Δενδρώδη / θαμνώδη μικρότερης οικονομικής σημασίας: Η Ασιμίνα ή Αζιμίνα ή Pawpaw [Asimina triloba (L.) Dunal]

Καλλιεργείται συστηματικά στην αμερικανική ήπειρο (Η.Π.Α., Μεξικό, Βραζιλία, κ.ά.), καθώς και σε άλλες χώρες της υφηλίου με τροπικό ή προσομοιάζων με τροπικό κλίμα, όπως π.χ. Ινδία, Νότια Αφρική, Φιλιππίνες, Ταϊλάνδη, Σρι Λάνκα, κ.ά. Στη χώρα μας έχει φυτευθεί σε πολύ περιορισμένους αριθμούς, κυρίως σε κήπους και όχι τόσο για εμπορικούς σκοπούς. Μπορεί να καλλιεργηθεί άνετα και στο ύψος της βόρειας Ελλάδας γιατί παρουσιάζει αντοχή στο χειμερινό ψύχος. Από αμερικάνικες δοκιμές, φαίνεται ότι δεν ανέχεται πλήρως τα παράκτια περιβάλλοντα.

Πρόκειται περί μεγάλου θάμνου έως δενδρυλλίου, ύψους 3-12 μέτρων, με ταχέως αναπτυσσόμενους μακριούς βλαστούς, με ανοιχτού γκρι χρώματος φλοιό και αντωειδή φύλλα, βαθυπράσινα, λεία και σχετικά μεγάλου μεγέθους (10-30 εκατοστά). Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε εύφορα και υγρά εδάφη που στραγγίζουν εύκολα. Χρειάζεται τακτική άρδευση και προστασία από τους ισχυρούς ανέμους.

Τα άνθη της είναι ιδιαιτέρου σχεδιασμού, εκπτύσσονται σε διετείς κλάδους, είναι πράσινου χρώματος στην αρχή και πορφυρού ή σκούρου μωβ προς καφετί χρώματος κατά την ολοκλήρωση της ανάπτυξής τους, ερμαφρόδιτα, με τρία σέπαλα και έξι πέταλα που κάμπτονται ελαφρώς προς τα πίσω και σχηματίζονται σε δύο βαθμίδες (Φωτογραφία 1). Επικονιάζονται από έντομα αν και δεν είναι εύοσμα και ελκυστικά για τις μέλισσες.

Φωτογραφία 1. Άνθη Ασιμίνας διαφόρων σταδίων ανάπτυξης.

Ο καρπός της είναι προμήκης έως κυλινδρικός, μήκους 7-16 εκατοστών, βάρους 20-510 γραμμαρίων, πρασινοκίτρινου έως καφέ χρώματος σε προχωρημένη ωρίμανση, ισχυρά αρωματικός (με όχι απαραίτητα ευχάριστη αίσθηση για όλους), με κίτρινη, πολτώδη, αρωματική και εύγευστη σάρκα, που περιέχει αρκετούς ευμεγέθεις, σκληρούς σπόρους, μήκους έως δύο εκατοστών (Φωτογραφία 2). Οι καρποί εκπτύσσονται επί του δένδρου κατά μόνας ή σε ομάδες των δύο έως τεσσάρων και η ωρίμανσή τους ξεκινά από τον δεκαπενταύγουστο και μετά. Είναι πλούσιοι σε βιταμίνη C και ιχνοστοιχεία, όπως μαγνήσιο, σίδηρος και μαγγάνιο.

Φωτογραφία 2. Καρποί Ασιμίνας.

Η Ασιμίνα ιστορικά, ως το μεγαλύτερο ιθαγενές φρούτο της βόρειας Αμερικής, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διατροφή πολλών φυλών αυτοχθόνων ινδιάνων της ηπείρου.

Ο καρπός μπορεί να καταναλωθεί ευχάριστα ως φρούτο (χωρίς την επιδερμίδα και τα σπέρματα) ή σε σαλάτες όταν είναι ώριμος, καθώς και μαγειρεμένος όταν είναι άγουρος. Επίσης χρησιμοποιείται και στην παραγωγή παγωτών, σε πίτες, σε κρέπες, σε επιδόρπια, κ.ά.

Η Ασιμίνα μπορεί να καλλιεργηθεί βιολογικώς, επειδή δεν έχει σοβαρά προβλήματα προσβολών από εχθρούς και ασθένειες. Κάποιο λεπιδόπτερο (Eurytides marcellus) που την προσβάλει συστηματικά, εμφανίζεται και δημιουργεί προβλήματα μόνο στη βόρειο Αμερική.

Λαμβάνοντας υπόψη το καλλιεργητικό πρόβλημα της συχνής εμφάνισης καρπόπτωσης λίγο πριν την πλήρη ωρίμανση, καθώς και τη σχετικά μικρή χρονικά δυνατότητα καλής συντήρησης του καρπού (περίπου μία εβδομάδα στο ψυγείο), κάθε βήμα εντατικής καλλιέργειάς της για εμπορικούς σκοπούς στη χώρα μας θα πρέπει να είναι συντηρητικό και κατόπιν μελέτης των καταστάσεων και των αγορών. Φαίνεται όμως ότι η καλλιέργεια μεμονωμένων ή λίγων φυτών θα μπορούσε να έχει ευρύτερο ενδιαφέρον, ειδικά για λόγους χρήσης σε πιάτα υψηλής μαγειρικής, ιδιαίτερα σε πολυτελή ξενοδοχεία και εστιατόρια. Φυσικά υπάρχει και η προοπτική της οικιακής λιανικής κατανάλωσης, μιας και ο καρπός όπως προαναφέρθηκε είναι εύγευστος και προσιδιάζει σε συνδυασμό γεύσης μπανάνας, ανανά και ροδάκινου (στη χώρα μας πολλές φορές αποκαλείται και ‘μπανάνα των Ιμαλαΐων’).

Υπάρχουν πολλές εμπορικές ποικιλίες, ενδεικτικά αναφέρονται οι ‘Sunflower’, ‘Mary Foos Johnson’, ‘Taylor’, ‘Overleese’, ‘Sweet Alice’, κ.ά. Στην Ελλάδα διατίθενται δενδρύλλια προς πώληση σε επιλεγμένες φυτωριακές επιχειρήσεις.