλήρης ενημέρωση για τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν. Η Υπουργική Απόφαση που θα καθόριζε τον τρόπο υπολογισμού, δεν έχει δημοσιευθεί και ούτε μας έχει κοινοποιηθεί, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας. Η αναντίστοιχη ή λανθασμένη κατανομή των βοσκοτόπων, πέραν της βασικής επηρεάζει άμεσα και τις υπόλοιπες ενισχύσεις. Συγκεκριμένα:

• Την βασική ενίσχυση, η οποία αδυνατεί να καλύψει τις απώλειες των κτηνοτρόφων με βάση τα κατανεμημένα ιστορικά δικαιώματα παρά την πιθανή αύξηση του ποσού ανά στρέμμα.
• Την εξισωτική αποζημίωση, όπου η σταθερή τιμή ανά στρέμμα οδηγεί σε σημαντικά χαμηλότερες πληρωμές για όσους είδαν τις εκτάσεις τους να περιορίζονται.
• Τα οικολογικά σχήματα και Βιολογικά, που απαιτούν αντιστοίχιση ζώων–βοσκότοπου, με αποτέλεσμα πολλοί κτηνοτρόφοι να κινδυνεύουν να χάσουν μέρος των ενισχύσεων.

Επιπλέον, οι απώλειες έκτασης έχουν φέρει πολλούς κτηνοτρόφους κάτω από το όριο των 170 στρεμμάτων, καθιστώντας τους εν δυνάμει δικαιούχους της αναδιανεμητικής ενίσχυσης. Ωστόσο, επειδή η μεταβολή δεν ήταν γνωστή κατά την υποβολή των δηλώσεων, δεν είχαν τη δυνατότητα να αιτηθούν την ενίσχυση, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χάσουν σημαντικά ποσά.

Παράλληλα, σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται μεταφορά βοσκοτόπων σε περιοχές άλλης κατηγορίας (π.χ. από μειονεκτική ή ορεινή σε πεδινή), γεγονός που οδηγεί στην απώλεια εξισωτικής.

Η ΕΘΕΑΣ, αναγνωρίζοντας το εύρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική κτηνοτροφία φέτος — από την διάδοση των ζωονόσων έως καθυστερήσεις πληρωμών — επισημαίνει ότι η νέα κατανομή βοσκοτόπων επιβαρύνει ακόμη περισσότερο έναν κλάδο ήδη σε κρίσιμη κατάσταση. Για τον λόγο αυτό, καλεί τους αρμόδιους φορείς να αναλάβουν άμεσες πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση των αδικιών και διατυπώνει τα ακόλουθα βασικά αιτήματα:

1. Τη δημοσιοποίηση και πλήρη αποσαφήνιση των κριτηρίων που εφαρμόστηκαν στη φετινή κατανομή.
2. Την επανεξέταση όλων των περιπτώσεων όπου παρατηρούνται υπερβολικές μειώσεις έκτασης, ιδίως όταν δεν υπάρχει αντιστοιχία με το δηλωμένο ζωικό κεφάλαιο, την παραγωγή γάλακτος και κρέατος, την αγορά ζωοτροφών καθώς και τις ειδικές συνθήκες παραγωγής και μεταποίησης γάλακτος στα μικρά νησιά και τις ορεινές περιοχές.
3. Ειδική μέριμνα για τους παραγωγούς που δεν μπόρεσαν να αιτηθούν την αναδιανεμητική ενίσχυση λόγω των αιφνίδιων αλλαγών στα επιλέξιμα στρέμματα.

Στο πλαίσιο αυτό, ζητούμε άμεση συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και τη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ, προκειμένου να παρουσιαστούν αναλυτικά τα προβλήματα και να προχωρήσει η διαμόρφωση άμεσων και αποτελεσματικών λύσεων πριν την εφαρμογή της κατανομής που υπάρχει στις επικείμενες πληρωμές.